سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد
| نام کتاب | سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | سبل الهدی و الرشاد |
| پدیدآورندگان | شمس شامی، محمد بن یوسف (نويسنده)
معوض، علی محمد (محقق) عبدالموجود، عادل احمد (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 22/7 /ش8س2 |
| موضوع | احادیث اهل سنت
اسلام - تاریخ - از آغاز تا 11ق. - سال شمار محمد (ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - سرگذشت نامه محمد (ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - فضایل |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 942 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 2362 |
موضوع
اين كتاب از جمله مفصل‌ترين كتب مربوط به سيره پيامبر اعظم(ص) است كه توسط محمد بن يوسف صالحى شامى عالم قرن دهم هجرى نوشته شده است.
اهميت اين اثر به آن است كه مجموع مباحث مربوط به سيره پيامبر(ص) را ارائه كرده و در دسترس قرار داده است. او نوشته خود را از سيصد مصدر در زمينه‌هاى مختلف حديث و تاريخ و سيره و طبقات و رجال و تفسير و ادب و لغت و... يعنى آنچه در روزگار او در دسترس بوده، گردآورده است. لذا براى تحقيق در موضوع تاريخ صدر اسلام و سيره نبوى از مراجعه به اين كتاب چاره‌اى نيست.
مؤلف، اين كتاب را حاصل عمر خود دانسته و در مقدمه مى‌نويسد: «اين كتابى است كه من آن را از ميان بيش از سيصد كتاب جمع آورى و انتخاب كرده‌ام و همه كوششم در به دست آوردن اطلاعات صحيح بوده است... و در آن از احاديث جعلى هيچ نياورده‌ام». تعداد ابواب كتاب بيش از هزار است و صالحى در پايان هر باب و پس از آنكه روايات مربوطه را آورده است، به توضيح مشكلات و بيان معناى الفاظ غريب و چگونگى ضبط كلمات مشكل مى‌پردازد.
منابع كتاب
وى از منابعى چون روض الانف سهيلى، شرح خشنى بر سيره ابن هشام، زاد المعاد ابن قيم جوزيه، عيون الاثر ابن سيد الناس، سيره مغلطاى،امتاع الاسماع مقريزى و سمهودى در وفاءالوفاء نقل كرده و براى عالمان بزرگ يا كتابهايى كه به طور مكرر نام برده، اختصارات و رموزى قرار داده است. در بخش نخست از هر باب، معمولاً همه اطلاعات ممكن از همه مصادر موجود و در دسترس آمده و اختلافات در نقل در كنار هم قرار مى‌گيرد، و مصادر و راويان آنها معين و مشخص شده‌اند. مانند مقايسه سند و متن اخبار تاريخى با يكديگر.
با آنكه نسخ متعددى از اين كتاب وجود دارد، محققان كتاب، نسخه اصل آن را نسخه كتابخانه صنعاء قرار داده‌اند؛ زيرا كامل‌تر و صحيح‌تر بوده است. در اين تحقيق، روايات و نصوص وارد در كتاب را با مآخذ اوليه آن مانند سيره ابن هشام و مغازى واقدى و تاريخ طبرى و امتاع الاسماع و كتاب‌هاى مسلم و بخارى و غيره مطابقه و مقابله كرده و جلد و صفحه مآخذ را در پاورقى مشخص مى‌كنند.
ويژگيها
مؤلف بر خلاف كتب معمول سيره و تاريخ به توضيح مشكلات موجود در منقولات اعم از آيات شريفه و احاديث و متون تاريخى و اشعار نقل شده مى‌پردازد و بخش وسيعى از كتاب را به اين مهم اختصاص داده است. از ديگر مزاياى اين اثر، نقد و بررسى رواياتِ نقل شده است. البته بسيارى از اين نظرات و تحقيقات، يافته‌هاى پيشينيان است كه مؤلف با استفاده از آنها و با تصريح به نام و نشان مأخذ خويش به نقد و بررسى روايات و اطلاعات مى‌پردازد. از ديگر مزاياى اين اثر، سلسله‌اى از اطلاعات و تحقيقات كتابشناسى و رجالى است كه مؤلف به طور ضمنى در مطاوى كتاب مى‌آورد و پاره‌اى از متون مهم سيره و رجال بزرگ آن را مى‌شناساند. شامى با جملاتى از قبيل: «تواترت الاخبار» و «فيه من عدم التثبت ما ترى»، «رواه ابو داود و الترمذى و قال حسن صحيح» و «القول الاول رواه ابو نعيم بسند ضعيف عن ابن عباس... و القول الثانى رواه الطبرانى و البيهقى و الضياء بسند صحيح...» به اظهار نظر پرداخته است.
پیوندها
مطالعه کتاب سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور