میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی
| نام کتاب | میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی |
| پدیدآورندگان | زمانی، کریم (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | PIR 5304 /آ2ز8 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 7ق.
مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - فهرست مطالب مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوی - کشف الابیات |
| ناشر | نشر نی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2191AUTOMATIONCODE |
در باره شرح
«ميناگر عشق، شرح موضوعى مثنوى معنوى»، از آثار كريم زمانى (متولد تهران 1330ش)، به زبان فارسى و در شرح و توضيح مطالب مثنوى جلال الدين محمد بلخى، معروف به مولوى (604 - 672ق) است. مؤلف، نخست، كتاب مفصلى به نام «شرح جامع مثنوى معنوى» در هفت جلد نوشته و منتشر كرده و بعد اين اثر را پديد آورده است. شرح آقاى زمانى از سويى بسيار مختصر است و از سويى ديگر بيشتر جنبه ادبى و لفظى - نه عرفانى - دارد.
اين كتاب از نظر روشى، سخت پريشان و مشوش است و در آن، صدها موضوع بدون هيچ نظمى در صد و هفتاد و چهار محور مطرح شده است! محورها نيز سامانى ندارد و از «خداشناسى» (ميناگر عشق، ص 1) شروع مى‌شود و با «تجلى» (همان، ص 19)، و «ظهور و خفاى حق» (همان، ص 24) و... ادامه مى‌يابد و با «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى» (همان، ص 990) خاتمه مى‌پذيرد. شايسته بود نويسنده محترم موضوعات را به‌صورت منظم عرضه مى‌كرد و مثلا مباحث را به ترتيب الفبايى و يا دسته‌بندى موضوعى بر اساس ساختار علوم مانند فقه، كلام، اخلاق، عرفان و... سامان مى‌داد.
البته مؤلف فقط در 11 مورد از محورهاى صد و هفتاد و چهارگانه، به شرح ذيل براى طبقه‌بندى مطالب كوشيده است:
1. «انسان‌شناسى»؛ (همان، ص 197).
2. «خودشناسى»؛ (همان، ص 231).
3. «نكته‌هاى روان‌شناختى»؛ (همان، ص 294).
4. «موسيقى و سماع»؛ (همان، ص 566).
5. «زيبايى‌شناسى»؛ (همان، ص 357).
6. «مباحث اخلاقى و اجتماعى»؛ (همان، ص 714).
7. «بيمارى‌هاى اخلاقى»؛ (همان، ص 725).
8. «نكته‌هاى گوناگون اخلاقى»؛ (همان، ص 782).
9. «موضوعات فقهى در مثنوى»؛ (همان، ص 880).
10. «موضوعات گوناگون كلامى و فلسفى»؛ (همان، ص 932).
11. «فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى». (همان، ص 990).
نكته انتقادى: اين طبقه‌بندى يازده‌گانه در رديف ساير موضوعات قرار گرفته است؛ در حالى كه چنين تقسيمى از نظر منطقى معتبر نيست و سبب تداخل و آشفتگى مباحث مى‌شود؛ به طور مثال، مورد ششم (فضيلت‌هاى اخلاقى حضرت على(ع) در مثنوى)، از مصاديق مورد اول (نكته‌هاى گوناگون اخلاقى) است و در هر حال، رده‌بندى‌هاى كتاب، بر اساس معيار واحدى صورت نگرفته و همين اشكال، سبب اختلال و ناهم‌آهنگى شده است.
منابع مقاله
ميناگر عشق، شرح موضوعى مثنوى معنوى مولانا جلال الدين محمد بلخى ، كريم زمانى، نشر نى، چاپ دوم، تهران 1383ش (پنجاه + 1005 ص).
شرح جامع مثنوى معنوى، كريم زمانى، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، تهران 1381ش.