استفتائات امام خمینی (موسوعه جلد 32)

    از ویکی‌نور
    استفتائات امام خمینی(س)
    نام کتاب استفتائات امام خمینی(س)
    نام‌های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) - دفتر قم (محقق)

    خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نويسنده)

    زبان فارسی
    کد کنگره ‏‎‏BP‎‏ ‎‏183‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏8‎‏ ‎‏الف‎‏47*
    موضوع فتواهای شیعه - قرن 14

    فقه جعفری - رساله عملیه - پرسش‏ها و پاسخ‏ها

    ناشر موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی(س)
    مکان نشر تهران - ایران
    سال نشر 1392 هـ.ش
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE37020AUTOMATIONCODE


    استفتائات امام خمينى(ره)، اثر امام خمينى(ره)، مجموعه استفتائاتى است از معظم‌له كه در ده جلد عرضه شده است.

    پس از پيروزى انقلاب اسلامى، سيل استفتائات از داخل و خارج به‌سوى امام(ره) سرازير شده و هيئت استفتا بر اساس مبانى و نظرات امام به آن‌ها پاسخ مى‌داده، سپس على‌رغم مسائل فراوان و مشكلات زياد و دغدغه‌ها و اشتغالات امام(ره)، مورد ملاحظه ايشان قرار گرفته و ارسال مى‌گرديده است و تصويرى از اكثر آن‌ها در دفتر امام(ره) نگهدارى مى‌شد. به اين ترتيب آرشيو گسترده و پرتعدادى از سؤالات شرعى مقلدين امام(ره) فراهم آمده است كه در اثر حاضر كه جلد 32 تا 41 موسوعه امام خمينى(ره) مى‌باشد، عرضه شده است.[۱]

    لازم است درباره استفتائاتى كه در اين ده جلد کتاب «استفتائات» وجود دارد، توضيحاتى بيان گردد:

    1. قريب به اتفاق اين استفتائات به مقطع پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران مربوط مى‌باشد.
    2. در مجموع، در اين ده جلد، تعداد 7424 سند كه حاوى 12837 سؤال مى‌باشد، عرضه شده است.
    3. منبع اصلى استفتائات، اسنادى است كه كپى يا اصل آن در آرشيو مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره) موجود بوده است.
    4. تعدادى از استفتائات در مجموعه 22 جلدى صحيفه امام قبلا منتشر شده كه در اين مجموعه نيز آورده شده است.
    5. پيش‌تر دفتر انتشارات اسلامى (وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم) سه جلد استفتائات امام(ره) را منتشر كرده است (يك جلد در زمان حيات امام(ره) و دو جلد ديگر پس از ارتحال ايشان). 138 مورد از مجموعه حاضر مربوط به اسنادى است كه در اين سه جلد آمده و در آرشيو مؤسسه وجود نداشته است.
    6. در مجله ماهنامه پاسدار اسلام نيز استفتائاتى منتشر شده كه از آن‌ها نيز استفاده شده است.
    7. جواب استفتائات اكثراً توسط هيئت استفتا نگارش يافته و امام(ره) پس از بررسى آن و انجام اصلاحات لازم، پاسخ‌ها را مهر كرده‌اند و گاهى با امضاى ايشان است. اين مجموعه، تنها شامل اسنادى است كه مستند به امام(ره) باشد و مستقيماً به نظر ايشان رسيده است و از استفتائاتى كه با مهر دفتر استفتائات ارسال گرديده، گرچه با اذن كلى امام بوده، استفاده نشده است.
    8. تدوين‌كنندگان اثر حاضر در كمال امانت‌دارى، پرسش‌هاى شرعى مؤمنين و پاسخ‌هاى حضرت امام را در اثر حاضر گرد آورده‌اند. غير از مواردى كه اصلاح ويرايشى محسوب مى‌شود و اسامى سؤال‌كنندگان كه موجب انتشار اطلاعات شخصى آن‌ها مى‌گردد، مطلبى حذف نشده است. البته اسامى بعضى از معاريف يا مسئولين يا سؤالات مربوط به نهادهاى حكومتى به‌طور كامل آمده است.
    9. در برخى از استفتائات كه در گذشته منتشر شده است، ناشرين جهت اصلاح عبارت يا تبيين فتوا، در متن پاسخ امام(ره) دست برده و به‌گونه‌اى نشر داده‌اند كه براى خواننده تشخيص تصرفات صورت‌گرفته ممكن نيست و مهر امام(ره) در ذيل متن جديد قرار گرفته است. اين مؤسسه بنا بر وظيفه خود همه اين موارد را به حالت اوليه خود بازگردانده است.
    10. در برخى موارد، سؤالات مستقيماً از امام(ره) يا دفتر پرسيده نشده، بلكه خطاب به يكى از افراد مرتبط با امام(ره) نوشته شده است و استفتا به‌واسطه آن‌ها به دست ايشان رسيده و پاسخ آن دريافت شده است.[۲]

    برخى از خصوصيات و ويژگى‌هاى چاپ حاضر پيرامون ترتيب مطالب را مى‌توان در موارد زير، خلاصه نمود:

    1. چينش استفتائات در اين مجموعه، بر اساس كتب، ابواب و مسائل «تحرير الوسيلة» مى‌باشد؛ اگرچه درباره برخى از فصول «تحرير الوسيلة»، هيچ استفتائى وجود ندارد.
    2. علاوه بر عناوين موجود در «تحرير الوسيلة»، عناوين ديگرى براى گويايى بيشتر اضافه شده است. استفتائاتى كه ذيل مسائل «تحرير» نبوده و مسئله جديدى محسوب مى‌گرديده، با عنوان‌گذارى جديد در ذيل همان فصل «تحرير» آورده شده است؛ اما استفتائاتى كه ذيل كتب و فصول «تحرير» جاى نمى‌گيرند، در بخش پايانى جلد 10 تحت عناوينى مستقل، آمده است.
    3. گاهى يك استفتا به دو مسئله «تحرير» مربوط بوده است؛ غالباً استفتائات موجود ميان آن مسائل تقسيم شده و به‌ندرت يك استفتا ذيل هر دو مسئله آورده شده است.
    4. براى اينكه تقدم و تأخر فتاوا از حيث زمان معلوم باشد، تاريخ اسناد، در صورتى كه موجود بوده، حفظ گرديده است.
    5. هر سند مشتمل بر يك يا چند استفتا است. براى هر سند به ترتيب، شماره‌اى مستقل در نظر گرفته شده كه در ابتداى سند، به‌صورت چپ‌چين قرار داده شده است.
    6. هر سند، يك بار به‌طور كامل آمده و در جايى قرار داده شده كه به اولين سؤال آن مربوط بوده است. در اين صورت، سؤال اول و سؤالات ديگرى كه به آن فصل مربوط مى‌گرديده، با حروف درشت و باقى سؤالاتى كه در هر سند مربوط به آن فصل نبوده، به‌صورت ريز ثبت شده است.
    7. سؤالاتى كه در ضمن اصل سند با حروف ريز آمده، در جاى مناسب ديگرى با حروف درشت ذكر شده و در ابتداى آن به‌صورت چپ‌چين به شماره سند ارجاع داده شده است. در اين صورت، خوانندگان مى‌توانند سؤالات قبل و بعد آن را از اصل سند مطالعه كنند.
    8. هر سؤال داراى شمارنده جداگانه‌اى است كه به ترتيب تا انتهاى مجلدات و در ابتداى آن درج گرديده است.[۳]

    در اين اثر، مقدمه مفصلى از ناشر افزوده شده كه به برخى خصوصيات و ويژگى‌هاى کتاب و نحوه ترتيب مطالب آن، اشاره شده است.

    فهرست اجمالى مطالب مجلدات به‌همراه فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است. پاورقى‌ها بسيار اندك بوده و در آن‌ها به توضيح مطالب متن پرداخته شده است.[۴]

    پانويس

    1. ر.ك: مقدمه، ج1، صپنجاه
    2. ر.ك: همان، صپنجاه‌ويك و پنجاه‌ودو
    3. ر.ك: همان، صپنجاه‌وسه
    4. ر.ك: پاورقى، ج1، ص62

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.