ولایت فقیه در حکومت اسلام
| نام کتاب | ولایت فقیه در حکومت اسلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | راجی، محمد حسین (گردآورنده)
سعیدیان، محسن (گردآورنده) حسینی طهرانی، محمدحسین (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 238/8 /ح5و8 |
| موضوع | اسلام و دولت
ولایت فقیه |
| ناشر | علامه طباطبايی |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1421 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12974AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«ولايت فقيه در حكومت اسلام» تأليف آیت‌الله سيد محمد حسين حسينى تهرانى است كه به همت محسن سعيديان و محمد حسين راجى تنظيم و تدوين شده است.
در باره حكومت اسلامى و ولايت فقيه و حدود و شرايط آن است.
اين كتاب كه حاصل درس‌هاى نويسنده است، با استفاده از آيات قرآن و روايات و شواهد تاريخى و اجتماعى به مباحث فقهى و علمى و دلايل ولايت فقيه و شرايط و موانع آن و حقيقت ولايت امام و فقيه عادل و نحوه حكومت آنها در اسلام در چهار جلد پرداخته است. برخى از مطالب كتاب، جديد است و سابقه قبلى ندارد.
مهم‌ترين ويژگى كتاب روى‌كرد معارفى و مطالب عرفانى مرتبط با آن است.
انگيزه
نويسنده، قبل از اين كتاب، مطالبى را در باب لزوم تشكيل حكومت اسلام، با عنوان «وظيفه فرد مسلمان در احياى حكومت اسلام» در جمع طلاّب مشهد مطرح كرده بود.
به مناسبت طرح اين مباحث و احساس تكليفى كه نسبت به دفاع از نظريه ولايت فقيه در زمان حاضر نموده به صورت مشروح وارد مباحث ولايت فقيه مى‌شود.
ساختار
كل مطالب كتاب در 48 درس تدوين و در هر جلد 12 جلسه از اين دروس ارائه شده است. از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب آن است كه مؤلف صرفاً در چارچوب مباحث ولايت فقيه باقى نمانده و گاه مباحث اجتماعى و معارفى مشروحى را تعقيب كرده است.
گزارش محتوا
نويسنده پس از تبيين معناى لغوى و اصطلاحى ولايت، ولايت امام معصوم را توضيح مى‌دهد. وى آيات و روايات زيادى را كه دال بر ولايت تكوينى و تشريعى است بيان كرده و بحث مبسوطى در باره روايت مقبوله عمر بن حنظله و اعتبار متن و سند آن ارائه مى‌كند.
در ضمن مباحث بر اين نكته تأكيد مى‌كند كه واگذارى امور به ولى فقيه، از راه انتخابات عمومى ممكن نيست. بلكه بايد با نظر اهل فن و مجتهدان تعيين شود. ولى فقيه بايد اعلم باشد و ملاك اعلميت، اعلميت در فهم قرآن و روايات و متون فقهى است. مديريت امور جامعه علاوه بر تخصص در فهم دين، نيازمند نور باطن و داشتن تقوا و توجه به خداست. وى با تشريح برخى آموزه‌هاى دعاى كميل بيان مى‌كند كه اگر عالمى متصف به مضامين دعاى كميل نباشد غاصب مقام ولايت است.
به اعتقاد او، مسئولين كليه قوا توسط حاكم اسلام نصب مى‌شوند و معاون او به شمار مى‌آيند، نه قدرت‌هاى موازى با او.
وظيفه اوليه حاكم را گسترش فرهنگ نماز، زكات، عدالت، امر به معروف و نهى از منكر و حفظ حقوق مردم مى‌داند.
هم‌چنين يكى از شرايط ولايت فقيه را ذكوريت ذكر مى‌كند و معتقد است زنان حتى مجاز نيستند در مجلس شورا حضور داشته باشند؛ زيرا نمايندگى مجلس از شئون ولايت است نه مصداق وكالت.
در ادامه بحث مبسوطى در باره جهاد و وجوب آن تحت ولايت فقيه ارائه كرده است. سپس برخى از حقوق والى بر رعيت و حقوق رعيت بر والى را متذكر شده و آفات اخلاقى والى را ذكر نموده است.
نگارنده با اشاره به اختلاف ديدگاه شيعه و سنى در باره جايگاه حاكم اسلامى، بيان مى‌كند كه اهل سنت همه احكام حاكم را لازم الاجرا مى‌دانند ولى شيعه حاكم را جايز الخطا دانسته، لذا حق نصيحت را براى رعيّت محفوظ مى‌داند.
حق آزادى در مرام، سلامتى روحى و جسمى از جمله حقوقى است كه رعيت بر والى دارد.
در پايان و در درس چهل و هشتم نيز مؤلف بحث خود را با تعزير و شكنجه در اسلام به پايان مى‌برد.
به عقيده او، تعزير و شكنجه براى اقرار متهم ممنوع است و اقرار پس از تعذيب اعتبارى ندارد.
پیوندها
مطالعه کتاب ولایت فقیه در حکومت اسلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور