وصف الأرض المقدسة في فلسطين
وصف الأرض المقدسة في فلسطين، تأليف شخصيتى تازه‌مسلمان با نام دانيال راهب در طول سال‌هاى(1106 - 1107م) كه سعيد عبدالله بيشاوى و داود اسماعيل ابوهدبه، ضمن ترجمه كتاب به عربى، تعليقات ارزش‌مند و مفصلى بر آن نگاشته‌اند كه خواننده مسلمان ناگزير از مراجعه و استفاده از آنهاست.اين كتاب، اولين سفرنامه مدون سرزمين‌هاى مقدس در فلسطين است.
| نام کتاب | وصف الأرض المقدسة في فلسطين |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ابوهدبه، داود اسماعیل (تعريب)
راهب، دانیال (نويسنده) بیشاوی، سعید عبدالله (تعريب) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | DS 105 /ر9و6* |
| موضوع | بیت‌المقدس - سیر و سیاحت
فلسطین - تاریخ |
| ناشر | دار الشروق للنشر و التوزيع |
| مکان نشر | عمان - اردن |
| سال نشر | 2003 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10877AUTOMATIONCODE |
ساختار
كتاب، به سبك كتب دائرة المعارف نگاشته شده است؛ بدين ترتيب كه نويسنده در ضمن 97 شماره، قراء، شهرها، اماكن مذهبى، كوه‌ها، درياها و عناوين مختلف مرتبط با سرزمين فلسطين را معرفى و شرح كرده است.
گزارش محتوا
تاريخ اسلام از گذشته تا كنون، مملو از سرگذشت كسانى است كه براى هدايت به سوى دين حق تمام سعى و تلاش خود را به كار گرفته‌اند و در اين راه مشقت‌هاى مختلفى را متحمل شده‌اند و باعث شده است كه سرگذشت آنها از طرق گوناگون نقل محافل شود. همانا كسانى كه به دنبال حقيقت هستند بى‌شك خداوند آنها را در راه رسيدن به حق يارى مى‌كند و انسان بايد همواره اين را مد نظر داشته باشد كه بزرگ‌ترين نعمتى كه خداوند بر بشر ارزانى داشته است، همانا نعمت اسلام است.
سفرنامه دانيال راهب در اراضى مقدسه، از مصادر مهم براى مطالعه اين سرزمين‌ها در زمان جنگ‌هاى صليبى است. دانيال، به جوانب مختلف اقتصادى، اجتماعى در فلسطين در آغاز جنگ‌هاى صليبى اروپا اشاره كرده است. هم‌چنين اهميت اين سفرنامه در اين است كه هم‌زمان با آغاز مرحله جديدى از حيات شرق اسلامى به‌طور عام و اراضى مقدسه به‌طور خاص بوده است.
او، معلومات ارزش‌مندى را در باره مزروعاتى كه در فلسطين و اردن معروف بوده است و به‌ويژه درختان ميوه و صيفى‌جات و حبوبات ارائه كرده است. ذكر اسامى چشمه‌ها و چاه‌هاى مشهور و نيز مهم‌ترين صنايع اراضى مقدسه و به‌ويژه صنعت استخراج روغن زيتون و شراب انگور از ديگر مطالب كتاب است.
اگر چه كتاب به لحاظ محتوا، مشتمل بر مطالب ارزش‌مندى است، اما از آن‌جا كه نويسنده، در توثيق بسيارى از امور، بر كتاب عهد قديم اعتماد كرده است و حال آنكه نسبت به عهد قديم نيز آگاهى كافى نداشته است. اطلاعاتى كه او از كليساهاى اين سرزمين داده است، بر مبناى اعتقادات پيشين اوست؛ هم‌چنين است اخبارى كه از «الجلجلة»، به‌عنوان مكانى كه مسيح(ع) در آن به صليب كشيده شد، كنيسه ميلاد مسيح، مكانى كه درخت صليب مقدس در آن روييده است.
او مسلمانان را در موارد متعددى با لفظ «كفار» نام مى‌برد. چه بسا ايشان در اين مورد از مسيحيان صليبى كه با هجمه به ديار اسلام، بسيارى از مسلمين را به قتل رساندند و ضمن تعدى به مقدسات اسلامى، مسلمين را با اوصافى غير شايسته توصيف كردند، تأثير پذيرفته است، لذا بايد از سفرنامه‌هايى كه در خلال جنگ‌هاى صليبى نوشته شده است، با احتياط استفاده كرد.
علاوه بر اين، گزارشات او حاوى اشتباهات جغرافيايى نيز هست؛ به‌عنوان مثال به اشتباه نمودن قيساريه(قيصريه) فليپين با قيساريه فلسطين، سامره با نابلس، باشان با بيسان و خطاهاى ديگر مى‌توان اشاره نمود.
با وجود برخى ملاحظات كه بر كتاب وارد است، كتاب، به لحاظ محتوا مشتمل بر مطالب ارزش‌مندى است؛ مثلاً نويسنده به اشتغال حركت جهاد اسلامى بر ضد غاصبين اشاره كرده است. هم‌چنين به نشاط اقتصادى در فلسطين در خلال اين مرحله خبر داده است. ذكر مشاهدات او در اين منطقه از شهرها و مكان‌هاى مختلف نيز از جمله مطالب مفيد كتاب است. او از شهرهاى افسوس، عكا، بيت صيدا، بيروت، بيسان، الناصرة، قانا و بيت‌المقدس اطلاعات جغرافيايى و تاريخى خوبى مى‌دهد.
منابع
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب وصف الأرض المقدسة في فلسطين در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور