دواداری، ابوبکر بن عبدالله
| نام | دواداری، ابوبکر بن عبدالله |
|---|---|
| نامهای دیگر | اب‍ن‌ال‍دواداری، ابوبکر بن عبدالله
دواداری، س‍ی‍فال‍دی‍ن ابوبکر بن عبدالله |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 736 ق یا 1335 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | کنز الدرر و جامع الغرر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3957AUTHORCODE |
«ابن دوادارى، يا ابن دواةدارى، ابوبكر بن عبدالله بن آيبك دوادارى» فرزند جمال‌الدين عبدالله از بزرگان دستگاه امير سيف‌الدين بَلَبان (بُلبان) رومى و جدّش عزالدين آيبك استاددار معظَّمى (د 646ق/ 1248م) فرمانرواى شهرك صرخد (واقع در حوران) بود. جمال‌الدين عبدالله پدر ابن‌دوادارى در محله باطليه قاهره اقامت داشت و فرزندش ابوبكر در همين محله زاده شد و پرورش يافت.
جمال‌الدين‌از 699ق1300/م تا 710ق1310/م حكومت ايالت عُريان را بر عهده داشت. پس از كناره‌گيرى از اين سمت، سلطان او را ميان ماندن در قاهره يا رفتن به شام مخيّر ساخت و او شام را برگزيد و همراه فرزندش ابوبكر بدانجا رفت. جمال‌الدين در دمشق به سمت مهماندارى منصوب گشت و سپس شغل بازرسى ديوانها (مُشدّالدّواوين) نيز به او داده شد. وى به اين كار علاقه‌اى نداشت و در فرصتى كه به دست آورد، آن را رها كرد، اما تا سال713ق1313/م كه درگذشت، در سمت مهماندارى باقى ماند. سرانجام در مأموريتى كه به وادى زرقاء اردن رفته بود، از اسب فرو افتاد و مرد. پيكرش را به اذرعات در حوران بردند و در كنار گور پدر و مادرش به خاک سپردند.
از زندگانى ابوبكر بن عبدالله بن دوادارى جز آنچه او خود در جاى‌جاى كتابهايش آورده، اطلاع مهمى در دست نيست. احتمالاً در دهه‌هاى آخر سده 7ق13/م زاده شده است. او خود گفته است كه در محله باطليه قاهره متولد شده و سالهاى كودكى و جوانى را در آنجا گذرانده، آنگاه همراه پدرش به دمشق رفته و تا زمانى كه پدرش در قيد حيات بوده، در همان شهر مى‌زيسته است. گر چه نمى‌دانيم كه آيا بعدها به قاهره بازگشته يا نه، ولى به احتمال قوى با ناصرالدين محمد بن منصور قلاوون از مماليك بحرى مصر ارتباط داشته، زيرا در مقدمه كنزالدرر با لحن ستايش‌آميزى از اين سلطان سخن رانده و كتاب تاريخ خود را به نام او ناميده است.
به نظر مى‌رسد كه وى پس از مدتى كار ديوانى از آن روى برتافته و به علم و ادب پرداخته بوده است. ابن دوادارى با آنكه در مقدمه تاريخ بزرگش، كنزالدرر، از دانشمندان بزرگ شرق و غرب و برخى از متصوفه كه با آنان ديدار داشته و از ايشان بهره گرفته سخن مى‌گويد، يادى از آنان در كتابش به ميان نمى‌آورد.
از پايان زندگانى او نيز اطلاعى در دست نيست، اما روشن است كه تا 736ق1335/م يعنى آخرين سال مذكور در تاريخ وى، زنده بوده است. مقريزى از مردى به نام ابن دوادارى كه در 750ق1349/م حيات داشته، نام برده است، اما بسيار بعيد به نظر مى‌رسد كه اين يك، همان ابوبكر بن عبدالله بوده باشد.
آثار
از ابن دوادارى دو كتاب باقى مانده كه شهرت يافته است:
1. كنز الدرر و جامع‌الغرر.
2. درر التيجان و غرر تواريخ الازمان.