المهدي المنتظر عليه‌السلام في الفكر الإسلامي
| نام کتاب | المهدي المنتظر علیه‌السلام في الفکر الإسلامي |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | عمیدی، ثامر هاشم حبیب (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 224/2 /ع8م9* |
| موضوع | محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث
مهدویت - احادیث |
| ناشر | مرکز الرسالة |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1425 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13764AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
المهدى المنتظر في الفكر اسلامى، اثر عربى سيد ثامر هاشم العميدى، به بيان فضايل و مناقب حضرت مهدى(ع) پرداخته و با دلايل قاطع و روشن، عقيده مسلمانان در مورد ظهور حضرت مهدى(عج) در آخرالزمان را ارائه كرده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و مطالب، در 4 فصل ارائه گرديده است.
در فصل اول، مؤلف با استفاده از كلام بزرگان اهل سنت از كتاب‌هاى خودشان، درستى و متواتر بودن احاديث مربوط به حضرت مهدى(عج) را اثبات كرده و در فصول بعد، پس از بررسى موانع شناخت حضرت مهدى(عج)، سؤالات و شبهات مطرح‌شده در مورد آن حضرت مورد نقد و بررسى قرار گرفته است.
مؤلف سعى نموده جواب‌هاى متقن و محكم به شبهاتى كه در رابطه با برخى از موضوعات مهدويت مطرح شده ارائه نمايد و از اين رهگذر، مطالب «احمد الكاتب» را به‌طور مستقيم و غير مستقيم نقد كرده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، اعتقاد به مهدويت در اديان بحث شده و اشاره شده است كه پيروان سه دين بزرگ و بيشتر ملت‌هاى جهان امروز، به ظهور منجى بزرگ در آخرالزمان ايمان دارند؛ آن كس كه در حكومتش عدل و آسايش سراسر گيتى را فراگرفته و هرگونه ظلم و ستم از بين مى‌رود.
مؤلف ضمن اشاره به فتاواى بزرگان چهار مذهب اهل سنت در مورد منكران مهدى، از جمله ابن خلدون و احمد امين مصرى، نظريه اسطوره بودن انديشه مهدى(ع) را نقد كرده و بى‌بنياد دانسته است.
در فصل اول با جست‌وجو در آيات قرآن و احاديث، مجموعه‌اى از القاب و صفات و فضايل حضرت مهدى منتظر(عج) كشف و تحليل شده است.
نويسنده با مرورى گذرا بر انبوه رواياتى كه در كتب جهان اسلام در رابطه با حضرت مهدى(ع) روايت شده، تواتر آنها را ثابت كرده و پيرامون قطعيت آنها به چند بحث اشاره مى‌كند:
1. افرادى كه احاديث مربوط به حضرت مهدى(ع) را روايت كرده‌اند: وى بر اين باور است كه در جهان اسلام، محدثى نيست كه برخى روايات بشارت‌دهنده به ظهور حضرت مهدى(عج) در آخرالزمان را روايت نكرده باشد. در اثبات اين گفته، نود و يك نفر از دانشمندان و محدثان عامه نام برده شده‌اند، از جمله: احمد بن حنبل، بخارى، ابن قتيبه دينورى، ترمذى و...
2. اصحاب پيامبر(ص) كه حديث‌هاى حضرت مهدى(ع) را روايت كرده‌اند: اگر روايت‌هاى يك دهم اين افراد در موضوع ديگرى ثابت شود، بدون هرگونه شك و شبهه‌اى متواتر بودن آن موضوع اثبات مى‌شد. در اين زمينه، نام پنجاه و پنج نفر از اصحابى كه در كتاب‌هاى مرجع اهل سنت ذكر شده‌اند به ترتيب زمانى آمده است، مانند: معاذ بن جبل، قتادة بن نعمان، ابوذر غفارى، عبدالرحمن بن عوف، عباس بن عبدالمطلب و...
3. بررسى راويان حديث‌هاى حضرت مهدى(عج) در كتاب‌هاى اهل سنت: در اين رابطه، گوشه‌هايى از كتاب ابوالفيض غمارى مغربى با عنوان «ابراز الوهم المكنون من كلام ابن خلدون» كه به شيوه‌اى بى‌نظير و بى‌سابقه متواتر بودن احاديث مربوط به حضرت مهدى(ع) را ثابت و بى‌اساس بودن تضعيف‌هاى ابن خلدون پيرامون اين احاديث را به‌خوبى نشان داده، نقل شده است.
4. اثبات درستى و صحت احاديث مربوط به حضرت مهدى(ع): بيانات تعدادى از بزرگان اهل سنت را از كتاب‌هايشان در صحت اين روايات نقل كرده است، از جمله: حافظ ابوجعفر عقيلى، حاكم نيشابورى، بيهقى، ابن تيميه و...
5. اشاره به تصريح دانشمندان علم درايه و گروهى از متخصصين علم حديث به اين كه احاديث نقل‌شده در كتب اهل سنت، در مورد حضرت مهدى(عج)، متواتر است از جمله: بربهارى حنبلى، محمد بن حسين آبرى، قربطى مالكى، ابن حجر عسقلانى و...
در فصل دوم، مؤلف براى پاسخ به اين سؤال كه «اگر روايت‌هاى بشارت به ظهور حضرت مهدى(عج) نزد علماى اسلام، آن‌چنان آشكار و واضح است كه صحت آنها را قطعى دانسته و به تواتر آنها تصريح كرده‌اند، پس چرا در بعضى روايت‌هاى مربوط به نسب و دودمان آن حضرت اختلاف وجود دارد؟» معتقد است بايد ابتدا موانع شناخت نسبت به حضرت مهدى(ع) را بيان كرد.
در اين فصل، اين موانع بررسى شده و مؤلف ضمن دادن اين اطمينان كه در اين زمينه، پيش‌داورى نكرده است، بيان مى‌كند كه منظورش از موانع تشخيص روايى، احاديثى است كه مخالف هم به نظر مى‌رسند و براى آنان كه با علم حديث آشنايى ندارند قابل حل نمى‌باشند.
چگونگى تولد، گواهى شاهدان، كودكى، افرادى كه حضرتش را ديده و معجزاتى را گواهى دادده‌اند، زندگى آن حضرت و اعتراف دانشمندان اهل سنت به ولادت حضرت مهدى(ع) و اينكه ايشان پسر امام حسن عسكرى(ع) است، بررسى و در اين زمينه، از متون متعدد اهل سنت شاهد آورده شده است.
در فصل سوم، شبهات مهدويت بعد از نقد و بررسى، پاسخ داده شده است. برخى از اين شبهات بدين قرارند:
1. صحيح مسلم و بخارى، حديثى درباره حضرت مهدى(ع) ثبت نكرده‌اند؛
2. توسل به گفته ابن خلدون در تضعيف حديث‌هاى مربوط به حضرت مهدى(ع)؛
3. حضرت عيسى بن مريم(ع)، همان مهدى(عج) است.
در فصل چهارم، مؤلف با انتقاد از كسانى كه به انكار حضرت مهدى(عج) برخاسته‌اند و در برابر دلايل عقلى و نقلى در اثبات حقيقت مهدويت، به تكاپو افتاده و تلاش دارند مردم را از راه اعتقاد صحيح و راستين منحرف سازند، پرسش‌هاى مطرح‌شده از ناحيه آنان را بر اساس عقل و علوم جديد، مورد تحليل قرار داده است.
در اين فصل، به اين مطالب پرداخته شده است: امامت در كودكى و خردسالى، طول عمر، فايده غيبت و چگونگى بهره‌گيرى امت مسلمان از ايشان در اين دوران.
وضعيت كتاب
اين كتاب تا به حال در كشورهاى سوريه، يمن و ايران به چاپ رسيده و مؤسسة الامام على(ع) آن را به چهار زبان زنده دنيا ترجمه و نشر كرده است.
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن پرداخته است.
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب؛
2. پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(ع) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج 2، ص 765.