استفتائات امام خمینی (موسوعه جلد 32)
استفتائات امام خمينى(ره)، اثر امام خمينى(ره)، مجموعه استفتائاتى است از معظم‌له كه در ده جلد عرضه شده است.
| استفتائات امام خمینی(س) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) - دفتر قم (محقق) خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نويسنده) |
| ناشر | موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی(س) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1392 هـ.ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-212-368-1 |
| موضوع | فتواهای شیعه - قرن 14 فقه جعفری - رساله عملیه - پرسشها و پاسخ‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 10 |
| کد کنگره | BP 183/9 /خ8 الف47* |
پس از پيروزى انقلاب اسلامى، سيل استفتائات از داخل و خارج به‌سوى امام(ره) سرازير شده و هيئت استفتا بر اساس مبانى و نظرات امام به آن‌ها پاسخ مى‌داده، سپس على‌رغم مسائل فراوان و مشكلات زياد و دغدغه‌ها و اشتغالات امام(ره)، مورد ملاحظه ايشان قرار گرفته و ارسال مى‌گرديده است و تصويرى از اكثر آن‌ها در دفتر امام(ره) نگهدارى مى‌شد. به اين ترتيب آرشيو گسترده و پرتعدادى از سؤالات شرعى مقلدين امام(ره) فراهم آمده است كه در اثر حاضر كه جلد 32 تا 41 موسوعه امام خمينى(ره) مى‌باشد، عرضه شده است.[۱]
لازم است درباره استفتائاتى كه در اين ده جلد کتاب «استفتائات» وجود دارد، توضيحاتى بيان گردد:
- قريب به اتفاق اين استفتائات به مقطع پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران مربوط مى‌باشد.
- در مجموع، در اين ده جلد، تعداد 7424 سند كه حاوى 12837 سؤال مى‌باشد، عرضه شده است.
- منبع اصلى استفتائات، اسنادى است كه كپى يا اصل آن در آرشيو مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره) موجود بوده است.
- تعدادى از استفتائات در مجموعه 22 جلدى صحيفه امام قبلا منتشر شده كه در اين مجموعه نيز آورده شده است.
- پيش‌تر دفتر انتشارات اسلامى (وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم) سه جلد استفتائات امام(ره) را منتشر كرده است (يك جلد در زمان حيات امام(ره) و دو جلد ديگر پس از ارتحال ايشان). 138 مورد از مجموعه حاضر مربوط به اسنادى است كه در اين سه جلد آمده و در آرشيو مؤسسه وجود نداشته است.
- در مجله ماهنامه پاسدار اسلام نيز استفتائاتى منتشر شده كه از آن‌ها نيز استفاده شده است.
- جواب استفتائات اكثراً توسط هيئت استفتا نگارش يافته و امام(ره) پس از بررسى آن و انجام اصلاحات لازم، پاسخ‌ها را مهر كرده‌اند و گاهى با امضاى ايشان است. اين مجموعه، تنها شامل اسنادى است كه مستند به امام(ره) باشد و مستقيماً به نظر ايشان رسيده است و از استفتائاتى كه با مهر دفتر استفتائات ارسال گرديده، گرچه با اذن كلى امام بوده، استفاده نشده است.
- تدوين‌كنندگان اثر حاضر در كمال امانت‌دارى، پرسش‌هاى شرعى مؤمنين و پاسخ‌هاى حضرت امام را در اثر حاضر گرد آورده‌اند. غير از مواردى كه اصلاح ويرايشى محسوب مى‌شود و اسامى سؤال‌كنندگان كه موجب انتشار اطلاعات شخصى آن‌ها مى‌گردد، مطلبى حذف نشده است. البته اسامى بعضى از معاريف يا مسئولين يا سؤالات مربوط به نهادهاى حكومتى به‌طور كامل آمده است.
- در برخى از استفتائات كه در گذشته منتشر شده است، ناشرين جهت اصلاح عبارت يا تبيين فتوا، در متن پاسخ امام(ره) دست برده و به‌گونه‌اى نشر داده‌اند كه براى خواننده تشخيص تصرفات صورت‌گرفته ممكن نيست و مهر امام(ره) در ذيل متن جديد قرار گرفته است. اين مؤسسه بنا بر وظيفه خود همه اين موارد را به حالت اوليه خود بازگردانده است.
- در برخى موارد، سؤالات مستقيماً از امام(ره) يا دفتر پرسيده نشده، بلكه خطاب به يكى از افراد مرتبط با امام(ره) نوشته شده است و استفتا به‌واسطه آن‌ها به دست ايشان رسيده و پاسخ آن دريافت شده است.[۲]
برخى از خصوصيات و ويژگى‌هاى چاپ حاضر پيرامون ترتيب مطالب را مى‌توان در موارد زير، خلاصه نمود:
- چينش استفتائات در اين مجموعه، بر اساس كتب، ابواب و مسائل «تحرير الوسيلة» مى‌باشد؛ اگرچه درباره برخى از فصول «تحرير الوسيلة»، هيچ استفتائى وجود ندارد.
- علاوه بر عناوين موجود در «تحرير الوسيلة»، عناوين ديگرى براى گويايى بيشتر اضافه شده است. استفتائاتى كه ذيل مسائل «تحرير» نبوده و مسئله جديدى محسوب مى‌گرديده، با عنوان‌گذارى جديد در ذيل همان فصل «تحرير» آورده شده است؛ اما استفتائاتى كه ذيل كتب و فصول «تحرير» جاى نمى‌گيرند، در بخش پايانى جلد 10 تحت عناوينى مستقل، آمده است.
- گاهى يك استفتا به دو مسئله «تحرير» مربوط بوده است؛ غالباً استفتائات موجود ميان آن مسائل تقسيم شده و به‌ندرت يك استفتا ذيل هر دو مسئله آورده شده است.
- براى اينكه تقدم و تأخر فتاوا از حيث زمان معلوم باشد، تاريخ اسناد، در صورتى كه موجود بوده، حفظ گرديده است.
- هر سند مشتمل بر يك يا چند استفتا است. براى هر سند به ترتيب، شماره‌اى مستقل در نظر گرفته شده كه در ابتداى سند، به‌صورت چپ‌چين قرار داده شده است.
- هر سند، يك بار به‌طور كامل آمده و در جايى قرار داده شده كه به اولين سؤال آن مربوط بوده است. در اين صورت، سؤال اول و سؤالات ديگرى كه به آن فصل مربوط مى‌گرديده، با حروف درشت و باقى سؤالاتى كه در هر سند مربوط به آن فصل نبوده، به‌صورت ريز ثبت شده است.
- سؤالاتى كه در ضمن اصل سند با حروف ريز آمده، در جاى مناسب ديگرى با حروف درشت ذكر شده و در ابتداى آن به‌صورت چپ‌چين به شماره سند ارجاع داده شده است. در اين صورت، خوانندگان مى‌توانند سؤالات قبل و بعد آن را از اصل سند مطالعه كنند.
- هر سؤال داراى شمارنده جداگانه‌اى است كه به ترتيب تا انتهاى مجلدات و در ابتداى آن درج گرديده است.[۳]
در اين اثر، مقدمه مفصلى از ناشر افزوده شده كه به برخى خصوصيات و ويژگى‌هاى کتاب و نحوه ترتيب مطالب آن، اشاره شده است.
فهرست اجمالى مطالب مجلدات به‌همراه فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است. پاورقى‌ها بسيار اندك بوده و در آن‌ها به توضيح مطالب متن پرداخته شده است.[۴]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.