الإعجاز القرآني و أثره علی مقاصد التنزيل الحكيم
| نام کتاب | الإعجاز القرآني و أثره علی مقاصد التنزیل الحکیم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | عوده، رجاء بنت محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 86 /ع9الف6 |
| موضوع | قرآن - اعجاز |
| ناشر | مکتبة العبيکان |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1424 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2937AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
يكى از مهمترين و شايد مؤثرترين نظريه‌ها در تاريخ بحث از اعجاز قرآن،
«نظم»قرآن كريم است كه بطور مشخص عمرو بن جاحظ،اديب و متكلم معتزلى از نخستين تبيين كنندگان
آن به شمار مى‌رود.اساس اين نظريه مبنى بر اينست كه برخلاف نظريه «صرفه»،قرآن
خود كلامى اعجازآميز است و از همين‌رو كسى را توان آوردن نظير آن نيست.در اين
نظريه مانع و صارف معاندان از آوردن همانند قرآن،صفتى خاص در خود قرآن،
و در واقع نظم خاص موجود در كلام آن دانسته شده است.
يكى از آثارى كه اخيرا در اين زمينه نگارش يافته است كتاب«الاعجاز القرآني و اثره على
مقاصد التنزيل الحكيم»نوشته «دكتر رجاء بنت محمد عوده»مى‌باشد كه به شكلى روان
و مختصر به بررسى اين وجه از وجوه اعجاز قرآن كريم پرداخته است.آن‌چه در اين كتاب
مورد نظر نويسنده است همانا آشكار ساختن ارتباط موجود بين نظم موجود در قرآن كريم با
مقاصد تشريع است.مؤلف بدين منظور اعجاز قرآن از جهت نظم را در چهار زمينه
مورد بررسى قرار مى‌دهد:1-در عموم سياق آيات 2-در يك آيه به تنهايى
3-در تك واژه‌هاى قرآنى 4-در مورد حروفى كه در قرآن به كار رفته است.
وى در توضيح اين چهار مرحله به آيات شريفه قرآن و نيز معيارها و قوانين لغوى استشهاد
و استدلال نموده و بدين وسيله ارتباط بين اعجاز نظم و اعجاز تشريع را مورد تأكيد قرار مى‌دهد.
مؤلف در هريك از زمينه‌هاى چهارگانه فوق اعجاز نظم را از جهت لغوى،صرفى و بلاغى مورد بررسى قرار مى‌دهد.به اعتقاد نويسنده فهم عميق كتاب الهى در گرو فهم و
شناخت دقيق وظيفۀ دلالى جزئى‌ترين تعابير به كار رفته در قرآن كريم مى‌باشد.
زيرا چه بسا جايگزينى حتى حرفى به جاى حروف به كار گرفته شده در اين كتاب آسمانى،ما را
از نيل به مقصود شارع باز دارد.
ساختار كتاب
مؤلف در ابتدا چكيده‌اى از مطالب كتاب را به دو زبان عربى و
انگليسى يادآور مى‌شود و سپس به بيان مقدمه‌اى در باب اعجاز بيانى قرآن پرداخته و پس
از آن وارد مباحث اصلى كتاب مى‌شود.محتواى كتاب در چهار بخش اصلى ذيل
گنجانده شده است:الاعجاز في السياق القرآنى،الاعجاز في الآية الواحدة،
الاعجاز في المفردة القرآنية،الاعجاز في الاستخدام الحرفي.
هر يك از اين بخش‌هاى چهار گانه خود مشتمل بر سه قسمت:خصائص لغوية،خصائص صرفية،
خصائص بلاغية مى‌باشد.
در پايان كتاب نيز خاتمه،فهرست مصادر و مراجع و نيز فهرست مطالب كتاب آمده است.
نسخه‌شناسى
اين كتاب به قلم دكتر رجاء بنت محمد عودة،استاديار لغت
و ادبيات عرب در دانشكده ادبيات دانشگاه ملك سعود نگاشته شده و در قطع رقعى با
جلد شوميز در 96 صفحه براى اولين بار در سال 1424 هجرى از سوى«مكتبة العبيكان»
رياض به چاپ رسيده است.منابع:1-دائرة المعارف بزرگ اسلامى،ج نهم،ص 362
2-متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب الإعجاز القرآني و أثره علی مقاصد التنزیل الحکیم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور