الفصول المهمة في صلاة أبي‌بكر (في مرض رسول‌الله(ص))

الفصول المهمة في صلاة أبي‌بكر (في مرض رسول‌الله(ص))

نام کتاب	الفصول المهمة في صلاة أبي‌بكر (في مرض رسول‌الله(ص))
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	ابومعاش، سعيد (نويسنده)
زبان	عربي
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏29‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ف‎‏6
موضوع	ابو بکر، عبد الله بن ابي قحافه، 51 قبل از هجرت - 13ق. - احاديث صحابه - احاديث
ناشر	دار الهدي
مکان نشر
سال نشر	مجلد1: 2004م , 1425ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE33408AUTOMATIONCODE

معرفی اجمالی

الفصول المهمة في صلاة أبي‌بكر (في مرض رسول‌الله(ص))، نوشته سعید ابو‌معاش، کتابی است به زبان عربی و با موضوع کلام و تاریخ اسلامی. مؤلف در این اثر با جمع آوری متون برخی از عالمان بزرگ شیعه، به شرح، تبیین و نقد و بررسی مسائل مربوط به امامت و خلافت بعد از پیامبر خدا(ص) پرداخته است.

ساختار

کتاب دارای مقدمه به قلم سید امیرمحمد قزوینی کاظمی و دوازده فصل است. پس از فصل دوازدهم محتوای مطالب به‌صورت مختصر و در چند سطر بیان شده که حکم فهرست مطالب را هم دارد. فهرست منابع و مآخذ در انتهای کتاب آمده است. از مهم‌ترین منابع این اثر، الصواعق المحرقة، صحیح بخاری به شرح عینی، صحيح مسلم به شرح نووی، مسند احمد بن حنبل، عمدة القاري، الملل و النحل شهرستانی، التاريخ الكبير طبری، الطبقات الكبری ابن سعد، شرح نهج‌ البلاغة ابن ابی‌الحدید معتزلی، أنساب الأشراف بلاذری، صحیح ترمذی، عيون أخبار الرضا(ع)، امالی‌های شیخ مفید و شیخ طوسی، كمال‌ الدين صدوق، تفسیرهای قمی، عیاشی، مجمع البيان طبرسی، الاحتجاج طبرسی، فضائل ابن شاذان، دلائل الإمامة و بشارة المصطفای طبری، موسوعة الغدير علامه عبدالحسین امینی و... هستند.

گزارش محتوا

فصل اول کتاب، به قلم سید امیرمحمد قزوینی کاظمی است. مطالب این فصل با عنوان «حديث صلاة أبي‌بكر غير صحيح» در نقض الصواعق المحرقة نوشته شده است. علمای اهل سنت می‌گویند: پیامبر(ص) در بیماری خویش، ابوبکر را برای امامت جماعت مسلمین معین نمود؛ بنابراین وقتی به امامت او در امر دین راضی شد، به طریق اولی به امامت وی در امر دنیا راضی است. آقای قزوینی کاظمی در این فصل، این مطلب را نقد کرده و به‌مناسبت در احادیث عایشه مناقشه نموده است. وی معتقد است: بر فرض که بپذیریم ابوبکر امام جماعت مسلمین شده، این عایشه بوده که در زمان مریضی رسول خدا(ص) به بلال امر کرد که ابوبکر را به امامت بگمارد، نه پیامبر.

فصل دوم را شیخ زین‌الدین عاملی نباطی بیاضی با عنوان «رد الشبهات الواردة» در باب چهاردهم جلد سوم «الصراط المستقيم» نوشته است. او در این فصل از عدم صحت روایات دال بر امامت ابوبکر در نماز و نیز از تخلف شیخین از سپاه اسامه سخن گفته است.

فصل سوم به قلم سید علی حسینی میلانی با عنوان «رسالة في صلاة أبي‌بكر» در «الرسائل العشرة في الأحاديث الموضوعة في كتب السنة» آمده است. میلانی در سند احادیث عایشه مناقشه کرده و با استفاده از رجالیان عامه بطلان این احادیث را اثبات کرده است. او همچنین در تمامی احادیثی که اهل تسنن در امامت به آن‌ها استناد می‌کنند مناقشه کرده و ثابت کرده است که ابوبکر در زمان وفات رسول خدا(ص) اصلا در مدینه نبود.

مطالب فصل چهارم را می‌توان در جلد سوم «تلخيص الشافي» شیخ‌الطائفه ابوجعفر طوسی با عنوان «صلاة أبي‌بكر في مرض النبي(ص)» یافت. شیخ طوسی در این نوشته امامت ابوبکر را به بحث گذاشته و درباره نماز او در مریضی رسول‌الله(ص) و تمامی روایاتی که درباره امامت او وارد شده‌اند، به‌ویژه در «أصحابي كالنجوم» ، مناقشه کرده و بطلان همه آنها را ثابت کرده است.

