بلنسی، محمد بن علی
| نام | بلنسی، محمد بن علی |
|---|---|
| نام های دیگر | بلنسی، ابوعبدالله محمد بن علی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 782 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | تفسیر مبهمات القرآن الموسوم بصلة الجمع و عائد التذییل لموصول کتابي الاعلام و التکمیل |
| کد مؤلف | AUTHORCODE5185AUTHORCODE |
«محمد بن ابوالحسن على بن احمد بن محمد اوسى»، معروف به «بلنسى»، نحوى، لغوى و مفسر قرن هشتم هجرى است كه در غرناطه - يكى از شهرهاى اندلس - مى‌زيسته است. مكان و سالروز ولادتش، به‌دقت روشن نيست؛ اما شاگردش (محمد بن عبدالملك منتورى) مى‌گويد: وى روز دوشنبه بيست و پنجم ذى‌حجه سال 714ق، متولد شده است. همه شرح‌حال‌نويسان اتفاق نظر دارند كه بلنسى به سال 782ق، وفات يافته است و منتورى، وفات وى را شنبه پنجم ربيع‌الأول 782ق دانسته است [۱].
شاطبى، پدر بلنسى را اين‌گونه توصيف مى‌كند: «الفقيه الأجل الأكمل المقدس...». چنين وصفى، دلالت بر اين دارد كه پدرش در درجه خوبى از دانش قرار داشته است. بلنسى در محضر تعدادى از دانشمندان عصر خويش به كسب دانش پرداخت. وى يكى از دانش‌پژوهان برجسته بود و در مجالس علمى كه در مسجد جامع غرناطه تشكيل مى‌شد، شركت مى‌جست. پس از استادش خولانى، بر كرسى استادى در مدرسه نصريه - مشهورترين مدرسه در مغرب و اندلس - تكيه زد و شاگردان فراوانى تربيت نمود. وى را استاد لقب داده بودند و اين لقبى بود كه در اندلس به كسى اطلاق نمى‌شد؛ مگر اينكه به درجه بالايى از علم لغت و نحو رسيده باشد [۲].
وى مفسرى بارز و فقيهى برجسته و نحوى توانمند در ميان هم‌عصرانش بوده است. ابن خطيب غرناطى - كه معاصر بلنسى است - وى را اين‌گونه مى‌ستايد: «دانش‌پژوهى گشاده‌روى و خوش‌برخورد، پاك‌دامن، حريص در علم و جوينده آن، بلندپايه در دانش عربى و بيان، قدرت زياد در يادآورى مسائل و حافظه بالا و تدريس و تقرير نيكو...» [۳].
دانشمندان ديگر همچون شاطبى، منتورى، ابن حجر و تنبكتى وى را در حد اعلى ستوده‌اند. با بررسى كتاب‌هايى كه به شرح حال بلنسى پرداخته‌اند، درمى‌يابيم كه وى را تأليفات بسيار نبوده است. از جمله نگاشته‌هاى وى عبارتند از:
1. تفسير مبهمات القرآن موسوم به صلة الجمع و عائد التذييل لموصول كتابَي الإعلام و التكميل؛
2. تفسير القرآن [۴].
پانويس
منابع مقاله
رفيعى، محسن؛ شريفى، معصومه، «بازخوانى كتاب «تفسير مبهمات القرآن»»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: آينه پژوهش، شماره 83، آذر و دى 1382.