تحقیقی جدید درباره رمی جمرات
| نام کتاب | تحقیقی جدید درباره رمی جمرات |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | تحقیقی درباره رمی جمرات |
| پدیدآورندگان | گروه معارف و تحقیقات اسلامی (گردآورنده)
مکارم شیرازی، ناصر (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 188/8 /م7ت3 |
| موضوع | حج
رمی جمرات فقه جعفری - رساله عملیه |
| ناشر | مدرسة الإمام علي بن أبي‌طالب(علیه‌السلام) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1381 هـ.ش یا 1423 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE833AUTOMATIONCODE |
تحقيقى جديد درباره رمى جمرات، تحقيقى علمى درباره جمره است كه توسط آيت‌الله مكارم شيرازى بيان و توسط گروه تحقيقات و علوم اسلامى گردآورى شده است.
اين كتاب، يك بار در خرداد 1381 و سپس با اضافه شدن مطالبى به آن، در مهرماه همان سال، تجديد چاپ و منتشر شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه‌اى كوتاه آغاز شده و سپس مطالب اصلى ذكر گرديده است.
متن كتاب با ذكر نظريات فقهاى شيعه و سنى و نيز بحثى لغوى درباره جمره آغاز شده است، سپس مؤلف رواياتى را در اين باب ذكر كرده و از آنها نتيجه‌گيرى نموده است. در پايان نيز با مطرح كردن هفت پرسش و پاسخ دادن به آنها و نيز ذكر نظريات برخى از فقها، نتيجه مورد نظر خود را دوباره بيان كرده است.
گزارش محتوا
كتاب در پاسخ به اين سؤال نگاشته شده كه منظور از «جمره» چيست و كجاست؟
اصل وجوب رمى جمرات، به‌عنوان يكى از مناسك حج، از مسلمات و ضروريات اسلام است و همه علماى اسلام بر آن اتفاق نظر دارند.
مسئله مهم در باب رمى جمرات اين است كه بدانيم «جمره» چيست، كه بايد سنگ‌ها را به‌سوى آن پرتاب كرد؟ آيا جمره همين ستون‌هاست كه امروز به آن سنگ مى‌زنند يا قطعه زمينى است كه اطراف ستون‌ها قرار دارد يا هر دو؟.[۱]
مؤلف در ابتدا، «جمره» در عبارات فقها، اعم از فقهاى شيعه و سنى را متذكر شده است و نظريات هفت تن از فقهاى شيعه و هفت تن از فقهاى اهل سنت را در اين باره آورده و نشان داده كه جمره در عصر آنها به همان قطعه زمينى اطلاق مى‌شده كه سنگ به آن پرتاب مى‌كردند. در بين فقهاى شيعه مى‌توان به نظريات ابن زهره در غنيه، علامه حلى در المنتهى، شيخ طوسى در مبسوط و... و از ميان فقهاى اهل سنت مى‌توان به نظريات شافعى، مالك، محيى‌الدين نووى، شهاب‌الدين احمد بن ادريس و... اشاره كرد.[۲]
نويسنده در ادامه به بحث لغوى «جمره» اشاره مى‌كند و مى‌گويد كه «جمره» چهار معناى «اجتماع قبيله»، «سنگ‌ريزه»، «به‌سرعت دور شدن» و «قطعه سوزانى از آتش» آمده است... و مى‌گويد: «از مجموع كلمات فوق استفاده مى‌شود كه جمرات را از آن جهت جمرات گفته‌اند كه يا محل اجتماع سنگ‌ريزه‌ها بوده يا به معناى زمينى كه سنگ‌ريزه‌ها در آن جمع مى‌شود بوده است.[۳]
در ادامه اين مطلب، متذكر مى‌شود كه «جمرات» جزء الفاظى نيست كه داراى حقيقت شرعيه يا متشرعه بوده باشد؛ بنابراين، بايد در فهم معناى آن به كتب لغت مراجعه كرد و اطلاق آن بر محل‌هاى سه‌گانه، از قبيل اطلاق كلى بر فرد است و كم‌كم اين واژه براى آن اماكن «علم» شده است.[۴]
در ادامه اين بحث، نويسنده رواياتى را ذكر مى‌كند و هركدام از آنها را در ترازوى نقد و نظر و اجتهاد قرار مى‌دهد و در پايان مى‌گويد كه در هيچ‌يك از رواياتى كه آورديم سخنى از ماهيت «جمره» به ميان نيامده، ليكن از تعبيرات موجود در آنها مى‌توان اطمينان يافت كه در عصر پيامبر(ص) و ائمه اهل‌بيت(ع) چيزى جز محل اجتماع سنگ‌ريزه‌ها در آن قطعه زمين معين از منى وجود نداشته است.[۵]ايشان سرى به تاريخ «مروج الذهب» مسعودى و «تاريخ كامل» ابن اثير زده و اين مطلب را استخراج كرده كه عرب قبل و بعد از اسلام، قبور افراد منفور را رمى مى‌كردند؛ درحالى‌كه در تاريخ بيان نشده كه ستونى بالاى قبور مزبور ساخته باشند و اين مطلب را به‌عنوان مؤيد در اختيار قرار مى‌دهد.[۶]
با اين توضيحاتى كه گذشت مؤلف نتايجى گرفته است كه خلاصه آن اين است:
كفايت رمى ستون‌ها، كفايت افتادن سنگ به دايره اطراف ستون‌ها و هرگاه از طبقه بالا رمی‌كنند و سنگ به حوضچه‌هايى كه در طبقه بالا قرار دارد پرتاب كنند كفايت مى‌كند.[۷]
در پايان كتاب سؤالاتى كه از مؤلف پرسيده شده به‌همراه جواب آنها آمده است؛ سپس مؤلف نظر چند فقيه را در اين باره آورده و همان نتيجه سابق را دوباره تكرار كرده است.
وضعيت كتاب
پى‌نوشت‌ها در پايان كتاب ذكر شده است.
كتاب، فاقد پاورقى و فهرست محتويات مى‌باشد.
پانويس
منابع مقاله
متن كتاب.