ورام، مسعود بن عیسی
| نام | ورام، مسعود بن عیسی |
|---|---|
| نام های دیگر | ابن‌ورام
ورام، ابوالحسین مسعود ورام، مسعود بن ابیفراس ورام بن ابى فراس |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | حله |
| رحلت | 587 ش یا 605 ق یا 1208 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | تنبيه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورام |
| کد مؤلف | AUTHORCODE2364AUTHORCODE |
ولادت
ورام بن ابى فراس از علماى قرن ششم و هفتم هجرى است. ولادت او در شهر حله بود، شهرى كه مركز تشيع و فقاهت در قرون متمادى بوده است.
خاندان
ورام بن ابى فراس جد مادرى سيد رضى‌الدين بن طاووس است. نسب او به قبيلۀ بنى حمدان مى‌رسد و از نسل مالك اشتر نخعى، صحابى با وفا و سردار بزرگ اميرالمؤمنين عليه‌السلام است كه چيزى جز رشادت و وفادارى به اميرالمؤمنين عليه‌السلام در كارنامه‌اش نيست.
خاندان آل طاووس از نظر فضل و تقوا و علم براى همه شناخته شده‌اند. پدر ورام از بزرگان دين و از فقهاى جليل القدر است.
برادر او، مجيرالدين، جعفر بن ابى فراس هم از علما و فقهاى معروف زمان خود بوده كه در سال 626 هجرى در بغداد وفات يافته و بدن او را به نجف منتقل كرده، در جوار اميرالمؤمنين عليه‌السلام به خاک سپرده‌اند.
همسر ورام از نوادگان شيخ طوسى است و به همين جهت سيد ابن طاووس در كتب خود گاهى مى‌گويد «جد من ورام بن ابى فراس» و گاهى مى‌گويد «جد من شيخ طوسى» كه در حقيقت جد بزرگ او است.
از جمله اجداد ورام، ابوالفتح است كه خلعت خود را از خليفۀ فاطمى (در مصر) گرفت و در براندازى حكومت عباسيان از ياران «بساسيرى» بود و با هبة الله شيرازى، از بنيانگذاران اسماعيليه، هم مكاتباتى داشته است.
مقام علمى و معنوى
در شناخت مقام علمى و معنوى ورام ديدن مؤلفات او بسيار گويا و روشن است.
علاوه بر آن، گواهىِ انسانى زاهد و متقى مانند سيد ابن طاووس بهترين دليل براى ماست. سيد در فلاح السائل مى‌فرمايد: «جد من، ورام بن ابى فراس، از كسانى بود كه به عمل آنها تمسك مى‌شود و مى‌توان به اعمال آنها استناد جست».
شيخ منتجب‌الدين هم او را به عنوان امير زاهد و فقيه ياد كرده است و گفته: من او را در حله ديده‌ام و همچنان بود كه شنيده بودم (از نظر فضائل و بزرگوارى).
شرح حال
آنچه مسلّم است خاندان ابوفراس تا چند نسل جزء نظاميان و از فرماندهان لشگر بوده‌اند. ورام نيز همان شغل را انتخاب كرد و تا چندى جزء اميران لشگر بود اما با لطف الهى همۀ مناصب را كنار زد و راه زهد پيشه كرده، از بزرگان تقوا و ديانت شد.
اساتيد و شاگردان
در اين زمينه اطلاع چندانى در دست نيست. از اساتيد او نام سيد ابوالحسن عريفى علوى و سديدالدين محمود حمَّصى در كتب رجال آمده است.
از جملۀ شاگردان او نيز نام محمد بن جعفر، معروف به ابن مشهدى يافت شده است.
تأليفات
1 - تنبيه الخواطر و نزهة النواظر، معروف به مجموعۀ ورام كه بيشتر شهرت مؤلف بخاطر همين كتاب است. اين كتاب از مآخذ بحار الانوار نيز مى‌باشد.
2 - مسألة فى المواسعة و المضايقة و...
وفات
شيخ ورام بن ابى فراس در سال 605 هجرى، در ماه محرم الحرام و در شهر حله به ديار باقى شتافت و بدن مطهر او را در همان جا دفن نمودند.