قزوینی، محمدصالح بن محمدباقر
| نام | قزوینی، محمدصالح بن محمدباقر |
|---|---|
| نام های دیگر | محمدصالح روغنى قزوينى |
| نام پدر | محمدباقر |
| متولد | 1019 ق |
| محل تولد | قزوین |
| رحلت | 1117 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | کنوز العرفان و رموز الایقان (شرح اشعار مشکله مثنوی)
عيون أخبار الرضا(علیه‌السلام) (ترجمه روغنی قزوینی) نوادر ترجمه کتاب محاضرات الادباء و محاورات الشعراء و البلغاء / نوع اثر: کتاب / نقش: ترجمه و تأليف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE9194AUTHORCODE |
ولادت
محمد صالح بن محمدباقر قزوينى معروف به «روغنى» و متخلص به «فقير»، از استوانه‌هاى علمى شيعى در عصر صفوى مى‌باشد.
او در 1019ق، در قزوين به دنيا آمد.
کسب علم و دانش
وی پس از اخذ مقدمات علوم نزد علماى زادگاه خود، در 1038ق، راهى اصفهان گرديد و حوزه درس سيد ميرمحمدباقر داماد ملحق گشت. پس از وفات استادش در سال 1042ق، مجدداً به موطن خود قزوين بازگشت و در مدرسه نواب، مدارج عالى اجتهاد را در حوزه درس شيخ محمدكاظم طالقانى قزوينى و ملا خليلا خليل قزوينى پيمود. او از پيشتازان جنبشهاى فكرى و ترويج زبان فارسى در حوزه‌هاى علمى شيعه بود و اكثر مؤلفات خويش را به فارسى تأليف نمود و يا اينكه كتب مهم عربى را به فارسى ترجمه كرد.
در روزگار وى، دولت صفويان از اخباريه حمايت مى‌كرد و در حدود 1070ق جمعى از علماى اصولى قزوين را به شهرهاى گوناگون از جمله روغنى را به شهر قندهار، تبعيد كرد. سپس او را در 1075ق به مشهد مقدس هجرت نمود و تا آخر عمر از مشهد بيرون نرفت و در همان سامان، در سال 1116ق، وفات يافت.
شيخ حر عاملى، در «امل الآمال»، از وى با عظمت و بزرگى، با كلمه «مولانا محمدصالح بن محمدباقر القزوينى المعروف بالروغنى...» ياد كرده است.
وى از علمايى است كه به نثر فارسى خدمات شايانى نمود و تمامى آثار و مؤلفات خود، جز شرح عربى «صحيفه سجاديه»، همگى را به زبان فارسى نگاشته است.
«شرح نهج البلاغه» مهمترين و بزرگترين اثر اوست كه از مفيدترين شروح نهج البلاغه به شمار مى‌رود كه در 1321ق توسط ميرزا على آشتيانى، به غلط به نام محمدصالح برغانى طبع گرديده اما در چاپ دوم در 1380ق در تهران، اين اشتباه مرتفع گرديده است.
آثار
- كنوز العرفان و رموز اصحاب الايقان.
- شرح نهج البلاغه.
- حكمت اسلام؛ شامل كلمات قصار اميرالمؤمنين(ع).
- ترجمه عهدنامه مالك اشتر.
- ترجمه صحيفه سجاديه.
- بركات المشهد المقدس.
- ترجمه [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی)
|عيون اخبار الرضا]].
- شرح دعاى السمات به فارسى.
- اكل آدم من الشجرة.
- مقامات.
- منشور ادب الهى و دستور العمل كارآگاهى.
- رساله در امانت.
- ترجمه مناجات حضرت اميرالمؤمنين(ع).
- محاكمه ميان فقير و غنى.
منبع مقاله
1- دائره المعارف تشيع، ج8، ص394، عبدالحسين شهيدى صالحى.