کتاب الحج (ایروانی)
كتاب الحج تألیف میرزا علی ایروانی، کتابی است به زبان عربی با موضوع فقه اسلامی (حج). نویسنده در این اثر برخی احکام و مسائل مربوط به حج را به‌صورت مسئله مسئله بیان کرده است.
| نام کتاب | كتاب الحج |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ایروانی، علی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | فقه |
| ناشر | |
| مکان نشر | |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE52845AUTOMATIONCODE |
ساختار
نویسنده، مطالب این اثر را به‌صورت مسئله مسئله بیان کرده است.
گزارش محتوا
میرزا علی ایروانی غروی در این کتاب، به بیان بخشی از مسائل مربوط به حج پرداخته است. او این احکام را به‌صورت مسئله مسئله بیان کرده است. اولین مسئلهای که با آن میآغازد درباره وجوب حَجةالاسلام است. او مینویسد: «لا ريب في أن الواجب بعنوان حجة الإسلام و بسبب الإستطاعة ليس أزيد من حجة واحدة بل من البديهي عدم وجب التكرار في كل سنة كما يجب تكرار الصوم و الآية لا تقتضي أزيد من إيجاب أصل الطبيعة و الأخبار المتضمنة لفرش الحج علي أهل الجدة في كل عام المفسرة للآية ايضا بذلك انما هی في مقام تعميم الفرض و نفی اختصاصه بعام خاص دون تعميم المفروض عليهم...»؛ یعنی: شکی نیست که عنوان «حَجّة الاسلام» به سبب استطاعت بیش از یک‌بار بر انسان واجب نمیگردد و پر واضح است که وجوب آن مانند روزه نیست که هر ساله بر انسان واجب و تکرار آن لازم باشد. اقتضای آیه حج ایجاب اصل طبیعت است [که با یک‌بار امتثال حاصل میشود] و روایاتی که در مقام تفسیر آیه حج بوده و میگویند حج، هرساله بر اهالی جده واجب است، صرفاً در مقام تعمیم فرض و نفی اختصاص این وجوب به یک سال خاص هستند نه در مقام تعمیم مفروض علیهم (کسانی که حج بر آن‌ها واجب است)[یعنی میخواهند بگویند این وجوب ادامه دارد تا یک‌مرتبه امتثال شود نه اینکه این وجوب، هرساله تجدید میشود][۱].
وضعیت کتاب
این کتاب نسخه خطی است و ازاین‌رو تحقیق و فهرست و ... ندارد و نویسنده مستقیماً به سراغ بیان مطالب رفته است. درباره تاریخ و محل کتابت این اثر در ابتدای آن چنین آمده است؛ «و بعد فقد شرعت في هذا الیوم المبارک 24 ذیالحجة یوم المباهلة سنه 1324 في كتابة مختصر مسائل الحج و أسئله التوفیق...» در روز 24 ذی‌حجه یعنی روز مبارک مباهله در سال 1324 شروع به نوشتن مختصری از مسائل حج کردم و از خدای متعال درخواست توفیق دارم.[۲] کتاب، صفحه‌بندی ندارد. متن، در برخی موارد خط‌خوردگی دارد؛ مانند صفحههای 25 و 44. در بعضی موارد با خودکار قرمز زیر متون خط کشیده شده که غالباً با مربوط به روایات هستند؛ مانند صفحههای 28 و 20 و 21 و... . نویسنده در بیان هر مسئله، روی کلمه مسئله در متن، با همان قلمی که متن را نوشته، خط کشیده است مثلاً در صفحات 22 و 23 و 24 و... . گویا بخشی از کتاب مفقود شده است زیرا کتاب با بیان این عبارات پایان مییابد: «مسئلة: الظاهر عدم الخلاف في أن من مات بعد الإحرام و دخول الحرم أجزء و بلا» ترجمه: «ظاهر عدم خلاف در اجزای حج کسی است که بعد از احرام و دخول حرم بمیرد و بدون...» این عبارت نیمه مانده و قاعدتاً میباید ادامه داشته باشد ولی در این نسخه موجود نیست[۳]
پانویس
منبع مقاله
متن کتاب.