ابن طاووس، احمد بن موسی
| نام | ابن‌طاووس، احمد بن موسی |
|---|---|
| نام های دیگر | ابن‌طاوس، جمال‌الدین ابوالفضائل
احمد بن طاووس |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 673 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | التحریر الطاووسی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
عين العبرة في غبن العترة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | 2324 |
سيد جمال الدين، احمد بن موسى بن جعفر بن طاووس حسينى حلى از علماى بزرگ قرن هفتم هجرى است.
نسب
آشناترين سخن در نسب سيد جمال الدين، احمد بن موسى بن طاووس اين است كه او برادر سيد ابن طاووس، صاحب كتاب اقبال است.
از جمله اجداد بزرگوار او، شيخ طوسى و شيخ ورام بن ابى فراس، صاحب مجموعه ورام هستند.
لقب ابن طاووس و آل طاووس بخاطر جد بزرگ آنان ابو عبد الله، محمد بن اسحاق به اين خاندان داده شده كه در اثر جمال و حسن صورت به طاووس ملقب شده است.
سلسلۀ شريفۀ آل طاووس منتهى به داوود، برادر رضاعى امام صادق عليه السلام مى‌باشد.
داوود كسى است كه وقتى در زندان بود، امام صادق عليه السلام دعاى معروف «ام داوود»، از اعمال نيمه رجب، را به مادر او آموخت و بدين وسيله فرزندش از زندان نجات يافت.
خاندان
خاندان آل طاووس همچون گوهرى در بين مسلمين مى‌درخشد و در اين خاندان نيز، ده‌ها درّ ناب با درخشندگى خود چشم همگان را خيره كرده‌اند و اين سؤال و تعجب را براى همه تداعى كرده‌اند كه چگونه مى‌شود يك خاندان اين همه فضيلت را يك جا در خود جمع كند!
در يك تفحص اجمالى اسامى بيش از 20 عالم بزرگوار را در يك مقطع كوتاه زمانى در اين خاندان مى‌توان مشاهده كرد. علمايى همچون سيد رضى الدين على، صاحب «اقبال»، فرزندان او محمد و على، كه كتاب كشف المهجة را براى آنان نوشته است و...
علمايى كه هر كدام از آنان كتبى گرانقدر در علوم مختلف به يادگار گذاشته‌اند.
نقابت
از جمله فضائل ارزشمند اين خاندان جليل القدر، نقابت طالبيان است.
در عصر عباسى نقيب طالبيان رياست تمام سادات عصر خويش را به عهده داشته و مرجع حل اختلافات و دعاوى سادات بوده و امين‌ترين فرد در بين سادات براى اين منصب انتخاب مى‌شده است. شرط اساسى ديگر براى اين منصب، داشتن علم و اجتهاد بوده است.
در ارزش اين منصب همان بس كه بزرگى چون سيد ابن طاووس، از جمله افتخارات خود اين را مى‌داند كه نقابت طالبيان به او واگذار شده است.
نقابت طالبيان در بين اين خاندان جليل القدر تا چندين نسل ادامه داشت.
گفتار بزرگان
مقام سيد ابو الفضائل به قدرى بلند و عالى است كه هر بزرگى نام او را مى‌برد، سرِ كُرنش و تعظيم خم مى‌كند.
تمام كسانى كه در نوشته‌هاى خود نامى از اين بزرگوار برده‌اند، جز ستايش و تعريف هيچ ندارند.
بنا به شهادت تمام بزرگان، سيد احمد بن طاووس متبحر در علوم مختلف بوده است. او قله‌هاى رفيع علوم مختلف از جمله فقه، اصول فقه، كلام، شعر، ادبيات و... را درنوَرديده است.
با اينكه فرزندان سيد موسى بن جعفر چهار نفر بوده‌اند، اما بيشتر اوقات سيد على و سيد احمد رحمة الله عليهما يك جا ذكر مى‌شوند و تنها سيد احمد به دنبال سيد على ياد مى‌شود و كسى كه با مقام علمى و تقوايى سيد على آشنا باشد مقام و منزلت سيد احمد را هم درك خواهد نمود.
مشايخ
از جمله مشايخ سيد جمال الدين بن طاووس مى‌توان به افراد ذيل اشاره كرد:
1 - شيخ نجيب الدين ابن نما حلى
2 - شيخ يحيى بن محمد سوراوى
3 - سيد فخار بن معد موسوى
4 - سيد احمد بن يوسف علوى
شاگردان
بارزترين شاگردان سيد عبارتند از:
1 - علامه حلى (ره)
2 - حسن بن داوود حلى، صاحب كتاب رجال ابن داوود
3 - سيد عبد الكريم بن طاووس، فرزند بزرگوار او
تأليفات
شاگرد برجستۀ سيد در كتاب رجال خود، تأليفات استاد را 82 جلد شمرده است.
اين كتاب‌ها در علوم مختلف نوشته شده، اما متأسفانه همۀ آنها به دست ما نرسيده است.
تعدادى از تأليفات سيد احمد عبارتند از:
1 - بناء المقالة الفاطمية في نقض الرسالة العثمانية
2 - ملاذ علماء الإمامية، در فقه
3 - الفوائد العدة، در اصول فقه
4 - الثاقب المسخّر على نقض المشجّر، در اصول دين
5 - الروح، در رد ابن ابى الحديد
6 - شواهد القرآن
7 - بشرى المحققين، در فقه و...
سيد احمد بن طاووس اولين كسى است كه تقسيم معروف روايت به چهار قسم صحيح و موثق و حسن و ضعيف را عنوان كرد.
اين نظريه تا زمان علامه مجلسى مقبوليت عام داشت ؛ لكن علامه مجلسى تقسيم را گسترش داد و چند قسم ديگر به آن افزود و تعداد اقسام حديث به بيش از 9 قسم افزايش يافت.
وفات
سيد احمد بن موسى پس از عمرى پر بار، كه تمام آن را در راه تزكيۀ نفس و هدايت مردم و اعتلاى نام مقدس ائمۀ اطهار عليهم السلام گذراند، در سال 673 هجرى در شهر حله ديده از جهان فرو بست و به سوى معشوق حقيقى شتافت.
قبر آن بزرگوار، كه منشأ كرامات و ملجأ دردمندان است، در شهر حله معروف است و دوستداران عترت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم همواره به زيارت آن قبر شريف مى‌روند.
مرقد شريف سيد احمد ابن طاووس پس از سال‌ها فراموشى دوباره رونق يافته است. اين رونق دوباره، بعد از خوابى بود كه شخصى از صالحين در مورد محل مرقد آن بزرگوار ديد و در نتيجه مرقد او دوباره مرمت شد و مورد توجه خاص و عام واقع گشت.
وابسته‌ها
بناء المقالة الفاطمیة فی نقض الرسالة العثمانیة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
عين العبرة في غبن العترة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التحریر الطاووسی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
زَهرة الرياض و نَزهَة المُرتاض / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
در رواق چشم های اشکبار: لهوف سید بن طاووس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده