كنوز الصحة و يواقيت المنحة
| نام کتاب | کنوز الصحة و یواقیت المنحة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | کتاب کنوز الصحه و یواقیت المنحه |
| پدیدآورندگان | افندی شافعی، محمد (مترجم)
تونسی، محمد بن سلیمان (مصحح) کلوت بک (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | R 127/5 /ک8ک9 |
| موضوع | پزشکی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشكی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12521AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«كنوز الصحة و يواقيت المنحة» مشتمل بر مباحث بهداشتى و درمان‌هاى اوليه است كه اصل آن به زبان فرانسه توسط كلوت بك نگارش يافته و توسط محمد افندى شافعى به عربى ترجمه شده است. متن ترجمه عربى اين كتاب نيز توسط محمد بن سليمان تونسى (مؤلف الطب البشرى) بازخوانى، تصحيح و ويرايش شده است.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك مقدمه و شش بخش يا مطلب است. مقدمه دربرگيرنده مطالبى پيرامون ارزش طب و بيمارستان‌هاى مصر و مباحثى درباره تشريح و شناخت اعضاء و فوائد آنها است. هر يك از بخش‌هاى كتاب نيز خود داراى بخش‌هاى كوچكترى تحت عنوان عقد است و البته گاه بعضى از اين بخش‌هاى كوچك به اجزاء كوچكترى تحت عنوان فريده تقسيم مى‌شود.
گزارش محتوا
كتاب در عين قدمت آن، هنوز خواندنى است و براى پژوهشگران تاريخ پزشكى و سير و تكامل بهداشت قابل تأمل است، چرا كه مؤلف خود پزشكى صاحب تجربه است و آنچه در اين اثر به رشته تحرير درآورده حاصل تجربيات و اندوخته‌هاى او در طول مدتى است كه وى در مصر به سر مى‌برده است.
البته يك نكته را بايد متذكر شويم و آن اين است كه كتاب كنوز الصحة را نبايست به تمام معنا از جمله كتاب‌هاى طب جالينوسى و سينايى دانست بلكه اين اثر در عين بهره‌مندى و تأثيرپذيرى از مباحث طب سنتى و نگرش به بيمارى‌ها و درمان آنها از همان منظر، از سلسله نگاشته‌ها به سبك و سياق طب جديد است و از اين‌رو شايد بتوان آن را از جمله نگاشته‌هاى ميانه دو مكتب طبى دانست.
در اين كتاب ابتدا به تركيب بدن انسان و سپس به خواص مختلف، قوانين و شيوه‌هاى حفظ سلامت، بهداشت مو، بهداشت مسكن، بهداشت لباس، بهداشت فردى، بهداشت مواد غذايى، ورزش، خواب و مراقبت از كودكان و زنان باردار و شيرده، بيمارى‌هاى متعاقب زايمان، بيمارى‌هاى كودكان، بيمارى‌هاى دستگاه‌هاى مختلف بدن، مسوميت‌ها، اشكال مختلف داروئى و انواع آنها و داروهاى ويژه اقسام بيمارى‌ها پرداخته شده است.
وضعيت كتاب
كتاب كنوز الصحة به سال 1260ق ترجمه و در سال 1271ق تصحيح و ويرايش و در سال 1321ق در مصر در 264 صفحه چاپ و منتشر شده است. افست اين اثر را مؤسسه مطالعات تاريخ پزشكى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشكى ايران در اسفند ماه سال 1382ش با مقدمه‌اى كوتاه به قلم آقاى دكتر محمد مهدى اصفهانى منتشر كرده است.
فهرست مطالب در انتهاى اثر آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب