تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    تفسیر غریب القرآن
    نام کتاب تفسیر غریب القرآن
    نام های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان مجذوف، سمیر طه (محقق)

    ابن‌ملقن، عمر بن علی (نويسنده)

    زبان عربی
    کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏82‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ت‎‏7*
    موضوع غریب القرآن

    قرآن - واژه نامه‎ها

    ناشر عالم الکتب
    مکان نشر بیروت - لبنان
    سال نشر 1408 هـ.ق یا 1987 م
    کد اتوماسیون 11565


    معرفى اجمالى

    «تفسير غريب القرآن» اثر سراج الدين عمر بن على بن احمد بن محمد بن عبدالله انصارى اندلسى (متوفى 804ق)، مشهور به «ابن ملقّن»، توضيح و تفسير كلمات غريب قرآن به زبان عربى مى‌باشد.

    ساختار

    كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده و يك تمهيد آغاز و مطالب دربردارنده تفسير و توضيح برخى از كلمات و آيات قرآن كريم، به ترتيب سوره‌ها، از سوره حمد تا سوره ناس مى‌باشد.

    گزارش محتوا

    در مقدمه محقق، به اقدامات محقق پيرامون تحقيق و تصحيح كتاب (همان، ص3- 6) و در مقدمه نويسنده كه بسيار مختصر مى‌باشد، به موضوع كتاب اشاره شده است (همان، ص13).

    در تمهيد، ضمن توضيح علم تفسير، معنى تفسير، معنى تأويل، معناى غريب و چگونگى پيدايش و تطور تاريخى علم غريب القرآن، به گوشه‌هايى از زندگانى نويسنده، اشاره گرديده است (مقدمه محقق، ص15- 41).

    اين اثر، از نيكوترين آثار نگاشته شده در اين زمينه است. از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، آن است كه نويسنده در آن، واژه‌ها را به ترتيب سوره‌ها و آيات در سوره‌ها تنظيم كرده و در تبين و تفسير معانى آنها، گاه از محدوده تفسير واژگانى فراتر رفته و به تفسير گسترده‌ترى دست يازيده است.

    تأثيرپذيرى وى از كتاب ارجمند «تحفة الأريب» ابوحيان، روشن است، اما بى‌گمان كتاب ابن ملقّن، گسترده‌تر و سودمندتر مى‌باشد.

    اين اثر را سمير طه مجذوب با تحقيق و تصحيحى استوار و سودمند نشر داده است. او كتاب را بر اساس دو نسخه مقابله كرده و موارد اختلافى را در پانوشت‌ها ثبت كرده است و افزون بر آن، توضيحات روشنگرى در پانوشت‌ها در جهت تبيين مطالب متن افزوده و گاه تفسيرهاى ابن ملقّن را با قرآن‌پژوهان پيشين سنجيده است (مهدوى‌راد، محمدعلى، ص47).

    وضعيت كتاب

    فهارس كتاب، در انتهاى آن جاى گرفته است، اين فهارس به ترتيب عبارتند از: فهرست مصادر و منابع؛ مطالب به ترتيب سور و آيات قرآن؛ كلمات غريب قرآنى مذكور در متن به ترتيب حروف الفبا؛ احاديث؛ اعلام؛ قوافى و اشعار؛ قبايل و لغات و فهرست عام.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، توضيح برخى از كلمات و عبارات متن ذكر شده است.

    منابع مقاله

    1- مقدمه و متن كتاب.

    2- مهدوى‌راد، محمدعلى، «سير نگارش‌هاى علوم قرآنى (7)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه بينات، شماره 10، تابستان 1375.


    پیوندها

    مطالعه کتاب تفسیر غریب القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور