جادالمولی، محمد احمد
معرفی اجمالی
محمد بن احمد جاد المولی ادیب، دانشمند و مؤلف مصری است. شرح‌حال جامعی از زندگی این نویسنده و محقق معاصر در دست نیست. اشارات منابع نیز جملگی مختصر و گاه تکراری است. جاد المولى در 1300ق (1883م) زاده شد، اما به زادگاه او اشاره نشده است[۱].
زندگی علمی
زندگی اجتماعی و علمی وی با تدریس آغاز شد و میان سال‌های 1910 تا 1913م در دانشگاه آکسفورد تدریس کرد. اقامت در غرب، بی‌تردید سبب آشنایی او با دانش‌ها و فرهنگ غربی شد. او سپس به مصر بازگشت و سربازرس وزارت فرهنگ و بعدها بازرس و ناظر فرهنگستان زبان گردید؛ مدتی بعد بار دیگر به‌عنوان سربازرس وزارتخانه یادشده، معرفی و منصوب شد. افزون بر این، وی استاد علم اخلاق در دانشکده اصول‌الدین دانشگاه الازهر بود و کتاب «الأخلاق و الفضائل الإسلامیة» را برای دانشجویان آن دانشکده تألیف کرد. این کتاب در قاهره در چاپخانه الارشاد به چاپ رسیده است[۲].
وفات
وی در قاهره درگذشت. در برخی منابع، سال درگذشت او را 1363ق/ 1944م و برخی نیز 1947م دانسته‌اند[۳].
آثار
آثار چاپی او عبارت‌اند از:
- انصاف عثمان.
- الخُلُق الكامل. در 4 مجلد، مرجعی بسیار مهم در موضوع اخلاق و فلسفه آن و جز آن‌هاست. مؤلف گاه آراء دانشمندان شرق و غرب را آورده و نقد کرده است. گزیده‌ای از این کتاب توسط یوسف علی بدیوی در یک جلد با عنوان «الخلق الإسلامي الكامل» در بیروت و دمشق (1999م) منتشر شده است.
- دستور الأفراد و الأمم في سنن سيد العرب و العجم.
- محمد(ص) المَثَل الكامل. این کتاب به بیان سیره زندگی پیامبر(ص) از تولد تا رحلت و مناقب و اخلاق نیکوی آن حضرت می‌پردازد. شیفتگی فراوان و ایمان راسخ مؤلف به پیامبر(ص) در این اثر کاملاً آشکار است. محمود شهابی در 1318ش آن را به فارسی ترجمه و با عنوان «عظمت محمد(ص)» منتشر کرده است[۴]
جاد المولى در تألیف این کتاب‌ها نیز همکاری داشته است:
- أيام العرب في الجاهلية. این اثر تاریخی و ادبی، شامل وصف بیشتر جنگ‌های جاهلی و چند جنگ در صدر اسلام است.
- قصص العرب. این اثر چهار جلدی بر تعریف کلی داستان مبتنی است و تصویر روشنی از زندگی فکری، دینی و اخلاقی عرب‌ها را به دست می‌دهد.
- قصص القرآن. این اثر توسط مصطفى زمانی به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
- مهذب رحلة ابن بطوطة. این اثر دو جلدی با همکاری احمد عوامری و با موضوع سفرنامه ابن‌بطوطه، برای سنین و سطوح مختلف تحصیلی نوشته شده است[۵].
از دیگر آثار او عبارت‌اند از: «انشقاق القمر معجزة لسيد البشر» و شرح «المزهر» سیوطی[۶].
پانویس
منابع مقاله
نظری منظم، هادی، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی» زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ج17، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388.