فصل پنجم کتاب، حدیث مفصلی از حذیفة بن یمان، صحابی رسول‌الله(ص) است که در آن نفاق برخی از صحابه و خیانت آنان و نقشه قتل رسول‌الله به دست آنان در عقبه و حیله و مکر آنان در سقیفه بنی‌ساعده به هدف دور کردن مردم از اهل‌بیت(ع) بیان شده است. در این فصل درباره سپاه اسامه و آیات نفاق هم صحبت شده است.

فصل ششم، نگاشته آیت‌الله محمدحسن مظفر است که با عنوان «مناقشة ما رواه الجمهور في حق الصحابة و أحاديث الحوض» در قسم دوم از جزء سوم «دلائل الصدق» آمده است. علامه مظفر در این بخش، از نفاق منافقین صحابه و پاسنگینی آنان در جنگ‌ها و فرارشان از حمله در حنین سخن می‌گوید و در این‌باره به احادیث حوض که در کتب صحاح معروف است استشهاد می‌کند. او همچنین از ترک نماز جمعه بعضی از صحابه و به سراغ تجارت و لهو رفتنشان، اتهامشان به رسول‌الله در صدقات، مخالفت‌های عمر با پیامبر(ص) در حج تمتع و نسبت هذیان از جانب او به ساحت معصوم ایشان، عزل ابوبکر به دست پیامبر خدا(ص) از رساندن پیام برائت به اهل مکه، اعطای رایت در خیبر به علی(ع) پس از شکست و عقب‌نشینی ابوبکر و عمر و... صحبت می‌کند.

فصل هفتم، با عنوان «عدم صلاحية الأمم، الاختيار في الإمامة» از «الطرائف» سید بن طاوس است. سید رضی‌الدین علی بن موسی طاوس، در این فصل در انتخابی بودن امر امامت مناقشه کرده و بیان می‌کند که مردم صلاحیت انتخاب امام را ندارند. او مخالفت‌های برخی از صحابه با نصوص قرآن کریم را بیان می‌کند و متذکر عزم پیامبر بر تأکید بر وصایت امیرالمؤمنین(ع) در مرض موت آن حضرت می‌شود و منع عمر از این کار و نسبت هذیان به پیامبر خدا(ص) توسط او را بیان می‌کند.

فصل هشتم، از شیخ ابوالفتح محمد بن علی کراجکی طرابلسی است. این متن در «كتاب التعجب» آمده است. کراجکی در این بخش تأکید می‌کند که رسول خدا در موارد متعددی در زمان حیاتش به خلافت امیرالمؤمنین(ع) وصیت و سفارش کرده. وی از امارت امیرالمؤمنین(ع) به دست رسول‌الله(ص) در تمامی جنگ‌ها (به‌جز تبوک) سخن می‌گوید و بطلان اختیار در قبال نص را ثابت می‌کند؛ یعنی نشان می‌دهد در جایی که نص از جانب خدا بر امارت و ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع) هست دیگر جایی برای اختیار و انتخاب شخص دیگر به دست مردم باقی نمی‌ماند.

فصل نهم از علامه امینی در «الغدير» است. او به‌طور مفصل از حوادث انقلاب و ارتدادی که بعد از رسول‌الله(ص) حادث شد می‎نویسد. از بیعت اجباری امیرالمؤمنین(ع)، به آتش کشیدن خانه فاطمه زهرا(س) و... سخن می‌گوید. او فهرستی از این وقایع را با استناد به حقایق تاریخی از منابع موثق عامه بیان می‌کند.

فصل دهم، از سید حامد حسین موسوی هندی با عنوان «في الفضائل المكذوبة للصحابة و مناقشتها» نوشته شده. او در این بخش، چهل حدیث جعلی درباره فضائل صحابه را بیان کرده است. میر حامد حسین این احادیث را افترا به رسول‌الله(ص) می‌داند و در سند آنها با استناد به روایت ثقات علمای رجال عامه خدشه کرده و این روایات را ابطال و رد می‌کند.

فصل یازدهم از علامه حلی با عنوان «في إثبات الولاية لأميرالمؤمنين(ع)» است. او در چهار بخش، بیان می‌کند که پیامبر اسلام(ص) به جانشینی امیرالمؤمنین(ع) پس از خودشان وصیت کرده‌اند و در انتهای مطلب، حدیث غدیر و اسانید و راویان و مصادر مفصلش از عامه و خاصه را ذکر می‌کند.

فصل دوازدهم کتاب، به قلم سید عبدالحسین شرف‌الدین موسوی عاملی، است که در آن چهل حدیث موثق را از مصادر عامه که نص در ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) هستند ذکر می‌کند.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب و منابع و مآخذ در انتهای کتاب ذکر شده‌اند. نویسنده در استخراج مصادر کتاب و شماره صفحات آنها بر چاپ‌های قدیمی که در دسترسش بوده، به‌ویژه چاپ اول الغدير علامه امینی، إحقاق الحق آیت‌الله مرعشی نجفی، فیروزآبادی، تحقیقات محمودی و... اعتماد کرده است.

پاورقی‌ها علاوه بر ارجاعات، شامل مطالب مفیدی در توضیح محتوای کتاب هستند.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.