تاریخ قرآن (ترجمه سیدی)
| نام کتاب | تاریخ قرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | تاریخ القرآن |
| پدیدآورندگان | سیدی، حسین (مترجم)
شاهین، عبدالصبور (نويسنده) بزدی ثانی، هادی (تحقیق و پژوهش) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 72 /ش2 ت2041 |
| موضوع | قرآن - تاریخ |
| ناشر | آستان قدس رضوی، شرکت به نشر |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2974AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
مؤلف:دكتر عبدالصبور شاهين
مترجم:سيد حسين سيدى
كتاب پيرامون تاريخ قرآن به رشتۀ تحرير در آمده است كه مؤلف
آن تاريخ قرآن را از جهات مختلف
همچون حروف هفتگانه، خط قرآن-قرائت به معنا،جمع قرآن در زمان
خلفاى سه‌گانه و قرائت شاذ، مورد بررسى قرار داده است
وى با تحقيقاتى كه پيرامون حديث سبعة احرف از جهات مختلف انجام داده است تلاش نموده
ارتباط آن را با قرائت قرآن بر قرار نمايد و اثبات نموده كه منظور از عدد هفت، كثرت است نه
عدد واقعى آن.لذا قرائتهاى مختلف مى‌تواند بيشتر و يا كمتر از هفت نيز باشد
و در ادامۀ آن قرائت شاذ و ويژگيهاى آن را نيز مورد بررسى قرار داده است و از آنجا
كه بعد از رحلت پيامبر گرامى اسلام(ص) مصاحف متعددى (همچون مصحف ابن مسعود-ابى بن كعب
، مصحف حضرت على(ع) نوشته شده هر كدام از اين مصاحف را بررسى و ويژگيهاى
هر كدام را بيان نموده و معتقد است كه هر كدام از شخصيت‌هاى فوق با توجه به
قبيله‌اى كه در آن زندگى مى‌كردند و آن قبيله حروف مخصوصى براى اداى مقصود خود
داشته‌اند،قرائت آن نيز تابع همان قبيله مى‌باشد مانند مصحف ابن مسعود
كه از قبيلۀ هذيل بود و هذيل به جاى حرف «حاء» حرف «عين» را به كار مى‌بردند
وى در پايان كتاب راويان روايت حديث«سبعة احرف» را به طرق مختلف بيان نموده است
تذكر:مؤلف محترم در بحث«پژوهشى پيرامون مصحف حضرت على(ع)، مسالۀ تحريف قرآن را از زبان حاجى نورى
صاحب كتاب فصل الخطاب ذكر مى‌نمايد ولى نامه طبرسى را مى‌برد كه به نظر مى‌رسد ايشان بين اين دو
شخصيت خلط و اشتباه نموده و فكر مى‌كند يك نفر مى‌باشند، و اين مطلب با ادعاى ايشان كه
مى‌گويد:مطالب تاريخ قرآن را محققانه انجام داده‌ام، ناسازگار است.زيرا نسبت ميرزا حسين
نورى،طبرى است نه طبرسى كه نسبت مفسر مجمع البيان و منكر تحريف است.
ساختار كتاب
كتاب داراى يك مقدمه و هفت فصل مى‌باشد كه فهرست موضوعات
آن به قرار زير است:
فصل اول:نگاهى به احاديث حروف هفتگانه شامل:
نگاهى به روايتهاى حديث/موضع شيعه در برابر حديث حروف هفتگانه/تفسير
گذشتگان/و رأى برگزيده در تفسير حروف هفتگانه.
فصل دوم:متن قرآن بين گفتار و نوشتار شامل:
آشنايى پيامبر(ص)با خواندن و نوشتن/و كاتبان و حافظان وحى.
فصل سوم:خط قرآن در روزگار پيامبر(ص)شامل:
اصل خط عربى/نقطه گذارى و اعجام خط عربى در روزگار پيامبر(ص).
فصل چهارم:قرائت به معنا
فصل پنجم:متن قرآن بعد از پيامبر(ص)شامل:
در روزگار ابوبكر و عمر/در روزگار عثمان/و شبهات.
فصل ششم:شكل مصاحف شامل:
پژوهشى در مصحف ابن مسعود/پژوهشى در مصحف ابى بن كعب/پژوهش در مصحف
ابن عباس/پژوهشى در مصحف على(ع)/و مصاحف و انديشۀ نظام طبقاتى در جامعه اسلامى.
فصل هفتم:آغاز قرائتهاى شاذ شامل:
انديشۀ شذوذ/معناى حرف/تحوّل در معيارهاى صحت و شذود/شبهه‌اى پيرامون
رسم الخط/و تأثير تطبيقى اين معيارها
ويژگى‌ها
1-در فصل اول پيرامون حديث«سبعة احرف» سخن گفته،
نكاتى را پيرامون اسناد و متن آن بيان نموده و در ادامۀ آن
ديدگاه شيعه را در اين زمينه ذكر و آن را مورد نقد و بررسى قرار داده و رد مى‌نمايد.
2-در فصل ششم ويژگى‌هاى چند مصحف از جمله مصحف
ابن مسعود را مورد بررسى قرار داده و مى‌گويد:از آنجا كه ايشان از
قبيلۀ هذيل بود.و اين قبيله حرف «حاء» را به جاى حرف «عين»
تبديل مى‌نموده، پس قرائت جملۀ «عتى حين» به جای «حتى حين» در
مصحف ابن مسعود به همين جهت مى‌باشد
3-در فصل هفتم:پس از تعريف واژۀ «شاذ» سير تحول اين واژه را مورد بررسى
قرار داده، آنگاه قرائتهاى شاذ را توضيح مى‌دهند
4-در فصل سوم:پيدايش خط عربى را از نظر مورخان و سير تكاملى آن را
مورد بررسى قرار داده و با توجه به امّى بودن پيامبر نتيجه مى‌گيرند كه خط
در ميان مردم قريش چندان سابقه نداشته است.
5:در فصل اول ديدگاه ابن قتيبه را ذكر و معتقد است كه حصر در عدد هفت
از انديشه‌هاى ايشان بوده و ديگران از او تقليد نموده‌اند،در ادامۀ بحث
نظر خود را دربارۀ معناى حروف هفتگانه بدين گونه ذكر مى‌كند كه شامل:
اختلاف لهجه‌ها، اختلاف سطح بيان و اختلاف برخى واژگان مى‌باشد و در پايان
مى‌گويد عدد هفت منظور نيست بلكه اين عدد جهت توسعه گفته شده است
نسخه شناسى (ترجمه)
كتاب توسط دكتر سيد حسين سيدى به زبان فارسى ترجمه شده كه
داراى 305 صحفه مى‌باشد و مشخصات آن به قرار زير است:
1-كاغذ:اعلا
2-چاپ:كامپيوترى
3-جلد:شوميز
4-تاريخ چاپ:سال 1382
5-نوبت چاپ:اول
6-ناشر:انتشارات آستان قدس رضوى
7-تيراژ:2/000 نسخه
8-داراى فهرست:
الف:موضوعات كتاب
ب:منابع و مآخذ
9-نام كتاب: ترجمه تاريخ قرآن
10-نام مؤلف:عبدالصبور شاهين
11-نام مترجم:سيد حسين سيدى
از ويژگيهاى اين ترجمه آن است كه در پايان هر فصل عنوان «ملاحظات» دارد كه
در آن برخى از مسائل مهم مربوط به متن را شرح و بسط مى‌دهند
و برخى از تأليفات پيرامون آن موضوع را نيز
معرفى مى‌نمايد