جمع القرآن
| نام کتاب | جمع القرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | دراسه تحلیلیه لمرویاته |
| پدیدآورندگان | دیلمی، اکرم عبدخلیفه (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 72/4 /د8ج8 |
| موضوع | قرآن - تاریخ
قرآن - جمع و گردآوری |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1427 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10501AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
جمع القرآن دراسة تحليلية لمروياته نوشتۀ دكتر اكرم عبدخليفة الدّليمى و به زبان عربى است.نويسنده در اين كتاب به بررسى و تحليل رواياتى كه در باب جمع و كتابت قرآن نقل شده مى‌پردازد.تعريف لغوى و اصطلاحى واژه «قرآن»، نحوه جمع‌آورى قرآن در زمان رسول اكرم(ص) به وسيلۀ كتابت يا حفظ در سينه‌ها، چگونگى دريافت آيات قرآن از سوى پيامبر، معناى وحى در لغت و شرع، كيفيت دريافت و حفظ آيات قرآن توسط صحابه، ابزار كتابت و نويسندگى در عصر نزول قرآن، صحابۀ كاتب وحى، انواع كتابت‌ها در زمان پيامبر نظير كتابت وحى، كتابت‌نامه‌هاى پيامبر(ص)، كتابت غنايم، كتابت عهدها و...، رسم الخط مصاحف، خاستگاه خط عربى و چگونگى ورود آن به جزيرة العرب و به‌ويژه مكّه، ديدگاههاى سه‌گانه در مورد لزوم متابعت و عدم لزوم متابعت از رسم الخط عثماني مصاحف، نقل و بررسى احاديث وارده دربارۀ كتابت قرآن كه در آن به شرح حال رواة، دلالت حديث و حكم آن از جهت صحت و وثاقث و...پرداخته مى‌شود.
پس از آن به موضوع جمع‌آورى قرآن در زمان ابوبكر پرداخته مى‌شود و روايات وارده در اين باب مورد تحليل و بررسى قرار مى‌گيرد.انديشه و انگيزه اقدام به جمع قرآن، گروهى كه مأمور جمع قرآن شدند و امتيازات مصحف عثماني. در بررسى جريان جمع‌آورى قرآن در زمان عثمان، انگيزه‌هاى توحيد مصاحف، نتيجۀ تلاش گروه مأمور توحيد مصاحف، شمار مصاحفى كه استنساخ آنها به پايان رسيد، اقوال عالمان دربارۀ «احرف سبعه» و مناقشات حول آن، ترتيب سوره‌ها و آيات و شمار آنها مورد بحث و روايات وارده در اين باب تحليل و بررسى مى‌شود.
در ادامه شبهاتى كه از سوى مستشرقان و غير ايشان دربارۀ جمع قرآن وارد شده بيان و به نقد و بررسى آنها پرداخته مى‌شود و در پايان نيز به نقد و بررسى رواياتى كه در باب وقوع نسخ در
قرآن وارد شده و احيانا سبب سوءتفاهم گشته، پرداخته مى‌شود.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك اهدائيه، تشكر و تقدير،يك مقدمه و چهار فصل و يك خاتمه مى‌باشد.
الفصل الاول:كتابة القرآن في عهد الرسول(ص)كه ذيل آن سه مبحث اصلى ذيل قرار دارد:المبحث الاول:جمعه في الصدور.
المبحث الثاني:جمعه في السطور
المبحث الثالث:الاحاديث المروية في العهد النبوي لكتابة القرآن. در مبحث سوم به نقل و تحليل و بررسى اين روايات پرداخته مى‌شود.
الفصل الثاني:جمع القرآن في عهد ابى‌بكر الصديق، كه ذيل آن دو مبحث ذيل قرار دارد:
المبحث الاول:بيان كيفية الجمع و نتائجه المبحث الثاني:روايات جمع القرآن في عهد ابى‌بكر الصديق
الفصل الثالث:جمع القرآن في عهد عثمان بن عفان، كه دو مبحث ذيل را دربرمى‌گيرد:
المبحث الاول:دوافع توحيد المصاحف و نسخها.المبحث الثاني:روايات جمع القرآن في عهد عثمان بن عفان
الفصل الرابع:شبهات حول جمع القرآن، كه شامل دو مبحث زير مى‌باشد:
المبحث الاول:شبهات المستشرقين.المبحث الثاني:دراسة روايات في كتب اهل السنة يساء فهمها في صحة نقل القرآن.
در «خاتمه»هم مهمترين نتايج مباحث مطرح شده در كتاب بيان شده است.
در نهايت فهرست منابع و مصادر مورد مراجعه مؤلف كه علاوه‌بر منابع اهل سنت، منابع شيعى و برخى نوشته‌هاى مستشرقين را نيز دربرمى‌گيرد، معرفى و فهرست مطالب كتاب نيز آمده است.
نسخه‌شناسى
نويسنده كتاب آقاى دكتر اكرم عبدخليفة الدليمى است.اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 343 صفحه براى نخستين‌بار در سال 1427 ه-2006 م.از سوى انتشارات «دار الكتب العلمية» بيروت منتشر شده است.