ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار

    از ویکی‌نور
    ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار
    نام ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار
    نام‌های دیگر ث‍اب‍ت‌ ال‍ث‍م‍ال‍ی‌، اب‍وح‍م‍زه‌ ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار

    ثمالی، ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار

    ث‍م‍ال‍ی‌، اب‍وح‍م‍زه‌ ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار

    نام پدر
    متولد
    محل تولد
    رحلت 150 ‌‎ ق
    اساتید
    برخی آثار تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی)
    کد مؤلف AUTHORCODE2728AUTHORCODE


    ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی در نامگذارى ايشان به ثمالى، نظرات مختلفى بيان شده است.

    بيشتر به ابوحمزه مشهور است، و آن نام فرزند بزرگ اوست، كه به همراه دو برادرش نوح و منصور در نهضت زيد بن علی‌ عليه‌السلام، شهيد شدند.

    احمد بن حنبل، جوزجانى، نسائى، ابن ابى حاتم، ابن عدى، ذهبى، ابن حجر و برخى ديگر از محدثين اهل سنت در كتب رجال و شرح حال، او را به ابن ابى صفية لقب داده‌اند.

    شخصيت ابوحمزه

    ايشان از فقها، زهّاد و مشايخ كوفه محسوب مى‌شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ اهل بيت عليهم‌السلام در زمان خود بوده است. امام صادق عليه‌السلام دربارۀ ابوحمزه فرموده‌اند: او در زمان خودش مانند سلمان در زمان خود بود. و نيز فرموده‌اند: وقتى او را مى‌بينم مشعوف مى‌شوم. امام رضا عليه‌السلام فرموده‌اند: ابوحمزه در زمان خود مانند لقمان در زمان خودش بود.

    در مناظره با مخالفين و احتجاج بر آنها مورد اعتماد ائمه‌ عليه‌السلام بوده است، و او را در تعليم اسرار و علوم و وصاياى خود بر ديگر اصحاب مقدم داشته‌اند. بدين جهت مورد وثوق و اعتماد علماء شيعه در روايت حديث قرار گرفته است.

    شيخ صدوق، كشى، ابن نديم، نجاشى، شيخ طوسى، ابن داود حلّى، علامه حلّى و ديگر بزرگان شيعه ايشان را توثيق و تعديل كرده‌اند.

    سيد حسن صدر در تأسيس الشيعه مى‌فرمايد: نزد ائمه عليهم‌السلام بزرگ و محترم بوده، از آنان روايات بسيار شنيده و جزو ياران خاص آن بزرگواران محسوب مى‌گرديد. در عصر خويش شيخ شيعه در كوفه بوده و به نظرات و اقوال او گوش فرا مى‌دادند.

    امّا اهل سنت ايشان را توثيق ننموده، احاديث او را موهن و ضعيف مى‌شمردند و او را به غلو در تشيع و رافضى بودن متهم مى‌كنند. با اين حال برخى اهل سنت مانند: ابن كثير، ترمذى، ابن ماجه، خطيب بغدادى و... از او روايت نقل كرده و به آنها استناد مى‌كنند.

    در تفسير نيز ثعلبى، طبرى، ابن كثير، قرطبى، سيوطى، ابوحيان، حاكم نيشابورى، ابوالفرج اصفهانى، ابن اسحاق و عده‌اى ديگر از او نقل نموده‌اند.

    ولادت و وفات

    در تاريخ ولادت ابوحمزه هيچ منبعى، سال مشخصى را ذكر نكرده، اما با توجه به اينكه بنا بر شواهد گوناگون وفات ايشان در سال 148 تا 150 ه‍.ق صورت گرفته باشد، و مجموع امامت، امام زين‌العابدين‌ عليه‌السلام، امام باقر عليه‌السلام و امام صادق عليه‌السلام را درك كرده است، مى‌توان حدس زد، ولادت او بين سال 30 تا 40 هجرى قمرى بوده است.

    مؤلفات ابوحمزة

    1. کتاب النوادر
    2. کتاب الزهد
    3. کتاب
    4. رسالۀ حقوق
    5. تفسير قرآن

    از ميان كتب ايشان، فقط رسالۀ حقوق امام سجاد(ع) باقى مانده است.


    وابسته‌ها