ثورة الموطئين للمهدي في ضوء أحاديث أهل السنة
| نام کتاب | ثورة الموطئین للمهدي في ضوء أحادیث أهل السنة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | فتلاوی، مهدی حمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 224 /ف2ث9* |
| موضوع | مهدویت - احادیث
مهدویت - جنبههای قرآنی |
| ناشر | دار الوسيلة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1418 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13758AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«ثوره الموطئين للمهدى(عج) فى ضوء احاديث اهل السنه» اثر مهدى حمد فتلاوى، به بيان بشارت‌هاى قرآنى و نبوى درباره انقلاب مهدى(عج)، با استفاده از احاديث عامه پرداخته است.
كتاب به زبان عربى و در سال 2141ق نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در يك مدخل، سه فصل و يك خاتمه ارائه گرديده است.
نويسنده كه از علماى شيعه است، به بررسى آينده جهان و قيام حضرت مهدى(عج) از ديدگاه قرآن و روايات اهل سنت پرداخته است.
وى ابتدا استبدلال موعود مورد نظر قرآن را از ديدگاه مفسران مورد بحث قرار داده، آن گاه به مسئله استبدلال براى انقلاب مهدى(عج) پرداخته و رابطه ميان قانون استبدلال و پيش‌گويى‌هاى روايات مربوط به انقلاب و حكومت صالحان و ياوران حضرت مهدى(عج) را بررسى كرده است.
محور مباحث، اثبات غيبى بودن قيام مهدى(عج)، بررسى قانون استبدلال و متابعت از سنت‌هاى گذشتگان بوده و مطالب، برگرفته از متن قرآن و احاديث نبوى و نيز از احاديثى است كه اين قيام را توصيف كرده‌اند.
گزارش محتوا
مقدمه، ضمن اشاره به موضوعات مورد بحث در هر فصل، به ذكر نكاتى پيرامون كتاب پرداخته است.
نويسنده معتقد است، شناخت جريان زمينه‌سازان ظهور حضرت مهدى(عج) و آموختن آيه‌هايى كه به آن اشاره دارند، متوقف بر دانستن دو سنت الهى است: قانون استبدال و پيروى از گذشتگان و لذا در مدخل، به تفسير امور غيبى در قرآن و قانون استبدلال و متابعت از سنت اقوام گذشته پرداخته است.
وى استبدال را قرار دادن چيزى به جاى ديگرى و يا گروهى به جاى گروه ديگر معنا كرده و بر اين باور است كه استبدال اجتماعى در قرآن، داراى دو بُعد است:
1- سلبى: عقوبت كردن گروهى كه از بين مى‌روند.
2- ايجابى: تفضيل و تكريم گروهى كه جايگزين آنان مى‌شوند.
وى معتقد است، قضيه زمينه‌سازان ظهور حضرت مهدى(عج) از جمله قضاياى غيبى آينده است كه بيش از ده آيه قرآن و احاديث متعدد نبوى به بيان آن پرداخته‌اند.
نويسنده معتقد است، خداوند در قرآن كريم به مسلمانان صدر اسلام وعده داده است كه اگر در اجراى وظايف الهى خويش، كوتاهى كنند، گروهى بهتر از آنان را جايگزين ايشان كرده تا خدا و دين او را يارى كنند و لذا در فصل اول، با استفاده از آيات قرآن، به سه عامل سلبى ذيل كه باعث اين استبدال خواهد شده اشاره كرده و با بيان تفاسير آيات مربوط به آن‌ها، هر يك را توضيح داده است:
1- عدم پذيرش ولايت الهى و تمرد از قبول خلافت شرعى امام على(ع) و ساير ائمه(ع) كه آيه 51 تا 56 سوره مائده، مهم‌ترين آياتى است كه به آن دلالت مى‌كند.
خداوند در اين آيات، مسلمانان را از دوستى و قبول ولايت يهود و نصارا نهى كرده و با دادن نشانه‌هايى، ولى و سرپرست آنان را مشخص كرده است: آنان كه نماز را برپا داشته و در حال ركوع زكات مى‌دهند.
نويسنده، اقوال علامه طباطبايى و فخر رازى پيرامون معنى ولايت در اين آيات را بررسى و نظر ايشان مبنى بر اين كه ولايت به معنى محبت و يا پيمان يارى است را نقد كرده و آن را به معنى سرسپردگى و متابعت گرفته است.
2- احساس سنگينى و سستى ورزيدن در جهاد با دشمنان خدا و اعتماد به آنان كه آيه 38 و 39 به آن اشاره دارد.
3- عدم التزام به مبانى دينى و گسترش آن‌ها و بازگشت به عادات جاهلى كه آيه 38 سوره محمد(ص) به آن دلالت دارد.
اين سه عامل در فصول بعدى نيز محور مباحث بوده و بررسى استبدال گروهاى مطرح شده، حول آن‌ها مى‌باشد.
دوم، در دو قسمت، ارائه گرديده است:
الف) بررسى استبدال در احاديث نبوى. در اين قسم، نويسنده پس از بيان اهميت فهم سنت نبوى در فهم قرآن، با استفاده از احاديث نبوى معتبر، چنين استدلال مى‌كند كه گروه مستبدَل (گروهى كه از بين رفته و عده ديگرى جايگزين آن‌ها خواهند شد) اعراب بوده و گروه جايگزين، از اقوام سلمان فارسى خواهند بود.
وى معتقد است كه صحابه رسول خدا(ص) نه تنها جزء گروهى هستند كه به استبدال آن‌ها وعده داده شده، بلكه ايشان اولين مسئول و مسبب تمام انحرافاتى هستند كه بعد از وفات رسول خدا(ص) در دين اسلام واقع شده است. بدين منظور، موضع‌گيرى آن‌ها در قبال سه عاملى سلبى استبدال كه در فصل اول به آن‌ها اشاره شد، مورد بررسى قرار گرفته است.
ب) بررسى استبدال در تاريخ اسلامى. در اين قسمت، تاريخ اسلام از وفات رسول خدا(ص) تا دوران معاصر مورد تحليل قرار گرفته و وقايع تاريخى مهمى كه باعث آن گرديده تا به اعراب وعده استبدال داده شده و فارس بدل آنان گردد، بررسى و با سه عامل سلبى استبدال تطبيق گرديده است.
نويسنده، به دو عامل زير اشاره كرده و آن‌ها را از علل اصلى كوتاهى اعراب در جهاد براى يارى دين خدا دانسته است:
1- بهره‌گيرى خلفاء از سياست اختناق، هراس افكنى و تحريم اقتصادى عليه مخالفين سياسى.
2- داشتن ظاهرى دينى و عوام فريب و ترساندن مردم از اين كه مخالفت با آنان، مخالف با دين خدا خواهد بود.
وى ضمن تشريح چگونگى دخول و انتشار تشيع در بلاد فارس، حب علم و معرفت، قيام‌هاى متعدد عليه ظلم خلفا و عدم بازگشت اقوام فارس از اسلام را از جمله دلايل استحقاق براى بديل واقع شدن ايشان دانسته است.
نويسنده در سوم، در پنج بخش زير، رابطه قانون استبدال با انقلاب زمينه‌سازان ظهور حضرت مهدى(عج) را بررسى و آن دو را با يكديگر تطبيق كرده است؛ وى احاديث نبوى كه به انقلاب زمينه‌سازان ظهور مهدى(عج) در بلاد فارس بشارت داده را، بهترين كمك براى اين بررسى و تفسير اخبار قرآنى كه به حوادث غيبى آينده؛ از جمله استبدال اشاره مى‌كنند، دانسته است:
الف) ظهور پرچم‌هاى زمينه‌سازان ظهور مهدى(عج)
ب) تفاوت تاريخى بين قيام زمينه‌سازان با قيام عباسيان عليه امويان.
ج) انتطباق عوامل ايجابى استبدال با انقلاب‌هاى زمنيه‌سازان فارس.
د) بررسى نظريات مخالفين اخبار زمينه‌سازان مهدى(عج).
ه) بررسى تأملات فكرى زمينه‌سازان
پيرامون استحقاق مردم فارس براى بديل واقع شدن، به بشارت‌هايى كه در مورد آن‌ها در روايات آمده، اشاره شده است؛ از جمله بشارت به اسلام آوردن، طلب علم، التزام دينىِ، كمال ايمان، بودن آن‌ها از فرقه ناجيه، تمسك ايشان به ولايت اهل بيت(ع)، جهاد براى احياء امور دينى، سعادت در پناه اسلام، شكست ملوك در برابر قيام آن‌ها و...
در خاتمه، به اين نكته اشاره شده است كه با تأمل در آيات و رواياتى كه در آن‌ها به ذم اعراب اشاره شده، به اين مطلب علم پيدا مى‌شود كه مراد آن‌ها، عده‌اى مى‌باشد كه به خاطر سستى در جهاد، قبول ولايت يهود و نصارا، كاهلى در امور دينى و... از اسلام اصيل منحرف شده‌اند، نه تمامى آن‌ها.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و منابع مورد استفاده مؤلف، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن پرداخته است.
منابع
1- مقدمه و متن كتاب.
2- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص399.
پیوندها
مطالعه کتاب ثورة الموطئین للمهدي في ضوء أحادیث أهل السنة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور