السجود علی الأرض
| نام کتاب | السجود علی الارض |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | احمدی میانجی، علی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 186/5 /الف3س3 |
| موضوع | احادیث
سجده |
| ناشر | موسسه در راه حق |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3628AUTOMATIONCODE |
السجود علی الأرض تألیف على بن حسين على احمدى ميانجى (م 1421 ق).
درباره كتاب
در اين كتاب مسألۀ سجده بر زمين كه از مسائل اختلافى بين اهل تسنن و اهل تشيع است بررسى شده است.
اين مسأله از مسائل مورد ابتلاء و محل جر و بحث‌هاى طولانى است كه تعصبات در آن باعث شده كه گاهى تا حد اتهام و افتراء به اهل تشيع پيش بروند. مؤلف در اين كتاب تلاش نموده با تأليف آن به اصلاح رابطۀ آنان بپردازد.
روش تأليف
كتاب به سبك فقه استدلالى خلافى همراه با استناد به مطالب تاريخى نوشته شده است. وى پس از تقسيم‌بندى ادوار و مراحل تغيير و دگرگونى در اين مسأله از عصر پيامبر اسلام به 4 مرحله، به بررسى هر مرحله پرداخته است.
مؤلف ابتدا ادلۀ قطعى سجده بر زمين را در عصر پيامبر اسلام(ص) مطرح نموده و پس از بيان عمل صحابه و فتاواى آنان و فقهاى بعد از آنان به ادلۀ ترخيص بر روييدنى‌هاى غير مأكول و ملبوس پرداخته و در نهايت تعدى از متن روايات و جواز سجده بر پوشيدنى‌ها در نزد اهل تسنن و دلايل منع آن توسط شيعيان را ذكر نموده است.
استقراء تام و بررسى كتب اهل تسنن و بيان مطالب آنان با حفظ احترام فقهاى آنان و تلاش در برخورد محترمانه و عالمانه با نظريات آنان، اين كتاب را در نوع خود كم‌نظير ساخته است.
مؤلف با بررسى عالمانه و دقت نظر و قلم روان خود تا حد امكان به بيان نظريات پرداخته و با فقه الحديث كم‌نظير و استدلال‌هاى محكم و متين نظريات فقهاى اهل تشيع به پيروى از امامان معصومشان(ع) را در مسألۀ سجده بر زمين و تربت امام حسين(ع) اثبات نموده است.
وى در اين كتاب از بسيارى از منابع اهل تسنن مثل الفقه على المذاهب الأربعة، بداية المجتهد، السنن الكبرى بيهقى، كتاب الأمّ، سنن الترمذي، إرشاد السارى، المدونة الكبرى، صحيح مسلم، صحيح بخارى، مسند احمد و غير آنان مطالبى را نقل نموده و از كتب اهل تشيع بيشتر از بحار الأنوار، علل الشرايع صدوق، من لا‌يحضره الفقيه، الكافي و وسائل الشيعه روايات را ذكر نموده است.
علاوه بر منابع روايى از كتب تاريخى مثل النهاية ابن أثير، أسد الغابة ابن اثير، تاريخ الاسلام ذهبى نيز استفاده شده است.
فهرست مطالب
كتاب از يك مقدمه و 4 دور تشكيل شده كه هر دور نيز از قسمت‌هايى تشكيل شده است.
در مقدمه آنچه بر آن مى‌توان سجده نمود، اقوال صحابه، تابعين آنان و فقهاى بعد از آنان ذكر شده و سپس ادوار و مراحل چهارگانۀ تغيير در احكام سجده به صورت گسترده بررسى شده است.
در دور اوّل روايات و دلايل وجوب سجده بر زمين در حالت عادى و عند الضرورة و روايات علاجيه بيان شده است.
در دور دوم سجده بر روييدنى‌هاى از زمين بيان شده است.
در دور سوّم، تجاوز از متن روايات سجده و جواز سجده بر هر چيزى كه از زمين پديد آمده باشد، بيان شده.
و در دور چهارم به مباحث گوناگونى مثل سجده بر پوشيدنى‌ها در نزد اهل تسنن، سجده بر روييدنى‌هاى از زمين در نزد اهل تشيع و سجده بر تربت امام حسين(ع) و كلام كاشف الغطاء و علامه امينى اشاره شده است.
ويژگى‌ها
استقراء تام فقهاى اهل تسنن و تشيع از بهترين ويژگى‌هاى كتاب است. مؤلف معمولا با ذكر نام منابع، مطالب موجود در آن را ذكر مى‌نمايد و در موارد نادرى مثل صفحۀ 112 و 113 در حدود 40 منبع تاريخى و حديثى شيعه و اهل تسنن را با عبارت «فعليك إذا بمراجعة» در متن كتاب ذكر نموده است.
بررسى عالمانه و فقه الحديث روايات از ديگر ويژگى‌هاى كتاب است تا جايى كه گاهى عنوان مستقلى به عنوان «فقه الحديث» در ص 31 ذكر شده است.
استفاده و استناد به كتب فقه خلافى معتبر مثل «المراجعات»، «كتاب ابوهريرة» از سيد شرف الدين عاملى، «سيرتنا» از علامۀ امينى، «الأرض و التربة الحسينية» از علامه كاشف الغطاء خواننده را با كتب خلافى معتبر آشنا و از ويژگى‌هاى ارزشمند اين كتاب مى‌باشد.
وى در پايان از تلاش‌هاى عالم فاضل و محقق متتبع علامه سيد جعفر مرتضى بنانى عاملى كه در حمايت و تأييد و كمك به مؤلف در نگارش اين كتاب نقش داشته تشكر نموده و ياد وى را گرامى مى‌دارد.