سیر نگارشهای علوم قرآنی
| نام کتاب | سیر نگارشهای علوم قرآنی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مهدوی‌راد، محمدعلی (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 69 /م9س9 |
| موضوع | تاریخ
قرآن - علوم قرآنی قرآن - کتاب شناسی کتاب شناسی |
| ناشر | هستی نما |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1384 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10541AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
علوم قرآنى، مجموعۀ معارف و دانش‌ها و مهارتهايى است كه براى
شناخت و شناساندن و فهميدن و فهماندن هرچه بهتر و عميق‌تر و درست‌تر قرآن كريم
پديد آمده است.اين علوم مجموعه‌اى از مسائل نظير:نزول قرآن، كتابت آن، ترتيب آيات مصحف،
ويژگى‌ها و اهداف قرآن،ناسخ و منسوخ قرآن،قرائت و تفسير قرآن و...را در بر مى‌گيرد.
پيشينۀ آثارى كه در اين زمينه نگاشته شده است به قرن نخست اسلام باز مى‌گردد.«سير نگارشهاى
علوم قرآنى» نوشته آقاى محمد على مهدوى‌راد.كتابى است كه به منظور شناساندن و گزارش اين مجموعه‌ها و نگاشته‌ها،
نگارش يافته است.
در اين كتاب سير تطور نگارشهاى علوم قرآنى از قرن اول هجرى تا قرن چهاردهم هجرى
و گزارش شده است.اگر بحث و گفتگو در واژه‌ها و كلمات دشوار باب قرآن را از علوم قرآنى
بدانيم و مجموعه‌هايى با عنوان «غريب القرآن»،«لغات القرآن»را در اين رده وارد كنيم،
پيشينۀ آثار علوم قرآنى بسيار كهن خواهد بود.چنانكه سيوطى و زركشى عنوان ياد شده را يكى از
عناوين علوم قرآنى دانسته‌اند.از سوى ديگر اگر برخى از آنچه را در اين زمينه به ابن عباس نسبت
مى‌دهند، آثارى مدوّن تلقى كنيم، بايد پيشينه، اين‌گونه آثار را در دوره صحابه جستجو كنيم.
نويسنده در معرفى آثار نگاشته شده در باب علوم قرآنى در قرن اول و دوم هجرى به آثارى چون:غريب
القرآن، مسائل نافع بن ازرق و اللغات في القرآن اشاره مى‌كند.در قرن سوم از آثارى
چون «اختلاف اهل الكوفة و البصرة و الشام في المصاحف»،«الجمع و التثنية في القرآن»،«لغات القرآن، «الترغيب فى علم القرآن»،«معانى القرآن»،«مجاز القرآن»،«فضائل القرآن»،
«الناسخ و المنسوخ»،«اسباب النزول» و...ياد مى‌كند.در قرن چهارم كه قرن شكوفايى علم و دانش
است از آثارى چون:اعجاز القرآن في نظمه و تأليفه،نظم القرآن، المصاحف، رسالة
في القرائات، عجائب علوم القرآن و...ياد مى‌كند.از آثار قرن پنجم به اعجاز القرآن،
تلخيص البيان في مجازات القرآن، تلخيص البيان و...اشاره مى‌كند.و در قرن ششم المفردات في
الفاظ القرآن، البرهان في توجيه متشابه القرآن و...معرفى شده و در قرن هفتم از آثارى
چون:نهاية الايجاز الى دراية الاعجاز، البرهان في قرائة القرآن و...نام برده شده است.
قرن هشتم آثارى چون:البرهان في تناسب القرآن،فواصل الآى، العلم باسباب النزول و...قرن نهم
تفسير غريب القرآن، السهل في قرائة السبع، التبيان في تفسير غريب القرآن و...،قرن دهم، التحجير
في علم التفسير، الاتقان في علوم القرآن، مترك الاقران في اعجاز القرآن و...،قرن يازدهم:
اربعون حديثا في فضائل القرآن،قلائد المرجان في الناسخ و المنسوخ من القرآن و...،قرن دوازدهم:
بحار الانوار، مقدمه تفسير «البرهان في تفسير القرآن»، اتحاف فضلاء البشر في القرائات الاربع عشر و...
قرن سيزدهم.حجية ظواهر الكتاب و عدم تحريفه، كشف الاسرار النورانية القرآنية...و قرن
چهاردهم كه قرن تحول و دگرگونى در پژوهشهاى مربوط به دين و معارف دينى است، آثارى چون:تاريخ
القرآن، تاريخ قرآن، بحوث في تاريخ القرآن و...را در خود جاى داده‌اند.
ساختار كتاب
كتاب مشتمل بر يك«درآمد» و 13 بخش مى‌باشد نگاشته‌هاى علوم قرآنى قرن اول و دوم هجرى در بخش اول و نگاشته‌هاى ساير قرون در بخشهاى بعدى(12 بخش باقى مانده) مورد بررسى قرار گرفته است.
در پايان كتاب فهرست اعلام و فهرست كتابها نيز آمده است.
در انتهاى بخش پايانى كتاب تحت عنوان يك نكته(نگاهى به آغاز وحى
در كتابهاى تاريخ قرآن)روايات وارده در مورد چگونگى آغاز وحى بر پيامبر اكرم(صلى اللّه عليه و آله و سلم) مورد بررسى قرار گرفته
است.
نسخه‌شناسى
نويسنده كتاب آقاى محمد على مهدوى‌راد مى‌باشد.اين كتاب در
قطع رقعى و با جلد شوميز در 300 صفحه براى اولين بار در سال 1384 شمسى از سوى
«نشر هستى‌نما» منتشر شده است.
منبع:متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب سیر نگارشهای علوم قرآنی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور