مبادي الطب (شرح الموجز)
| نام کتاب | مبادي الطب (شرح الموجز) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | حسینی شیرازی، محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | R 128/3 /الف2 ت3025 |
| موضوع | ابن نفیس، علی بن ابیالحزم، 607 - 687ق. التحفه - نقد و تفسیر
پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| ناشر | دار العلوم |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1426 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12436AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
مبادى الطب از جمله آثار آیت‌الله سيد محمدحسینى شيرازى است كه در علم طب به رشته تحرير درآمده است.
اين كتاب در حقيقت شرحى بر مقدمه كتاب طبى «موجز القانون» تألیف على بن ابى‌حزم قرشى معروف به ابن‌نفيس (متوفى 786ق) است. ايشان پس از بيان اشكالات طب جديد و خطاهاى مكرر پزشکان و ذكر ماجراهايى دراين‌باره، انگيزه‌اش از نگارش اين اثر را تدوين متنى درسى براى دانش آموزان طب، بر اساس آموخته‌ها و تجربياتش بيان مى‌كند.
ساختار
از آنجا كه اين اثر شرحى مزجى (آميخته با متن) است، بنابراين ساختار آن هم همانند اصل كتاب است، يعنى داراى چهار بخش - يا به تعبير مؤلف فن - است. اين بخش‌ها به قرار زير است:
فن اول: قواعد دو جزء علمى و عملى طب به صورت كلى.
فن دوم: ادويه و اغذيه مفرده و مركبه.
فن سوم: امراض مختصه به هر عضو و اسباب و علامات و معالجات آن.
فن چهارم: در بررسى امراضى است كه مختص به عضوى نيست و بيان اسباب و علامات و معالجات آن است.
البته مرحوم آیت‌الله شيرازى مى‌گويد قصدش تنها شرح كليات و مبادى دانش طب است از اين رو به شرح همه فنون نمى‌پردازد. (مبادى الطب، ص15) و آنچه ايشان در اين شرح مى‌نويسد شرح مطالب فن اول است. شارح مباحث جزئى را به فصل‌هاى كوچكترى نيز تقسيم مى‌كند.
گزارش محتوا
كتاب مبادى الطب يك متن سودمند و روان براى آموزش مبانى طب سنتى است. همچنين كسانى كه قصد دارند با كليات مباحث اين رشته اندك آشنايى‌اى به دست آورند، مطالعه اين اثر سودمند است؛ چرا كه متن اين كتاب، اثرى از پزشکى نامدار است و شرح آیت‌الله شيرازى نيز بر اين اثر شرحى روان و به دور از پيچيدگى است.
با اين حال اين شرح، يك شرح توضيحى است نه يك شرح علمى، چرا كه شارح اين اثر سررشته چندانى از دانش طب ندارد؛ از اين‌رو نبايد توقع داشت كه در اين شرح با نقد و كنكاش علمى و يا نوآورى‌هايى در دانش طب روبه‌رو شويم.
كتاب مشتمل بر دو قسمت است:
قسمت اول: قواعد نظرى علم طب كه اين قسمت داراى چهار جزء است كه عناوين آن عبارت است از: 1. امور طبيعى به سخت كلى؛ 2. احوال بدن انسان؛ 3. اسباب و 4. علامات.
قسمت دوم: در قواعد عملى دانش پزشکى است كه مشتمل بر دو بخش حفظ الصحة و علم العلاج است.
وضعيت كتاب
دراين اثر متن و شرح از هم جدا شده است. در بالاى هر صفحه متن كتاب و در پايين شرح آیت‌الله شيرازى آمده است. فهرست مطالب كتاب نيز در انتهاى اثر آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب