تفسير التابعين
| نام کتاب | تفسیر التابعین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | خضیری، محمد بن عبدالله (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 92 /خ6ت7 |
| موضوع | تابعین و اتباع تابعین
تفسیر - تاریخ تفسیر - فن |
| ناشر | دار الوطن للنشر |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1420 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11109AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
تفسير التابعين اثر محمد بن عبدالله بن على خضيرى به زبان عربى مى‌باشد.
مؤلف در مقدّمه كتاب سه انگيزه و هدف را براى انتخاب اين موضوع بيان مى‌دارد: تاريخ در خود برگزيدگانى از تفسير را براى ما در خود جاى داده است تا انسان بتواند با مطالعه و بررسى روش و سبك آنها، فوائد و نتايجى و آثارى كه از خود برجاى گذاشته‌اند و راهى كه آنها پيموده‌اند و با نظر در سبك آنهاو اقتباس از راه آنها در طريق معرفت خود از قرآن استفاده نموده و با مطالعه ميراث ايشان در دفعات متعدد خود را براى نظر در قرآن آماده سازد از طرف ديگر توسعه موضوع تفسير تابعين، تنوع مباحث آن و تداخل علوم آن باعث شد تا بر مهمترين علوم قرآن كريم و رجوع به امهات كتب تفسير، اطلاع بر اهم مصادر علوم قرآن و تطبيق بين تفاسير مفسران معروف و وقوف بر اقوال آنها و شناخت روشهاى مختلف آنها بخاطر اختلاف مدارك و مفاهيم آنها دست يابيم و سوم اينكه نو بودن ؟؟؟و در حاشيه بودن او باعث شده تا افرادى كمى متعرض آن شوند و هركس هم كه متعرض شده بخاطر اهم مزيتى است كه در آن است و آن مقايسه تطبيقى تفاسير تابعين و يافتن وجوه اختلاف و اتفاق آنهاست و از اسباب ديگر اينكه تفسير تابعين به تنهايى و مستقل قبل از اين بحث نمى‌شده است و من با اين كار خواستم تا در خدمت تاريخ تفسير قرار گيرد و مورد بررسى قرار گيرد.
در رابطه با ساختار و عناوين
گفتارهاى اين كتاب شامل چهار باب مى‌شود:
- مباحث مقدماتى(كليات)
- كاتب(مدارس) تفسيرى عصر تابعين و ويژگيهاى آنها
- منابع و روش تابعين در تفسير
- ارزش و تاثير تفسير تابعين
ساختار كتاب
كتاب حاضر از تمهيد و همانطور كه گفته شد داراى چهار باب و از يك خاتمه تشكيل شده است.هر باب نيز داراى فصولى هستند
تمهيد در آن اول مفهوم تفسير مأثور (نقلى) از نظر لغت و اصطلاح و دوم تفسير در مراحل اوليه مطرح شده است.
باب اول:كه با عنوان مباحث مقدماتى است داراى دو فصل است.فصل اول، مراد از تابعين چه كسانى هستند و سپس اختلاف علماء در قبول قول تابعى بررسى مى‌شود.فصل دوم، مصادر تفسير تابعين كه داراى دو گونه مصدر هستند يكى كتب تسنن و آثار و ديگر كتب تفسير مأثور مطرح مى‌شود.
باب دوم كه عنوان مكاتب(مدارس) تفسير در عصر تابعين و ويژگيهاى آنها نام دارد داراى سه فصل مى‌باشد.
فصل اول به بررسى شخصيتهاى معروف اين مدارس تفسيرى مى‌پردازد و در فصل دوم مدرسۀ مكّه، مدرسه بصره، مدرسه مدينه و مدرسه كوفه و در آخر بطور مختصر به تفسير در شام،يمن و مصر مى‌پردازد.فصل سوم به بيان ويژگيها و خصوصيات تفسير در اين مدارس مى‌پردازد.
باب سوم با عنوان مصادر و منابع تابعين و روش و سبك ايشان در تفسير داراى دو فصل مى‌باشد.
فصل اول كه مصادر تابعين در كل آمده 5 منبع و مصدر كه شامل قرآن كريم، سنّت نبوى، اقوال صحابه، لغت عرب و اجتهاد را بطور تفصيل بيان مى‌كند.فصل دوم به‌روش تفسيرى تابعين در 4 مبحث روش تابعين در قرائات، آيات اعتقادى، در استنباط آيات احكام و برداشت از اسرائيليات مى‌پردازد.
باب چهارم با عنوان ارزش و اعتبار و تاثير تفسير تابعين داراى سه فصل است.فصل اول به اعتبار روايت تابعين مى‌پردازد و در فصل دوم به اعتبار درايت و قول تابعين نظر دارد.فصل سوم تاثير تابعين در تفسير و اصول تفسير مى‌پردازد.
بعد از پايان ابواب چهارگانه كتاب،يك خاتمه مطرح مى‌شود كرد، آن خلاصه مهمترين نتايج كه از بحث‌ها بدست آمده بطور مختصر و مفيد در 14 صفحه مى‌آيد.
اين كتاب داراى سه فهرست: فهرست نتايج و فوائد بر ترتيب حروف، فهرست مصادر و منابع و فهرست موضوعات است.
نسخه‌شناسى
كتاب حاضر توسط دار الوطن للنشر با عنوان چاپ اول1420/ قمرى(1999 ميلادى)در رياض عربستان سعودى در 2 مجلد چاپ و به بازار عرضه گرديده است.