مقدمات في علم القراءات
| نام کتاب | مقدمات فی علم القراءات |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | قضاه، احمد محمد (نويسنده)
شکری، احمد خالد (نويسنده) منصور، محمد خالد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 80/9 /ش8م7 |
| موضوع | قاریان سبعه
قاریان عشره قرآن - تجوید - نقد و تفسیر قرآن - قرائت - تاریخ |
| ناشر | دار عمار |
| مکان نشر | عمان - |
| سال نشر | 1422 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3174AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
مقدمات في علم القراءات تألیف:
- دكتر احمد خالد شكرى(استاد دانشكدۀ شريعت دانشگاه اردن)
- دكتر احمد محمد مفلح القضاة
- دكتر محمد خالد منصور(استاد دانشكدۀ شريعت دانشگاه اردن)
كتاب پيرامون علم تجويد نوشته شده است، مؤلفان كه از اساتيد دانشگاه كشور اردن مى‌باشند با توجه به سر فصل و مادۀدرسى دانشكدۀ اصول دين دانشگاه اردن، اين كتاب را تألیف نموده‌اند كه مباحث آن نتيجۀ چند سال تلاش و تدريس در دانشگاههاى مختلف است كه به صورت متن درسى تدوين شده است
مطالب كتاب در شش فصل آمده كه خلاصۀ آنها به قرار زير است:
فصل اول:حديث سبعة احرف و رابطۀ آن با قرائت‌هااين فصل شامل 4 مبحث مى‌باشد:در مبحث اول، متن اصلى حديث را نقل نموده، اقوال علماء را دربارۀ آن نقدو بررسى كرده آنها را قابل قبول ندانسته‌اند.و لذا ديدگاه خود را دربارۀ حديث بيان مى‌كنند مبنى بر اينكه مراد از سبعة احرف،يعنى قرائت‌هاى مختلف، كه در اين رابطه مثالهاى متعددى از قرآن ذكر شده است مانند آيۀ شريفه:مالك يوم‌الدين كه به دو صورت مالك و ملك قرائت شده است.
در ادامه حكمت نزول قرآن بر هفت حرف را توضيح داده است
مبحث دوم:در اين قسمت مسالۀ جمع قرآن در زمان عثمان و تفاوت اين جمع با جمع در زمان ابوبكر بررسى شده است. در مبحث سوم رابطۀ بين احرف سبعه و قرائت‌هاى ده‌گانه را توضيح مى‌دهد كه در اين رابطه اقوال مختلف را ذكر و بررسى نموده است در مبحث چهارم پيرامون آنچه كه لازم است دربارۀ حديث احرف سبعه بدان اعتقاد داشت بحث كرده، كه در اين زمينه ديدگاههاى علماء فن قرائت همچون عثمان بن سعيد دانى ذكر شده است
فصل دوم:مفهوم علم قرائت اين فصل شامل سه مبحث مى‌باشد:در مبحث اول علم قرائت تعريف شده و تفاوت آن با قرآن بيان گرديده است در مبحث دوم سير تكاملى علم قرائت مورد بررسى قرار گرفته كه در اين زمينه، پيرامون نقطه شروع اين بحث دو نظريه را مطرح‌كرده كه برخى مى‌گويند از مكه و برخى ديگر مى‌گويند از مدينه شروع شده است در ادامه قرائت قرآن در عصر حاضر بررسى گرديده است كه در اين رابطه برخى از مؤسساتى كه فعاليت‌هاى قرآنى دارند معرفى شده‌اند.
در مبحث سوم شروط قرائت صحيح و انواع قرائت‌ها توضيح داده شده كه در ابتدا قرائت را به دو قسم:متواتر و شاذ تقسيم و شرائط هر كدام را بيان كرده است آنگاه برخى از مهمترين كتابهاى تألیف شده در اين باره معرفى شده‌اند.
فصل سوم:معرفى قاريان ده‌گانه
اين فصل شامل دو مبحث مى‌باشد كه در مبحث اول قاريان ده‌گانه معرفى شده‌اند كه در آن شرح مختصرى از زندگى اساتيد و شاگردان، و فضائل اخلاقى آنها بيان شده است. در مبحث دوم سلسله راويانى كه قاريان ده‌گانه از آنها قرائت خود را گرفته تا به يكى از صحابه برسد،ذكر شده است
فصل چهارم:اصول قرائت‌ها و اصول قاريان در اين فصل دو مبحث وجود دارد:در مبحث اول اصول قراءت‌هابيان شده كه در اين رابطه ابتدا مراد از كلمۀ اصول را توضيح داده، آنگاه برخى از موارد آن مانند:مَدّ، ابدال، ادغام را توضيح داده است در مبحث دوم اصول قاريان ده‌گانه و راويان آنها همچون نافع مدنى و... بيان شده است
فصل پنجم:تأليفات انجام شده در علم قرائت‌ها در اين فصل دو مبحث وجود دارد:در مبحث اول كتابهايى كه در علم قرائت تألیف شده معرفى شده است و در مبحث دوم كتابهاى تألیف شده دربارۀ علومى كه با علم قرائت ارتباط دارند(مانند علم تجويد، علم وقف و ابتدا...) معرفى شده است.
فصل ششم:شبهات پيرامون قرائت قرآن و پاسخ آنها. در اين فصل تعداد پنج شبهه مطرح و پاسخ آنها ارائه شده است.
اين كتاب با توجه به ويژگيهاى آن مى‌تواند منبع مناسبى براى مراكز و مؤسسات آموزشى(علوم قرآنى) باشد
ويژگى‌ها
- از منابع فراوان و گسترده‌ايى استفاده شده است. كه اكثر آنها از منابع اوليه و اصلى مى‌باشند
- مباحث كتاب سير منطقى دارد زيرا در فصل اول حديث احرف سبعة و علاقۀ آن با قرائت‌هاى ده‌گانه و در فصل دوم مفهوم علم قرائت‌ها و در فصل سوم، معرفى قاريان و در فصل چهارم، اصول قرائت‌ها و قاريان و در فصل پنجم، تأليفات مربوط به علم قرائت و در فصل آخر شبهات مربوط به علم قرائت بحث شده است.
- ديدگاههاى صاحب نظران مورد نقد و بررسى قرار گرفته است مانند آنچه كه در فصل اول پيرامون حديث سبعة احرف اقوال مختلف را ذكر كرده است
- از آنجا كه مطالب براى تدريس در دانشگاهها نوشته شده است سعى شده است كه مباحث جنبۀ كاربردى و عملى داشته باشد و لذا از مثالهاى متعددى استفاده كرده است مانند آنچه كه در صفحۀ 139 در مورد اصول قرائت قاريان ذكر نموده است
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 262 صفحه مى‌باشد، داراى فهرست:
الف:مصادر و مراجع كتاب
ب:موضوعات كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب مقدمات فی علم القراءات در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور