إحياء الميت بفضائل أهل‌البيت علیهم‌السلام
| نام کتاب | إحياء الميت بفضائل أهل البيت عليهم‌السلام |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر (نويسنده)
امامي، احمد (مترجم) فتلاوي، کاظم عبود (محقق) طريحي، محمد سعيد (محقق و معلق) |
| زبان | فارسی عربی |
| کد کنگره | BP 141/5 /خ2س9 |
| موضوع | احاديث اهل سنت - قرن 9ق.
برزخ خاندان نبوت - فضايل - احاديث اهل سنت مرگ معاد |
| ناشر | المجمع العالمي لاهل‌البيت(عليهم‌السلام) |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 2000م , 1421ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10791AUTOMATIONCODE |
إحياء الميت بفضائل أهل البيت(ع)، اثر جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی، رساله‌ای است که به ذکر فضائل و مناقب اهل‌بیت(ع) اختصاص یافته است. این رساله توسط کاظم عبود فتلاوی و محمد سعید طریحی به‌صورت جداگانه تصحیح شده است. احمد امامی این دو تحقیق را ادغام نموده، سپس متن رساله و تحقیقات مذکور را ترجمه نموده است.
این رساله، دومین اثر مؤلف است.[۱]که به انگیزه بیدار کردن افرادی که در خواب غفلت به سر می‌برند و شناختی از اهل‌بیت(ع) ندارند نوشته شده است.[۲]
ساختار
در این رساله، شصت حدیث از فضائل اهل‌بیت(ع) آمده است که در ابتدای احادیث منبع مورد استفاده مؤلف ذکر شده، سپس متن روایت آمده است. در این بین مؤلف، سند روایات را حذف کرده و به ذکر راوی (صحابه‌ای) که از پیامبر(ص) روایت نقل کرده، اکتفا نموده است.
مؤلف در تصنیف این رساله، از کتاب‌های زیادی، از جمله صحاح سته، سنن سعید بن منصور، تفسیر ابن منذر، تفسیر ابن ابی‌حاتم، تفسیر ابن مردویه، تفسیر طبری، معجم کبیر و اوسط طبرانی، مسند عبدبن حمید، مسند ابن ابی‌شیبه، تاریخ ابن عساکر، تاریخ بخاری، تاریخ خطیب بغدادی و... بهره برده است.[۳]
در ابتدای رساله دو مقدمه از مترجم و مؤلف، سپس متن عربی رساله و در پایان ترجمه مؤلف و ترجمه فارسی رساله آمده است.
گزارش محتوا
مترجم در ابتدای رساله، ترجمه‌ای از مؤلف، معرفی رساله و شیوه تحقیق آن نوشته است.
اولین روایتی که مؤلف به آن اشاره نموده است، روایتی است از سعید بن منصور(م. 227ق) که در سننش به نقل از سعید بن جبیر(45–95ق) آورده است. در این روایت، به بیان و معرفی «القربی» در آیه شریفه «قل لا أسألکم عليه أجرا إلا المودة في القربی» (شوری: 23) پرداخته و گفته است که منظور از «قربی» نزدیکان رسول‌خدا هستند.[۴]
در روایت بعدی به نقل از ابن عباس چنین آمده است که وقتی این آیه شریفه نازل شد، از پیامبر(ص) پرسیدند که منظور از نزدیکان شما چه کسانی هستند که محبت آنان بر ما واجب شده است؟ پیامبر(ص) فرمودند: علی و فاطمه و پسران آنها.[۵]
نویسنده، سعی نموده رساله‌ای مختصر و کوتاه ارائه نماید؛ لذا علاوه بر اینکه سند روایات را حذف نموده است، از احادیث و روایاتی استفاده نموده که حجم کوتاهی دارد. روایت ثقلین و سفینه از جمله آنهاست.[۶]
سیوطی در روایتی به نقل از حاکم نیشابوری آورده است که جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: پیامبر خداوند فرمودند: نوادگان دختری به اقوام پدرشان منتسبند مگر دو پسر فاطمه که من ولی و پدرشان هستم.[۷]و در ذیل همین روایت، روایتی دیگر نقل می‌کند که عمر بن خطاب هنگام ازدواج با دختر حضرت علی(ع) به مردم می‌گفت: آیا به من شادباش نمی‌گویید؛ چراکه از پیامبر خدا(ص) شنیدم که می‌فرمود: روز رستاخیز هر اصل و گوهری جز گوهر و نسب (افراد خاندان) من گسسته می‌گردد.[۸]
وضعیت کتاب
طریحی و شیخ فتلاوی هرکدام برای تحقیق این رساله از دو نسخه موجود در دارالکتب ظاهریه استفاده برده‌اند. لازم به ذکر است این دو نسخه ضمن آثار دیگری از مؤلف بوده است. این دو استاد بر رساله مذکور حاشیه‌های مفیدی نگاشته‌اند. ایشان علاوه بر این، احادیث موجود رساله را مستند کرده‌اند و اعلام و روات در سند را نیز معرفی نموده‌اند.[۹]
احمد امامی، رساله مذکور را به شیوه‌ای روان ترجمه نموده؛ به‌گونه‌ای که برای عموم مردم قابل فهم و درک باشد؛ لذا برای خواننده خستگی و ملالت خواندن ترجمه‌های تحت اللفظی را به دنبال ندارد؛ مثلا ایشان در ترجمه «قربی رسول‌الله» به نزدیکان فرستاده خداوند ترجمه ننموده، بلکه آن را به خاندان پیامبر خدا(ص) ترجمه کرده است.[۱۰]
بعد از مقدمه مترجم و نیز در انتهای متن عربی رساله (ابتدای ترجمه) تصاویری از نسخ خطی رساله آمده است.
فهرست محتویات در ابتدای رساله آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن رساله.
- شریعت‌زاده خراسانی، محمود، نور هدایت، دارالصادقین، تهران، 1382ش.