ازدواج موقت در رفتار و گفتار صحابه و تابعین
| نام کتاب | ازدواج موقت در رفتار و گفتار صحابه و تابعین |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | سلسله درسهایی از فقه مقارن
الزواج الموقت عند الصحابه و التابعین |
| پدیدآورندگان | طبسی، نجم‌الدین (نويسنده)
اجرایی، محمدحسین (مترجم) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 189/4 /ط2 ز9041 |
| موضوع | زناشویی (اسلام) - نظر تابعین و اتباع تابعین
زناشویی (اسلام) - نظر صحابه متعه |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1426 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE843AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«ازدواج موقت در رفتار و گفتار صحابه و تابعين» اثر جناب استاد نجم‌الدين طبسى، معرفى كوتاه و پژوهشى مختصر درباره مشروعيت و مستندات ازدواج موقت و دفاع از آن است.
اين پژوهش در سه فصل به گزارش از آرا و اقوال تعدادى از صحابه و تابعان كه از شخصيت‌هاى بزرگ اسلامى محسوب مى‌شوند، پرداخته تا اعتبار و منزلت اين موضوع و استحكام عقايد شيعه را ثابت نمايد.
انگيزه تألیف
هدف نويسنده مستند سازى ازدواج موقت و گردآورى نصوص و اخبار مربوطه از ميان آثار و منابع اهل سنت است تا به اين طريق حقانيت و اعتبار انديشه‌ها و مبانى فقهى شيعه را مبرهن سازد.
ساختار
نويسنده، به جاى پژوهش در همه ابعاد ازدواج موقت، به اثبات مشروعيت آن از طريق شناسايى نام‌ها و اقوال تعدادى از صحابه و تابعين پرداخته و كتب ديگر را بى‌نياز از پرداختن به ديگر مباحث ازدواج موقت دانسته به اين جهت به تفحص در منابع حديثى، تراجم، كتب رجالى، منابع تفسيرى و فقهى اهل سنت پرداخته و ضمن گردآورى آراى كسانى كه به ازدواج موقت اعتقاد داشته و آن را مشروع و مطابق شريعت اسلامى مى‌دانسته‌اند، اشكالات و مناقشات فقهى و جدلى اهل سنت را پاسخ داده است.
معرفى محتوا
در فصل اول فهرست 19 تن از صحابيان بزرگ و نصوص و گزارش‌هايى درباره مشروعيت ازدواج موقت از نظر آنها معرفى گرديده است.
اين شخصيت‌ها در متون اهل سنت، گواهى‌هاى مستقيمى داده‌اند مبنى بر مشروعيت و عدم نسخ ازدواج موقت. مسئله اين است كه برخى اهل سنت ادعا كرده‌اند كه ازدواج موقت در ابتدا در آيه 24 سوره نسا، مشروع بوده اما بعد از پيامبر اكرم(ص) نسخ شده است.
نويسنده، اقوال و سيره افرادى مانند عمران بن حصين، ابوسعيد خدرى، جابر بن عبدالله انصارى، ابن مسعود، سلمه بن اكوع، على بن ابى طالب(ع)، عمرو بن حريث، معاوية بن ابى سفيان، سلمة بن امية، ربيعة بن امية، عمرو بن حوشب، ابى بن كعب، اسماء بنت ابى‌بكر، ام عبدالله بنت ابى خيثمة، عبدالله بن عباس، سمير، انس بن مالك و ابن عمر را شناسايى كرده و گزارش‌هاى آنها را تحليل و بررسى و تشريح كرده است.
آنچه از اين اقوال وگزارش‌ها پيداست يكى تأكيد بر دلالت آيه 24 سوره نساء بر متعه و ازدواج موقت و ديگرى تأكيد بر عدم نسخ اين آيه مى‌باشد.
همين پژوهش درباره شخصيت‌ها و فقيهان تابعى در فصل 2 انجام شده و افرادى مانند احمد بن حنبل، سعيد بن جبير، طاووس يمانى، مجاهد بن جبر، حكم بن عتيبه، ابن ابى مليكه، تابعان مكه و يمن، ضمن تفسير آيه متعه، فتوا به مشروعيت متعه داده‌اند.
در فصل سوم 8 نكته تحقيقى راجع به متعه و صيغه موقت ارائه شده است.
در نكته اول به اشكال برخى از نويسندگان اهل سنت كه ادعاى نسخ آيه متعه كرده‌اند، پاسخ داده شده و نصوص و اخبارى كه در فصل اول و دوم نقل شده به عنوان شاهد متقن عدم نسخ طرح گرديده است.
در نكته بعدى ثابت شده كه ممانعت عمر از نكاح موقت يك دستور حكومتى بوده و ارتباطى به شرع و احكام شرعى نداشته است.
نويسنده، پنج دليل و شاهد بر اين مطلب از متون اهل سنت آورده است. در نكته بعدى بر حكومتى بودن دستور عمر تأكيد شده و از عبارات خود او به روشنى مشخص گرديده كه عمر، ادعاى نسخ نكرده است.
در نكته بعدى اقوال و تصريحات تعدادى از فقهاى اهل سنت مانند قرطبى، ماوردى، ابن حزم، و هاشمى بغدادى بر جواز متعه و اعتراف تعدادى ديگر مبنى بر عدم اجماع در تحريم متعه نقل شده است.
نويسنده، در نكته بعدى با بررسى احاديث تحريم متعه مانند حديث ترمزى، حديث سعيد بن جبير، حديث الزهرى، حديث سبره، حديث ايساس و حديث ابى هريره، عدم وثاقت اين روايات و مشكل و اضطراب سندى و دلالى آنها را مشخص ساخته است.
در آخرين مطلب، کتاب شناسى مختصرى از فهرست نام و نويسنده 44 کتاب از علماى قديم و جديد درباره احكام، مسائل، مشروعيت و جواز ازدواج موقت آمده است.