كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)
| نام کتاب | کتاب شریف نهج البلاغه همراه با شرح محمد عبده (علی اصغر فقیهی) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | نهج البلاغه. عربی - فارسی |
| پدیدآورندگان | عبده، محمد (شارح)
فقیهی، علی‌اصغر (مترجم) علی بن ابیطالب(ع)، امام اول (نويسنده) شریف الرضی، محمد بن حسین (گردآورنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 38 /041 1368 |
| موضوع | علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها
علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار |
| ناشر | صبا |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1376 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3549AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
كتاب «نهج‌البلاغه همراه با شرح شيخ محمد عبده»، تألیف على‌اصغر فقيهى به زبان عربى - فارسى است. اين كتاب ترجمه نهج‌البلاغه عبده است. ايشان در مقدمه كتاب انگيزه تألیف را در شمار مترجمان اين كتاب شريف در آمدن و اين كه به نصيحت يكى از دوستان دانسته است.ايشان در جواب اين كه بارها اين كتاب ترجمه شده است، اظهار داشته‌اند؛ نهج‌بلاغه از آن كتاب‌هايى نيست كه با يك‌بار يا چند بار ترجمه و شرح حق آن ادا گردد و علاقمندان را قانع سازد.
ايشان همچنين در ادامه مى‌نويسند: «ترجمه چنين كتابى به هر زبانى بدان گونه كه شايسته آن بوده باشد، آن هم به وسيله يك نفر، اگر كار محال نباشد، ناگزير كار بسيار دشوار است و آن چه ممكن است تا حد بسيارى وافى به مقصود بوده باشد، همين ترجمه‌هاى متعدد با روش‌هاى مختلف است».
ساختار كتاب
كتاب شامل؛ سخنى از ناشر، مقدمه مترجم، مقدمه شيخ محمد عبده، مقدمه سيد رضى، متن كتاب در سه بخش خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار مى‌باشد. در پايان كتاب نيز بخش فهرستها وجود دارد.
اين ترجمه به جز در موارد بسيار معدودى به وسيله يك تن انجام يافته و هر يك به سبكى ديگر و دريافتى ديگر است كه مى‌توان گفت مجموع اين سبك‌ها و دريافت‌ها موجب نزديكتر شدن به مقصود مى‌گردد.
گزارش محتوا
مقدمه ناشر درباره ترجمه كتاب نهج‌البلاغه به وسيله آقاى فقيهى است.
مقدمه مترجم خود در بخش‌هاى مختلفى است. در ادامه نيز درباره امام على(ع) سخنانى به ميان رفته است. بخش‌هاى بعدى درباره نهج‌البلاغه، كلام اميرالمومنين(ع) در آثار پيش از شريف رضى، درباره پاره‌اى از خطبه‌ها و شيخ محمد عبده مى‌باشد.
در مبحث امام على(ع) پنج صفت درباره ايشان با عبارت چه بگويم بيان شده است؛ همانند: «1- چه بگويم درباره مردى كه دشمنان و مخالفان به فضل او اقرار كرده‌اند و انكار مناقب و كتمان فضائل وى براى آن‌ها ممكن نبوده است....».
بخش نهج‌البلاغه و شريف رضى نيز در چهار قسمت بيان شده است؛ همانند: «3 آن طور كه معلوم مى‌شود، كلام اميرالمومنين(ع) از هر سه نوع آن، كلا مستند به اسناد معتبر بوده است و شريف رضى براى رعايت اختصار اسناد آن‌ها را حذف كرده است، بيشتر كسانى كه قبل از شريف رضى مى‌زيسته و كلام اميرالمومنين(ع) را در آثار خود آورده‌اند، استناد آن را نيز ذكر كرده‌اند...».
مبحث بعدى نيز با عبارت «درباره نهج‌البلاغه» با مقدمه‌اى كوتاه درباره انتساب كتاب به سيد رضى آغاز و سپس به چهار مبحث درباره اين كتاب ارزشمند بسنده مى‌شود؛ همانند: «3- عموم كسانى كه شرح حال شريف رضى را نوشته‌اند، چه نويسندگانى كه هم عصر او بوده‌اند، چه آنان كه بعد از وى مى‌زيسته‌اند، او را به عزت نفس و بلندى همت و پاكدامنى و زهد و بزرگوارى و عظمت ستوده‌اند كه زير بار هيچ زور و تحميلى نرفت...».
در بحث «كلام اميرالمومنين(ع) در آثار پيش از شريف رضى » به كسانى كه از ابتدا كلام حضرت را نقل و جمع‌آورى كرده‌اند، اشاره شده است. اشخاصى همانند: ابويوسف قاضى، محمد بن سعد كاتب واقدى، ابوحاتم، عمرو بن بحر جاحظ،... ايشان در به نام اشخاص بسنده نكرده و روايتى منتسب به امام على(ع) نيز از ايشان نقل كرده است.
همانند: «ابوحاتم سجستانى متوفى در سال 250 - كتاب المعمرون و الوصايا:
وصيت اميرالمومنين(ع) به فرزندان خود: هذا ما اوصى به على بن ابى‌طالب... اوصيكما بتقوى الله و لاتبغيا الدنيا و ان بغتكما... كونوا للظالم خصما و للمظلوم عونا».
متن كتاب با شرح حال محمد عبده مفتى مصرى آغاز و مقدمه ايشان و ترجمه آن سر آغاز اين ترجمه مى‌باشد. سپس خطبه‌هاى حضرت و نامه‌ها و كلمات قصار ايشان به اين ترتيب كه در سمت راست كتاب متن عربى و در سمت چپ متن فارسى و ترجمه آمده، ادامه يافته است. و خود مترجم اين امر را دليل بر آسانى تطبيق عبارات عربى بر فارسى دانسته است. در مواد بسيارى ناگزير در برابر يك جمله كوتاه عربى يك جمله بلند فارسى گذاشته شده است تا بيشتر به بيان مقصود وافى بوده باشد، حتى گاهى ضرورت داشته است كه در ترجمه يك كلمه يا يك تعبير و اصطلاح يك جمله قرار گيرد.
چنان كه مترجم در مقدمه اشاره كرده است، نسخه‌هايى كه در دسترس ايشان بوده، اختلافاتى وجود داشته است كه آن‌ها را در پاورقى يادآورى كرده است. ايشان كلمه و يا جمله مورد اختلاف ترجمه شده و در مواردى به وجه صحيح‌تر اشاره گرديده است كه در اين گونه موارد نسخه خطى قديمى همراه با شرح قطب راوندى ملاك قرار گرفته است.
وضعيت كتاب
كتاب داراى پاورقى‌اى و توضحيات لازم و مناسب در هر صفحه مى‌باشد و اين امر بر اساس شماره‌هاى ارجاعى صورت گرفته است.
در پايان كتاب بخش فهرستها قرار گرفته است كه آيات قران و اعلام را در خود جاى داده است.
متنى كه ماخذ و اساس ترجمه قرار گرفته، نهج‌البلاغه چاپ دارالمعرفه بيروت همراه با شرح شيخ محمد عبده بوده است.