مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی
| نام کتاب | مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | فخلعی، محمدتقی (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 211/5 /ف3م3 |
| موضوع | تقریب مذاهب
شیعه - عقاید |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3389AUTOMATIONCODE |
معرفى
كتاب "مجموعه گفتمانهاى مذاهب اسلامى" به قلم دكتر محمد تقى فخلعى با رويكرد تقريب بين مذاهب و فرق اسلامى و بيان اصول عقايد شيعى به طور منطقى و برهانى و به دور از هر افراط و تفريطى در رفع سوء برداشت ها و در نهايت كم كردن فاصله شيعه با ساير فرق در راه رسيدن به وحدت سازنده تأليف شده است.
انگيزه تأليف
تقريب بين مذاهب و فرق اسلامى و بيان اصول عقايد شيعى به طور منطقى و برهانى و به دور از افراط و تفريط، جهت رفع سوء برداشتها و در نهايت كم كردن فاصله شيعه با ساير فرق در راه رسيدن به وحدت سازنده، انگيزه تأليف اين كتاب است. و رسيدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحيح نيز از آرزوهاى مؤلف ميباشد.
روش مؤلف
سعى شده به دور از هرگونه تعصب و افراط گرى از يك طرف، و دورى از مسامحه و تفريط و زير پاگذاشتن اصول مذهبى از طرف ديگر، به بيان موارد اختلاف بين شيعه با فرق ديگر به روش علمى و برهانى بپردازد.
در مقدمه در يك تحليل و جمع بندى از سه گرايش متفاوت در برخورد بين فرق در شرايط كنونى جهان اسلام نام برده شده، كه گروه اول در افراط و گروه دوم در تفريط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحيح را كه مورد نظر مؤلف نيز مى باشد، طى مى نمايند. اين سه گروه را چنين معرفى شده‌اند:
1- گروه‌ها و جريانهاي سنتي محافظهكار كه اصرار در حفظ شرايط گذشته داشته و بر اين باورند كه حفظ اصول و مباني مذهبي آنان در گرو آن است كه بيمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تكفير و تفسيق بر مخالفان خود يورش برده و همه كس جز خود را مشرك و فاسق و بدعت آور بنامند. طبيعي است با اينان كمترين سخني از وحدت، مصلحت و همگرايي نتوان به ميان آورد...
2- نورسيدگان و جريانهاي تجديد نظرطلب كه رسالت خود را در ترديد آفريني و تضعيف باورهاي مذهبي جامعه مسلمين يافته و با شبهه افكنيهاي خود شتابزده در پي نفي اصول و مباني مذهبي ميباشند. به پندار آنان تنها راه دستيابي به تفاهم و پايان بخشيدن به منازعات مذهبي، نفي اصول گرايي و صرفنظر كردن يا دست كم بيتفاوت شدن در برابر اصول عقيده ميباشد... به نظر ميرسد اين گروه در چنان اشتباهي باشند كه آثار تخريبي جبران ناپذير آن كمتر از خشونت ورزيها و تحجرگرايي دسته اول نباشد چه آنكه دستاورد اين گرايش چيزي جز رواج ولنگاري عقيدتي و اباحيگري و بي تفاوتي نميباشد.
به نظر نگارنده اين دو دسته ياد شده در دولبه ي افراط و تفريط سير كرده و هيچيك ره به صواب نميبرند. بلكه راه صواب در اين است كه با حفظ پايبنديهاي قطعي مذهبي همزمان عرصه براي گسترش گفتگوهاي انتقادي ميان مذاهب در جو تفاهم آميز به انگيزه جستجوي حقايق افزونتر فراهم آيد و صد البته اين رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌هاي پيرو مذاهب را بايد از اين امر معاف داشته و تنها نسخهي محبت و مدارا و همزيستي با احساس اخوّت ديني را برايشان تجويز كرد.
ساختار و محتوا
نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمانهاي مذاهب اسلامي است كه در دو فصل گفتمان تقريب و گفتمان عقيده، تدوين شده است. ساختار و چكيده محتواى اين كتاب را به اين ترتيب ميتوان ارائه نمود:
مقدمه: به معرفى كتاب، انگيزه، روش و آرزوى رسيدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحيح با انگيزه تفاهمجويانه در جامعه اسلامى اشاره شده است.
فصل اول: گفتمان تقريب
از اصول و راه‌هاي تحقق آرمان تقريب سخن به ميان آمده و قرار گرفتن اين مباحث در فصل آغازين اين مجموعه به درستي بيانگر آن است كه روح غالب بر سراسر تحقيق، تفاهمجويي و همگرايي است. مباحثى چون مبانى وحدت، معنا و مفهوم تقريب، موانع تقريب، گامهاى عملى در راه تقريب و وفاقگرايى در سيره امام على عليهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است.
فصل دوم: گفتمان عقيده
از پايگاه يك شيعي پايبند مهمترين موضوعات و گفتمانهاي اختلافي در زمينهي عقيده طرح شده و كوشش شده، مباني و اصول مذهب اماميه با استدلال به طور محكم تبيين شود و همزمان در عرض و نقد آراي اهلسنت سعي شده اصل ارزيابي بيطرفانه در حد توان رعايت شود.
موضوعاتى مانند: گفتمان امامت و خلافت، ويژگيهاى امام، اهلبيت محل تلاقى امت، گفتمان اثناعشريّت، بحث مهدويت، عدالت صحابه، و تحريف ناپذيرى قرآن كريم.
نسخه شناسى
نسخه حاضر، چاپ اول بوده كه در 1383ش، توسط نشر مشعر در 360 صفحه به چاپ رسيده است. شماره شابك آن: 5- 57- 7635- 964 است.
فهرست منابع آن در پايان كتاب آورده شده كه به 217 منبع ميرسد.
منابع
1. مقدمه و متن كتاب
2. مجله دانشكده الهيات مشهد
3. سايت دانشگاه فردوسى مشهد
پیوندها
مطالعه کتاب مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور