نیجیری، عبدالله بن فودی
| نام | نیجیری، عبدالله بن فودی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | الحصن الرصين في علم التصريف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE7809AUTHORCODE |
ولادت
«ابومحمد عبدالله بن محمد بن عثمان بن صالح بن هارون بن محمد بن جب بن محمدايوب بن ماسران بن بوب باب بن موسى جكل»، در سال 1186ق1799/م، به دنيا آمد.[۱]
خاندان
نسبت خانوادگى وى، به قبيله «فولانيه» نيجريه كه معروف به «التوروب» مى‌باشند، مى‌رسد كه در منطقه «فوتاتورو» ساكن بوده و از «تنبكتو» به آن مهاجرت كرده‌اند[۲]
ادله فراوانى وجود دارد كه نشانگر اين امر است كه اجداد و اسلاف عبدالله بن فودى، از زمان جد بزرگش موسى جكل، به علم، تعليم و تعلم اشتغال داشته‌اند[۳]
ابن خلدون در مقدمه خود به اين نكته اشاره دارد كه: «اهل مغرب، شمال آفريقا و بلاد بربر، در تعليم اطفال و كودكان خود، به آموزش قرآن اكتفا نموده و چيز ديگرى بر آن نمى‌افزايند و لذا اهالى آن، نسبت به ساير بلاد اسلامى، در رسم قرآن و حفظ آن، پيشگام و مقدم مى‌باشند». اين امر دلالت بر روش تعليم اطفال مسلمين در بلاد غربى و شمالى آفريقا داشته و كلام شيخ عثمان، برادر عبدالله كه تأكيد دارد عبدالله در دوازده سالگى قرآن را به‌خوبى آموخته بود را تأييد مى‌كند[۴]
کسب علم و دانش
تعليم شيخ عبدالله، غالبا توسط افراد خانواده وى؛ يعنى پدر، مادر، جد، برادرش عثمان و تعدادى از عموها و دايى‌ها، صورت مى‌گرفت. وى در ميان اطرافيان، به‌عنوان عالم عربى‌دان، شاعر توانا و عالم به لغت معروف بود[۵]
آثار
وى داراى تأليفات و آثار بسيارى مى‌باشد كه برخى آن‌ها را تا يك‌صدوهفتاد اثر شمرده‌اند كه از جمله آن‌ها مى‌توان از آثار زير نام برد:
- تزيين الورقات ببعض ما لي من الأبيات؛
- تخميس الدالية لقصيدة شيخ عثمان بن فوديو في مدح الرسول(ص)؛
- تخميس العشرينية للفزازي؛
- الحصن الرصين في علم التصريف؛
- ضياء التأويل في معاني التنزيل؛
- البحر المحيط؛
- مفتاح التفسير؛
- مفتاح الأصول؛
- منن المنان؛
- إيداع النسوخ في من أخذت عنه من الشيوخ؛
و...[۶]
وفات
وی در سال 1245ق1829/م، از دنيا رفت[۷]
پانويس
منابع مقاله
- فودى نيجرى، عبدالله، «الحصن الرصين في علم التصريف»، تحقيق محمد صالح حسين، نيجرية، دار الأمة لوكالة المطبوعات، 1428ق.
- احمد سعيد، عمر، «جهود الشيخ عبدالله بن فودي التعليمية في نظم العلوم العربية و الإسلامية»، برگرفته از پايگاه اينترنتى «مناراة إفريقية»، چهاردهم مرداد 1394، به آدرس اينترنتى:
http://www.islam4africa.net/ar/more.php?cat_id 16&art_id 101.
- «معجم البابطين لشعراء العربية في القرنين التاسع عشر و العشرين»، پايگاه اينترنتى المعجم، برگرفته در چهاردهم مرداد 1394، به آدرس اينترنتى:
http://www.almoajam.org/poet_details.php?id 4312.