قرآن در قرآن
| نام کتاب | قرآن در قرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مرکز تحقیقات اسلامی سپاه (گردآورنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
| موضوع | قرآن |
| ناشر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، اداره آموزش های عقيدتی سياسی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE4209AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
قرآن در قرآن، كتابى است كه در آن، قرآن كريم از ديدگاه آيات مورد مطالعه قرار گرفته است. اين اثر در اداره آموزش عقيدتى سياسى ستاد نمايندگى ولى فقيه در سپاه تأليف شده، اما به نام نويسندگان آن اشاره نشده است.
آشنا شدن هرچه بيشتر مردم با قرآن كريم به‌طور عام و جوانانى كه با پوشيدن لباس مقدس سربازى به پاسدارى از قرآن و نظام جمهورى اسلامى مشغولند به‌طور خاص، از جمله اهداف نگارش كتاب معرفى شده است [۱]
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و شش فصل و هر فصل خود مشتمل بر بخش‌هايى است. نويسنده در بيان مباحث، از آيات و روايات استفاده كرده است.
گزارش محتوا
فصل‌هاى كتاب، مشتمل بر مطالب مفصلى است كه در ذيل، به‌اختصار به آن اشاره مى‌شود:
- در فصل اول، كلياتى در باره قرآن مورد بحث قرار گرفته است. خداوند براى توصيف قرآن، نام‌ها و اوصاف متعددى را ذكر كرده كه هريك از آنها ناظر به جنبه خاصى از قرآن است. در اين درس، با بعضى از نام‌ها و اوصاف قرآن آشنا مى‌شويم. در ادامه همچنين تقسيم‌بندى‌هاى قرآن، محكم و متشابه، نسخ و تأويل موضوعاتى است كه در اين فصل بررسى شده ا ست [۲]
- قرآن چه ويژگى‌هايى دارد كه بيش از چهارده قرن، روح و دل انسان‌ها را شيفته و مشتاق خود ساخته و با آنكه از همان آغاز، همگان را به مبارزه در همانندآورى دعوت كرده، تاكنون بشر نتوانسته است حتى به مقدار يك سوره كوچك، همانند آن بياورد. در اين فصل، برخى از اين ويژگى‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است كه از آن جمله است: اعجاز، جاودانگى، جامعيت و مصونيت از تحريف [۳]
- قرآن مجيد برخلاف برخى از كتب آسمانى پيشين نظير تورات - كه در الواحى مكتوب نازل شده - به‌صورت وحىِ الفاظ و معانى بر قلب مبارك پيامبر اكرم(ص) فرود آمده است. در اين فصل از كتاب، كيفيت وحى، نزول دفعى و تدريجى و فوايد نزول تدريجى تبيين شده است. از جمله مباحث مهمى كه در آخر به آن پرداخته شده بحث نزول الفاظ قرآن مجيد از سوى خداوند متعال است؛ بدين معنا كه آيات قرآن مجيد، هم از نظر لفظ و هم از نظر معنا، از سوى پروردگار جهانيان نازل شده است [۴]
- قرآن براى اثبات حقانيت خود و اينكه از سوى خداى متعال نازل شده، به چندين دليل استشهاد نموده است كه شهادت خدا، شهادت فرشتگان، تصديق اولوالعلم و تحدى قرآن از آن جمله است. نويسنده در انتهاى مطالب اين فصل با ارجاع خواننده به كتاب «بشارات عهدين» محمد صادقى و «أنيس الأعلام» محمدصادق فخر الاسلام، چنين مى‌نويسد: «خوشبختانه در طول چهارده قرن گذشته، بسيارى از اهل كتاب - يهود و نصارا - به پيامبر اسلام(ص) ايمان آورده و به وجود بشارت آسمانى در كتب خود اعتراف كرده‌اند و اين اعترافات، كافى و يقين‌آور است و هنوز هم ردّ پايى از اين بشارت‌ها در كتاب‌هاى محرّف انجيل و تورات يافت مى‌شود» [۵]
- در آيات قرآن مجيد و روايات معصومان(ع)، نسبت به اهتمام به قرآن و آداب حضور در پيشگاه اين كتاب آسمانى، از جنبه‌هاى گوناگون تأكيد شده است. نويسنده، مطالب اين فصل را با رعايت ادب در برخورد با قرآن آغاز كرده و چنين مى‌نويسد كه اين كتاب بهترين هديه از سوى پروردگار عالميان است و حتى در برخورد با ظاهر اين كتاب مقدس نيز توجه خاص لازم است [۶]در قرآن و روايات بر قرائت، استماع، حفظ، تعليم و تعلم و تدبر در قرآن تأكيد شده است. تأكيدهاى فراوانى كه در زمينه قرائت، استماع، حفظ و حتى تدبّر در قرآن رسيده، همه مقدمه است تا ما را با اين كتاب شريف آشنا نمايد تا به مضامين عالى و انسان‌ساز آن «عمل» كنيم و با عمل به اين كتاب هدايت و انسان‌ساز، شاهراه تكامل را بپيماييم [۷]
- در فصل ششم كتاب به روش‌هاى تعليمى و تربيتى قرآن كريم اشاره شده است. در اين كتاب مقدس روش‌هاى گوناگون تعليم و تربيت به كار گرفته شده تا هم حقايق و پيام‌هاى حيات‌بخش آن به گوش دل جهانيان برسد و هم در عمق جانشان نفوذ كند و آنان را بپروراند و تربيت كند. قصه‌گويى، تمثيل، قسم خوردن، بشارت و انذار، الگودهى، موعظه و نصيحت، طرح سؤال و دعوت به براهين عقلى از جمله روش‌هاى تعليمى و تربيتى است كه نويسنده به‌اختصار آنها را شرح نموده است [۸]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع، در انتهاى كتاب آمده است. در پاورقى كتاب، آدرس آيات و روايات و منابع مطالب و گاه توضيحات مختصرى پيرامون برخى الفاظ و عبارات ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.