إعرف الحق
| نام کتاب | إعرف الحق |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | سماوي، محمد تيجاني (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 212/5 /س8الف6 |
| موضوع | شيعه - دفاعيهها و رديهها |
| ناشر | دار المجتبي |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | مجلد1: 2004م , 1425ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE19933AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
إعرف الحق اثر محمد تیجانی سماوی، کتابی است در اثبات حقانیت شیعه به زبان عربی که در دوران معاصر نوشته شده است.
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاهی از ناشر آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندی خاصی، در عناوین متعدد و مختلف، عرضه شده است.
گزارش محتوا
نویسنده کتاب را (همانند اولین کتابش «ثم اهتدیت») با آیه شریفه «الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولٰئِکَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَ أُولٰئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبَابِ» (زمر: 18)؛ به سخن گوش فرا می‌دهند و بهترين آن را پيروى مىكنند؛ اینان کسانی هستند كه خداوند هدایتشان نموده و اینان همان خردمندان هستند، آغاز نموده و سپس به توضیح این آیه شریفه پرداخته است.[۱]
وی با آوردن آیه «مَا فَرَّطْنَا فِي الْکِتَابِ مِنْ شَيْ‌ءٍ» (انعام: 38)؛ ما هيچ چيزى را در كتاب [لوح محفوظ] فروگذار نكردهايم، به این نکته اشاره دارد که علاوه بر صغر حجم قرآن کریم و کوتاهی متن آن، خداوند در آن، به این مطلب تصریح نموده که هیچ‌چیزی را فروگذار ننموده و به تمام امور، رهنمون بوده است، اما از طرفی در آیه 103 سوره نساء، چنین آمده است که «الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ کِتَاباً مَوْقُوتاً»؛ نماز بر مؤمنان در اوقات معين مقرر شده است، اما در هیچ جای قرآن به کیفیت و چگونگی خواندن آن در ایام شبانه‌روز اشاره‌ای نشده است. این موضوع در مورد سایر عبادات ازجمله زکات نیز صادق است زیرا در هیچ آیه‌ای به کیفیت و شرایط پرداخت زکات اشاره نگردیده است. با توجه به این نکته که قرآن از نزد حکیمی علیم نازل شده، به این موضوع می‌رسیم که باید مفسری آگاه و دانا از سوی خداوند تعیین شده باشد که تفسیرکننده و شارح این آیات بوده و کیفیت و شرایط این امور را ابلاغ نماید که این شخص کسی جز پیامبر(ص) و کسانی که وی معرفی کرده باشند، نخواهد بود.[۲]
به اعتقاد وی، از این بینات و دلالت به‌راحتی می‌توان دریافت که قرآن به‌تنهایی، کافی نبوده و ازاین‌روست که پیامبر(ص) بارها فرمود: «إن هذا هو القرآن الصامت و إن هذا علی هو القرآن الناطق»؛ به‌درستی این قرآن صامت و علی قرآن ناطق است، یعنی او پس از من، مبین و مفسر قرآن کریم خواهد بود و به اعتقاد نویسنده، پیامبر(ص) با این کار، به این نکته تأکید داشت که مسلمین را بدون معرفی و ابلاغ مبین پس از خود، ترک نخواهد کرد و علی(ع)، مبین پس از او برای مردم است.[۳]
نویسنده در ادامه با مطرح کردن مسئله قضا و قدر و اینکه از قضا و قدر نتوان فرار کرد به تشریح سیاست تحریف احادیث پیامبر(ص) از سوی امویان و سعی آنان در انحراف مردم و بازداشتن آن‌ها از رجوع به اهل‌بیت(ع) و مفسران حقیقی قرآن پرداخته.[۴]و ضمن بیان گوشه‌هایی از تناقضات اعمال و رفتار خلفا در پیاده کردن شریعت اسلام.[۵]به موضع‌گیری حضرت زهرا(س) در قبال وقایع پس از وفات پیامبر(ص) اشاره کرده است و اینکه او از دنیا رفت درحالی‌که از خلیفه خشمگین بود و پیامبر(ص) فرموده بود ای فاطمه، خداوند با غضب تو غضبناک، و با شادی تو شاد می‌شود.[۶]
از دیگر مباحث مطرح شده در کتاب، می‌توان به موضوعات زیر اشاره نمود: تفسیر اشتباه از قضا و قدر؛ عایشه و حدیث افک؛ اسلام علوی و اسلام معاویه؛ امتناع پیامبر از نوشتن؛ عدم اعتراف به امامت علی(ع)؛ گناهان معاویه؛ تبدیل شریعت پیامبر(ص)؛ ماجرای ثعلبه؛ ماجرای خالد بن ولید و برخورد وی با مالک بن نویره؛ برخورد عمر با سنت نبوی و اشتهار ابوهریره در تاریخ به وضع و جعل حدیث.[۷]
وضعیت کتاب
فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، به همراه فهرست مطالب، در انتهای کتاب جای گرفته است.
در پاورقی‌ها که بسیاری از آن‌ها مفصل و طولانی است، علاوه بر ذکر منابع به توضیح و تشریح برخی از مطالب کتاب پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
علي مع الحق و الحق مع علي عليه‌السلام