اخطب خوارزم، موفق بن احمد
موفق بن احمد اخطب خوارزم از فقهای قرن ششم هجری است که «المناقب»، از جمله آثار اوست. از جمله اساتید وی، میتوان به زمخشری و عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق) و از شاگردان او، به ابن شهرآشوب، اشاره کرد.
| نام | موفق بن احمد اخطب خوارزم |
|---|---|
| نام های دیگر | موفق بن احمد بن محمد ابومويد مکفي حنفي (ملقب به خوارزمي)
خطيب خوارزمي، موفق بن احمد اخطب خوارزمي، موفق بن احمد ب‍ک‍ري م‍ک‍ي، محمد بن احمد خوارزمي، موفق بن احمد م‍ک‍ي، موفق بن احمد م‍ک‍ي ال‍خ‍وارزم‍ي، موفق بن احمد موفق ال‍م‍ک‍ي، ابو ال‍م‍دي‍د ال‍م‍وف‍ق بن احمد موفق ال‍م‍ک‍ي، موفق بن احمد موفق بن احمد ال‍م‍ک‍ي |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | / 484ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | کفي از يمي /نوع اثر:کتاب /نقش:نويسنده
مقتل الحسين عليه السلام /نوع اثر:کتاب /نقش:نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE01415AUTHORCODE |
حافظ ابوالمؤید ابومحمد موفق بن احمد بن ابوسعید اسحاق بن مؤید مکى حنفى، معروف به «اخطب خوارزم»، فقیهى دانشور، حافظى مشهور، صاحب حدیثى با اسناد فراوان، خطیبى پرآوازه، آگاه از سیره و تاریخ، شاعر، ادیبی تواناست[۱].
حموى، در معجم الأدباء، ضمن شرححال ابوالعلاء همدانى، بهعنوان حافظ از او نام برده و صفدى در «الوافى بالوفيات» او را ثنا گفته و تقى فارسى در «عقد الثمين في تاريخ البلد الأمين» از او یاد کرده است و نیز قفطى در «أخبار نحاة»، سیوطى در «بغية الوعاة»، محمد عبدالحى در «فوائد البهية»، سید خوانساری در «روضات الجنات»، جرجى زیدان در «تاریخ آداب اللغة العربية» و صاحب «معجم المطبوعات» به نقل از «جواهر المضية» در اول کتابش، ضمن مناقب ابوحنیفة از او یاد کردهاند. این معاجم، یکسره از تفصیل مشایخ، اساتید، شاگردان و نام کتابهاى او خالى است[۲].
در تاریخ ولادت و وفات وی، اختلافاتی وجود دارد ولی بهاحتمالزیاد، وی در حدود سال 484ق متولد شده و در سال 567ق وفات یافت [۳].
مشایخ
- عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق)؛
- محمود بن عمر زمخشری (متوفی 538ق)؛
- عبدالملک بن ابوالقاسم بن ابوسهل کروخی (متوفی 548ق)؛
- ابوالحسن علی بن الحسین غزنوی (متوفی 551ق)
- شیخ الدین ابوالحسن علی بن احمد بن محمویه جوینی برذی (متوفی 551ق)؛
- ابوبکر محمد بن عبیدالله بن نصر زاغونی (متوفی 552)؛
- محمد بن ابوجعفر محمد طائی (متوفی 555ق)؛
- ابومنصور شهردار بين شيرويه ديلمی (متوفی 558ق)؛
- الحسن بن احمد بن الحسين بن احمد بن محمد عطار همدان (متوفی 569ق)؛
- عبدالملک بن علی بن محمد همدانی؛
- سعد بن عبدالله بن حسن همدانی مروزی؛
- محمد بن محمد شيحی خطيب؛
- محمد بن الحسن بن ابوجعفر بن ابوسهل زورقی؛
- عبدالواحد بن حسن باقرحی؛
- عثمان بن احمد صرام خوارزمی و... [۴].
شاگردان
- ناصر بن ابوالمكارم عبدالسید مطرزی خوارزمی حنفی (متوفی 610ق)
- مسلم بن علی ابن الأُخت (متوفی 689ق)؛
- طاهر بن ابوالمكارم عبدالسید بن علی خوارزمی؛
- ابومحمد عبدالله بن جعفر بن محمد حسینی؛
- ابوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی (متوفی 588ق)؛
- جمالالدین بن معین؛
- ابوالقاسم ناصر بن احمد بن بكر نحوی (متوفی 607ق) [۵].
تألیفات
- مناقب الإمام ابوحنیفه؛
- رد الشمس لأميرالمؤمنين علی(ع)؛
- الأربعين في مناقب النبي الأمين و وصيه أميرالمؤمنين(ع)؛
- قضايا أميرالمؤمنين(ع)؛
- مقتل الإمام السبط الشهيد(ع)؛
- المناقب[۶].
پانویس
منابع مقاله
امینی، عبدالحسین، «الغدير في الكتاب و السنة»، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، قم، چاپ اول، 1416.