الأربعون في المهدي عجل‌الله‌تعالی‌فرجه و قصة الجزيرة الخضراء
| نام کتاب | الأربعون في المهدي (عجل الله تعالی فرجه) و قصة الجزیرة الخضراء |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | الأربعون في المهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف و حکایة الجزیرة الخضراء |
| پدیدآورندگان | موسوی، جلال (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 224/4 /م8الف4 |
| موضوع | جزیره خضرا
محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - رویت مهدویت |
| ناشر | بقية العترة |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1386 هـ.ش یا 1428 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13682AUTOMATIONCODE |
معّرفى اجمالى
الاربعون في المهدى(عج) و حكاية الجزيرة الخضراء به زبان عربى اثر سيدجلال موسوى مى‌باشد.
اثر، مجموعه‌اى از چهل آيه قرآن، چهل حديث، چهل حكايت و چهل اشاره درباره حضرت مهدى(عج)، علائم و نشانه‌هاى ظهور ايشان است.
اثر در مركز مطالعات تخصصى امام مهدى(عج) نجف اشرف تهيّه و منتشر شده است و هدف آن اغناء و تحكيم فرهنگ مهدويّت و قوّت و شوكت مكتب تشيع ذكر شده است.
مؤلف در مقدّمه، تاريخ نگارش را 15 شعبان 1422ق ثبت نموده است.
ساختار
سنّت اربعين نويسى پيشينه‌اى بس طولانى دارد و به قرن‌هاى نخستين اسلام باز مى‌گردد. اين مساله در پى ترغيب‌ها و تشويق‌هايى كه از ناحيه پيامبر گرامى اسلام(ص) و ائمه معصومين بر حفظ احاديث، به ويژه حفظ چهل حديث به عمل آمده به عنوان يك سيره پسنديده در بين دانشمندان شيعه و سنّى رايج گرديد و در نتيجه آثارى با عنوان‌هايى؛ مانند اربعين و الاربعون حديثاً و آوردن چهل حديث در موضوعات مختلف دينى نگاشته شد و اربعين‌هايى در زمينه مسائل مختلف نظير معارف، احكام، فضائل، آداب و غير پديد آمد تا جايى كه اين واژه نه تنها در فرهنگ اسلامى جايگاه ويژه داشت، بلكه در زبان و ادب فارسى نيز تاثير گذاشته و كتاب‌هايى با تكيه بر عدد چهل به نگارش درآمده است. در عين حال كه حقيقت يا حقايق نهفته در آن، همچنان مجهول مانده است؛ ولى آثار و نتايج مثبت آن، نشان دهنده نوعى عنايت ويژه بدان است كه روشن‌ترين مصاديق اين اهتمام را مى‌توان بر انگيخته شدن بسيارى از پيامبران در چهل سالگى ذكر كرد. گر چه واژه اربعين چهاربار در قرآن استعمال و به كار رفته است؛ اما به نظر مى‌رسد، پيدايش اين اصطلاح و اشتهار آن علاوه بر حديث مشهور من حفظ من امتى اربعين حديثا. حديث معروف من اخلص العباده لله اربعين صباحاً، حديث انّ آدم بكى على خطئته اربعين عاماً، ان الله تعال جعل ميقات نبيه موسى بن عمران(ع) اربعين و خبر من دعا الى الله تعالى اربعين صباحاً يهذا العهد كان من انصار قائمنا و احاديث ديگر باشد و همين شواهد باعث امتياز و شرافت اين عدد شده باشد.نويسنده اثر هم با اعتقاد به اين كه در عدد 40 ويژگى‌هايى است كه حتى در عالم تكوين مى‌تواند تاثيرگذار باشد، به جمع‌آورى آيات، روايات و حكايات پرداخته و اين نحوه ساماندهى و گردآورى و ترتيب مطالب را منحصر به فرد دانسته است.
روش نگارش مؤلف اين گونه است كه ابتدا آيه‌اى را ذكر سپس مناسب با آيه، روايتى و بعد از آن حكايتى از تشرف يافتگان به محضر امام زمان(ع) و آنگاه نكته‌هاى مورد استفاده از آيه و روايت را تحت عنوان اشاره مى‌آورد.
گزارش محتوا
مؤلف در مقدمه به نقل توقيعى كه از امام عصر(عج) براى چهارمين و آخرين نائب خاص دوران غيبت صغرا ابوالحسن سمرى ارسال شده و همچنين به چگونگى جمع اين توقيع با آنچه از طرف تشرف يافتگان به محضر آن حضرت از علماء و بزرگان شيعه بيان شده؛ از جمله توجيه علامه مجلسى كه در بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع) در اين خصوص آمده، پرداخته است. مؤلف در لابه لاى اين مباحث، راوى اين توقيع را از ديدگاه علم رجال مورد ارزيابى قرار داده است و اثبات مى‌كند كه اين حديث ضعيف مى‌باشد.
اولين آيه‌اى كه در اثر آمده، آيه ذلك الكتاب لاريب فيه هدى للمتقين، الذين يومنون بالغيب است كه امام صادق(ع) فرموده‌اند: پيروان على(ع) متقين و غيب همان حجت غائب مى‌باشد و حكايت اول در خصوص نقل مناجاتى است كه سيد بن طاووس زمانى كه امام عصر(عج) در سرداب مقدس مشغول ذكر آن بوده‌اند، و آن را به گوش خود شنيده، مى‌باشد. در ادامه، آيه ذكر هم بايّام الله كه امام صادق(ع) فرموده‌اند: ايام الله سه روز است و يكى از آن روزى است كه قائم قيام مى‌كند.سپس حكايت تشرف شيخ مرتضى انصارى(ره) بيان مى‌شود. آخرين آيه اثر، ولقد كتبنا في الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادى الصالحون مى‌باشد كه امام محمد باقر و امام جعفرصادق(ع) فرمودند: آنان قائم و اصحاب ايشان مى‌باشند و آخرين حكايت هم مربوط به سيد بحرالعلوم و تشرف ايشان مى‌باشد.
در پايان اثر، ملحقات قرار گرفته كه به بررسى حديث و حكايت جزير خضراء كه در بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع) براى آن بابى جداگانه علامه مجلسى قرار داده، پرداخته مى‌شود و سپس زيارت آل ياسين و دعاى عهد نقل مى‌شود.
گزارش وضعيّت
پاورقى‌ها، به ذكر منابع احاديث در متن و شرح حال اشخاص مى‌پردازد.
اثر فقط دربردارنده فهرست تشرّف يافتگان بطور كامل است.
منابع مقاله
پايگاه اطلاع رسانى سراسرى اسلامى (پارسا)، 1388، امام مهدى(عج) در آينه قلم، قم، موسسه اطلاع رسانى مرجع
اثر حاضر