نوبختی، حسن بن موسی
| نام | نوبختی، حسن بن موسی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 310 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE1849AUTHORCODE |
«حسن بن موسى نوبختى»، (م 302 يا 310ق)، بزرگ‌ترين شخصيت شيعه در قرن سوم و چهارم هجرى در نجوم، فلسفه، كلام و ترجمه است.
جد او كه مؤسس خاندان نوبختيان بود، «نوبخت» نام داشت كه يك منجم زرتشتى ايرانى و از تبار گيوين گودرز بوده كه در زمان منصور دوانيقى به اسلام گراييده است.
اين خانواده شيعى، ده‌ها سال به اشاعه و ترويج دانش فلسفه، فقه، نجوم، طب و ادب اشتغال داشتند و از ميان اين خاندان، دانشمندان نامى، اخترشناسان زبردست و فقهاى برجسته‌اى برخاسته‌اند كه يكى از آنان «حسين بن روح نوبختى» نايب حضرت مهدى(عج) مى‌باشد. خاندان نوبخت تا اوايل قرن پنجم در آسمان علم كلام و حديث و ادب، شعر و نجوم درخشيدند.
حسن بن موسى، از درخشان‌ترين چهره‌هاى اين خاندان و دانشمندى مبرز در فلسفه و كلام اماميه و از اركان ترقى فكرى و علمى آن عصر به شمار مى‌رفته است.
به گفته سيد بن طاووس، او عالم به دانش نجوم و در اين علم، امام و پيشوا بوده و كتاب «الرصد على بطلميوس» را به نگارش درآورده است.
وى در مباحث كلامى و فلسفى بر هم‌قطارانش برترى داشت. همواره عده‌اى از مترجمان كتب فلسفى، در نزد او گرد مى‌آمدند.
او داراى تصنيفات عديده‌اى در كلام و فلسفه بود، از آن جمله، كتاب «الآراء والديانات» بود كه به گفته شيخ طوسى اين كتاب ناقص ماند و او نتوانست آن را كامل كند.
به نوشته شيخ طوسى، وى از علما و متكلمين معروف شيعه است كه با مترجمان كتب فلسفه، مثل ابوعثمان دمشقى، اسحاق و ثابت، مراوداتى داشته است.
وى آثار متعددى در موضوع كلام و نقض و رد فلسفه و ديگر موضوعات نوشته است كه از جمله آنها، كتاب «توحيد و حدوث عالم» است. با توجه به تاريخ تألیف كتاب‌هايى كه در اين زمينه نوشته شده، اين اثر، ظاهرا اولين كتاب نوشته‌شده در اين زمينه است.
از كتاب‌هاى ديگر وى «فرق الشيعة» است كه در آن به‌تفصيل در باره اختلاف فرقه‌ها در اسلام بحث كرده است. وى در اين كتاب، ابتدا به فرقه‌هاى غير شيعى چون مرجئه، جهنيه، معتزله و اهل حديث اشاره كرده و سپس به بحث در باره فرقه‌هاى شيعى و علل پيدايش آنها پرداخته است. آخرين فرقه‌اى كه وى از آن نام مى‌برد، قائلان به امامت جعفر كذابند.
او كتاب‌هاى ديگرى داشت كه عبارتند از
1. توحيد كبير و توحيد صغير؛
2. الجامع في الإمامة؛
3. كتاب‌هايى در رد بر اصحاب تناسخ و غلات.
منابع مقاله
1. پايگاه حوزه‌نت، نوشته: حسن حسين‌زاده شانه‌چى، پنج‌شنبه اول ارديبهشت 1390ش.
2. پايگاه مركز مطالعات تحليلى آراى فلاسفه، پنج‌شنبه اول ارديبهشت 1390ش.
3. http://thecosmos.blogfa.com/post-69.aspx پنج‌شنبه اول ارديبهشت 1390ش.
وابسته‌ها
فرق الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فرق الشیعه (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
ترجمه فرق الشیعه نوبختی با دو مقدمه: زندگینامه نوبختی و کتابهای فرق الشیعه «نگاهی به شیعه و دیگر فرقه های اسلام تا پایان قرن سوم هجری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فرق الشیعة: فیه مذاهب فرق أهل الإمامة و أسماؤها و ذکر أهل مستقیمها من سقیمها و اختلافها و عللها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فرق الشيعة: فيه مذاهب فرق أهل الإمامة و أسماؤها و ذکر أهل مستقيمها من سقيمها و اختلافها و عللها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فرق الشيعة: فيه مذاهب فرق أهل الإمامة و أسماؤها و ذکر أهل مستقيمها من سقيمها و اختلافها و عللها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده