جغرافیای عربستان سعودی و اماکن حرمین شریفین
| نام کتاب | جغرافیای عربستان سعودی و اماکن حرمین شریفین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | جغرافیای عربستان سعودی و اماکن حرمین شریفین: ویژه کارگزاران حج و زیارت |
| پدیدآورندگان | اداره آموزش کارگزاران سازمان حج و زیارت (تدوين)
احمدی، محمد (گردآورنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1389 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | 5626 |
معرفى اجمالى
«جغرافياى عربستان سعودى و اماكن حرمين شريفين»، اثر آقاى سيد محمد احمدى (متولد 1339ش) است كه در آن، وضعيت اين كشور را از نظر جغرافياى طبيعى، انسانى و سياسى به‌صورت مختصر توضيح داده و همچنين اماكن مهم در حرمين شريفين (مكه مكرمه و مدينه منوره) را به‌صورت مفصل معرفى كرده است. گفتنى است كه كتاب حاضر براى آموزش كارگزاران حج و عمره تنظيم شده است.
ساختار
كتاب حاضر از مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل دو بخش) تشكيل شده است. نويسنده براى نگارش اثر حاضر از 28 منبع فارسى و عربى بهره برده است (متن كتاب، ص232-233). در پايان كتاب چند نمونه از سؤالات تستى ويژه آزمون مخاطبان (كارگزاران حج و عمره) ذكر شده است (همان، ص223-231).
گزارش محتوا
برخى از مطالب ارزنده اين اثر عبارت است از:
1. نويسنده در مقدمه‌اش كه زمان و مكان نگارش آن را مشخص نكرده، يادآور شده است: «... عربستان مركز گسترش زمين، هبوط آدم(ع) و حوا(س)... قبله‌گاه مسلمانان جهان و محل برگزارى بزرگ‌ترين همايش بين‌المللى ساليانه جهان و انجام مناسك حج است... (ر.ك: مقدمه كتاب، ص8-9).
2. روز ملى عربستان سعودى، روز 23 سپتامبر برابر با اول مهرماه است كه در اين روز در سال 1932م، برابر با 1311ش، ملك عبدالعزيز بن عبدالرحمن موجوديت كشور پادشاهى عربستان سعودى را رسماً اعلام كرد كه به «اليوم الوطني» معروف است و از سال 2005م، به دستور ملك عبدالله تعطيل رسمى اعلام شده است (ر.ك: همان، ص23).
3. مكه مكرمه در جنوب مدينه منوره و غرب عربستان سعودى قرار دارد و مركز استانى به همين عنوان است. ارتفاع آن از سطح دريا 330 متر و مساحت آن حدود سيصد كيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از يك ميليون و هفتصد هزار نفر است... مكه مكرمه اولين شهر مذهبى جهان اسلام (ام‌القراى جهان اسلام) است. فاصله مكه مكرمه تا مدينه منوره، 427 كيلومتر و نزديك‌ترين بندر به مكه مكرمه، بندر جده است كه 75 كيلومتر فاصله دارد. اسامى مكه در قرآن كريم عبارت است از: مَكه (فتح: 24)، بَكه (آل عمران: 96)، ام‌القرى (انعام: 92 و شورى: 7)، بلد (ابراهيم: 35 و البلد: 1 و 2)، حرم امن (قصص: 57 و عنكبوت: 67)، وادى غير ذى ذرع (ابراهيم: 37)، مَعاد (قصص: 85) و قريه (محمد: 13) (ر.ك: همان، ص50-51).
4. مدينه منوره در شمال مكه مكرمه و غرب عربستان سعودى قرار دارد و مركز استانى به همين نام است. ارتفاع آن از سطح دريا 625 متر و مساحت آن 100 كيلومتر مربع و جمعيت آن حدود هفتصد هزار نفر است. آب و هواى آن در تابستان، گرم و در زمستان، سرد و بارانى است. نزديك‌ترين بندر به مدينه، بندر ينبع است كه در 210 كيلومترى غرب مدينه قرار دارد... مسير بين مكه و مدينه را طريق الهجرة مى‌نامند و مدينه منوره، دومين شهر مذهبى جهان اسلام است (ر.ك: همان، ص145).
وضعيت كتاب
در آغاز كتاب، فهرست تفصيلى مطالب و در پايان آن، فهرست منابع آمده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى فراهم نشده است.
هرچند مى‌توان گفت كه كتاب حاضر در مواردى مستند است و نويسنده استنادات و توضيحاتش را به‌صورت پاورقى آورده است، ولى ارجاعاتش به اندازه كافى نيست؛ يعنى در بسيارى از موارد كه مطالب نياز به استناد داشته، بحثش را بدون هيچ استنادى به منابع آورده است (مثلاً ر.ك: ص12، 13، 14، 15 و...).
نويسنده، براى كمك به فهم مطالب از نقشه‌هاى متعدد جغرافيايى، تصوير و نمودار و... نيز استفاده كرده است (ر.ك: متن كتاب، ص12، 14، 15، 18، 22، 23، 47، 48، 55 و...).
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها