إعجاز القرآن


نام کتاب	إعجاز القرآن
نام‌های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	عویضه، صلاح محمد (مصحح) باقلانی، محمد بن طیب (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏86‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏2‎‏الف‎‏6
موضوع	قرآن - اعجاز
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1421 هـ.ق یا 2001 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2930AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

اعجاز القرآن، مؤلف قاضى ابوبكر محمد بن الطيّب الباقلانى، مؤلف از نويسندگان و مؤلفان قرن چهارم و پنجم هجرى است كه در زمينه‌هاى مختلف کتاب‌هاى فراوانى نوشته است. روش او در بيان مطالب؛ همچون روش متكلمين است(چونكه خود كلامى بوده بر اساس مذهب شافعى) يكى از تأليفات او کتاب «اعجاز القرآن» است كه پيرامون بعضى از مسائل مربوط به اعجاز قرآن؛ همچون تحدى - وجوه اعجاز قرآن، نفى شعر از قرآن و... سخن گفته است. همان گونه كه ذكر شد، بر اساس مشى و منش خود، مباحث را بگونه‌اى مطرح مى‌نمايد كه جوانب مختلف آن بيان شود، در اين کتاب براى معجزه بودن قرآن اشعارى از شعراى نامدار عرب؛ همچون نابغه، امرئ القيس، البحترى و... را ذكر و اشكالاتى را كه از نظر فنون ادبى به آنها وارد است، ذكر مى‌نمايد و نتيجه‌گيرى مى‌كند كه اين‌ها كه از بزرگان ادب و شعر عرب هستند، كلام آنها چگونه است و عجز آنها در برابر قرآن به چه ميزان است، لذا قرآن شعر نيست و معجزۀ پيامبر(ص) است.

ساختار و گزارش محتوا

کتاب داراى يك مقدمه و 13 فصل و يك خاتمه مى‌باشد، فهرست فصول آن به شرح ذيل است:

قرآن معجزۀ نبوت پيامبر(ص)، اثبات معجزه بودن قرآن، بيان بعضى از وجوه اعجاز قرآن (بصورت اجمالى)، شرح بعضى از وجوه اعجاز قرآن، در نفى شعر از قرآن، در نفى مسجع از قرآن، در بيان اطلاع پيدا نمودن از اعجاز قرآن، وجوه اعجاز قرآن، آيا علم به اعجاز قرآن و معجزه بودن آن ضرورى است؟، اعجاز قرآن به چه چيزى تعلق مى‌گيرد؟، وجوه بلاغت، در بيان حقيقت معجزه، پيرامون سخن پيامبر(ص) و امورى كه مربوط به اعجاز است.

ويژگى‌ها

در فصل هشتم(وجوه اعجاز قرآن) بحث تحدى و چگونگى و لزوم آن بيان شده است. در ادامه اين فصل توضيح مى‌دهند كه غير عرب‌ها از آوردن مثل قرآن از عرب‌ها، عاجزترند(چونكه عرب‌ها از آوردن عاجز بودند).
فصل پنجم(نفى شعر از قرآن) در اين فصل شعر نبودن قرآن توضيح داده شده و از آن استفاده مى‌نمايند كه با توجه به اين كه سرودن شعر در زمان نزول قرآن يكى از افتخارات عرب به شمار مى‌رفته، نفى شعر از قرآن، بيانگر معجزه بودن آن است.
در فصل نهم: پيرامون علم به اعجاز قرآن، قائل به تفاوت بين عرب و عجم است، و مى‌گويد: عجمى بايد از طريق استدلال، علم به معجزه بودن قرآن پيدا كند؛ ولى عربى كه اهل فصاحت و بلاغت است، بالضروره به معجزه بودن قرآن علم پيدا مى‌كند.