تفسیر غریب القرآن (ابن ملقن، عمر بن علی)

تفسیر غریب القرآن

نام کتاب	تفسیر غریب القرآن
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	مجذوف، سمیر طه (محقق) ابن‌ملقن، عمر بن علی (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏82‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ت‎‏7*
موضوع	غریب القرآن قرآن - واژه نامه‎ها
ناشر	عالم الکتب
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1408 هـ.ق یا 1987 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE11565AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

تفسير غريب القرآن اثر سراج‌الدين عمر بن على بن احمد بن محمد بن عبدالله انصارى اندلسى (متوفى 804ق)، مشهور به «ابن ملقّن»، توضيح و تفسير كلمات غريب قرآن به زبان عربى مى‌باشد.

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده و يك تمهيد آغاز و مطالب دربردارنده تفسير و توضيح برخى از كلمات و آيات قرآن كريم، به ترتيب سوره‌ها، از سوره حمد تا سوره ناس مى‌باشد.

گزارش محتوا

در مقدمه محقق، به اقدامات محقق پيرامون تحقيق و تصحيح كتاب ..و در مقدمه نويسنده كه بسيار مختصر مى‌باشد، به موضوع كتاب اشاره شده است ..

در تمهيد، ضمن توضيح علم تفسير، معنى تفسير، معنى تأويل، معناى غريب و چگونگى پيدايش و تطور تاريخى علم غريب القرآن، به گوشه‌هايى از زندگانى نويسنده، اشاره گرديده است ..

اين اثر، از نيكوترين آثار نگاشته شده در اين زمينه است. از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، آن است كه نويسنده در آن، واژه‌ها را به ترتيب سوره‌ها و آيات در سوره‌ها تنظيم كرده و در تبين و تفسير معانى آنها، گاه از محدوده تفسير واژگانى فراتر رفته و به تفسير گسترده‌ترى دست يازيده است.

تأثيرپذيرى وى از كتاب ارجمند «تحفة الأريب» ابوحيان، روشن است، اما بى‌گمان كتاب ابن ملقّن، گسترده‌تر و سودمندتر مى‌باشد.

اين اثر را سمير طه مجذوب با تحقيق و تصحيحى استوار و سودمند نشر داده است. او كتاب را بر اساس دو نسخه مقابله كرده و موارد اختلافى را در پانوشت‌ها ثبت كرده است و افزون بر آن، توضيحات روشنگرى در پانوشت‌ها در جهت تبيين مطالب متن افزوده و گاه تفسيرهاى ابن ملقّن را با قرآن‌پژوهان پيشين سنجيده است ..

وضعيت كتاب

فهارس كتاب، در انتهاى آن جاى گرفته است، اين فهارس به ترتيب عبارتند از: فهرست مصادر و منابع؛ مطالب به ترتيب سور و آيات قرآن؛ كلمات غريب قرآنى مذكور در متن به ترتيب حروف الفبا؛ احاديث؛ اعلام؛ قوافى و اشعار؛ قبايل و لغات و فهرست عام.

در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، توضيح برخى از كلمات و عبارات متن ذكر شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.
2. مهدوى‌راد، محمدعلى، «سير نگارش‌هاى علوم قرآنى (7)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه بينات، شماره 10، تابستان 1375.

پیوندها

مطالعه کتاب تفسیر غریب القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور