گوپاموی، محمد قدرت‌الله

محمد قدرت‌الله خان گوپاموى (1199-1281ق)، شاعر، از علمای متصوفه از سلسله قادریه لکنهو هند، تذکره نویس، از آثار او تذکره نتائج الافکار

گوپاموی، محمد قدرت‌‎الله

نام	گوپاموی، محمد قدرت‌‎الله
نام‌های دیگر	گوپاموی، محمد قدرةالله بن محمدکامل قدرت
نام پدر	محمدکامل
متولد	1199ق
محل تولد	گوپاماو یکى از شهرهاى دارالسلطنه لکهنو هند
رحلت	1281ق
اساتید	مولوى مقیم غلام جیلانى بدر عالم خوشدل سید شاه‌غلام نصیرالدین سعدى
برخی آثار	تذکره نتائج الافکار
کد مؤلف	AUTHORCODE06392AUTHORCODE

ولادت

در سال 1199ق، متولد شد.

خاندان و نسب

«محمد قدرت‌الله خان گوپاموى»، متخلص به قدرت است. نسبش به بیست و سه واسطه به قاسم بن محمد بن ابى‌بکر مى‌رسد که از فقهاى سبعه مدینه بود و سلسله صوفیه نقشبندیه به او منتهى مى‌شود. اسلاف مؤلف از عربستان به هندوستان آمده و در قنوج اقامت جستند و از آنجا یکى از اجداد مؤلف در اواخر سلطنت غوریان (571 - 612ق)، در گوپامو یا گوپامن یا گوپاماو که یکى از شهرهاى دارالسلطنه لکهنو و در نواحى استان اختر (اود) بود، سکونت گزید و با شرفا و اهالى محترم آنجا روابط و هم نسبتى پیدا کرد و نظر به تقوى و صلاح و دیانت و امانت، او را به نیابت صدارت (ریاست) برگزیدند و به این سمت، مأمور و منصوب کردند.

تحصیلات

وی چون به سن تمییز رسید، کتب درسى فارسى و عربى را پیش بعضى استادان مانند مولوى مقیم و شیخ غلام جیلانى و شیخ بدر عالم خواند. در فن شعر از اول شاگرد «خوشدل» بود و چندى بعد به دست سید شاه‌غلام نصیرالدین سعدى بیعت کرده و در سلسله قادریه درآمد. در اوایل سن بیست و نه سالگى در سال 1227ق، جهت استفاده از صحبت استادان خود «خوشدل» و «خوشنود» به مدراس مهاجرت کرد. مولوى محمد ارتضى على‌خان خوشنود، قدرت را به دربار اعظم جاه نواب کرناتک (1234 - 1241ق) معرفى کرد و قدرت بدین ترتیب در زمره ندماى نوّاب مزبور درآمد.

درسال 1339ق نواب مزبور قدرت را به تولیت مقبرۀ نوّاب عظیم‌الدّوله بهادر (1216-1234ق) پدر خود مأمور کرد و لقب «خان» به وی اعطا کرد.

نواب اعظم جاه در سال 1241 هجری فوت کرد و سپس سراج‌الدوله محمد غوث خان بهادر جنگ (1242-1272ق) جانشین نوّاب اعظم شد و به ریاست کرناتک منصوب گشت. در سال 1260ق، نواب محمد غوث خان، انجمن ادبی به نام «محفل مشاعرۀ اعظم» تأسیس نمود و دو نفر را به عنوان داور مقرر کرد که یکی ازآن دو نفر قدرت بود. قدرت زاهدی بود شب زنده دار و عابدی بود پرهیزکار.

وفات

احتمالا سال وفات او 1281ق، است.

آثار

از قدرت، دو دیوان فارسى به‌جاى مانده است.

منظومه‌هایى نیز بدو نسبت داده‌اند که عبارتند از:

1. ازهار قدرت؛
2. اکوان قدرت؛
3. تماشاى قدرت؛
4. کیمیاى قدرت؛
5. گلزار قدرت؛
6. مجراى قدرت؛
7. گلزار عشرت.

رساله‌هاى وی

1. حکایات قدرت؛
2. رفعات قدرت؛
3. عجایب قدرت؛
4. تذکره نتایج الافکار.

منابع مقاله

1. بیگ بابا پور، یوسف؛، تذکره نتائج الأفکار و سنت تذکره‌نویسی فارسی در هند، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه ادبیات مرداد 1388 - شماره 142 (‎8 صفحه - از 48 تا 55)
2. کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شوراى اسلامى

وابسته‌ها

تذکره نتائج الافکار