کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر
سید محمد عبدالحىّ کتّانی إدریسى حسینی فاسی (1302-1382ق)، فرزند عبدالکبیر حسنى ادریسى کتانى مورخ، محدث، از علما و رجال برجستۀ مغرب اسلامى در قرن چهاردهم هجرى است.
| نام | کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | عبدالحی الکتانی
کتانی، محمد بن عبدالکبیر محمد الکتانی ابی‌الفیض محمد بن عبدالکبیر الکتانی |
| نام پدر | عبدالکبیر |
| متولد | 1302ق/ 1884م |
| محل تولد | فاس مغرب |
| رحلت | 12 رجب 1382ق/ 1962م |
| اساتید | ابوالمواهب جعفر بن ادریس کتّانى
سلیم البشرى |
| برخی آثار | نظام الحکومة النبویة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01607AUTHORCODE |
ولادت
وى در ر 1302ق برابر با 1884م در فاس به دنیا آمد.
خاندان
خاندان کتّانى و طریقۀ کتّانیه از جمله خاندانهاى شناخته شده در مغرب است که ده‌ها، بلکه صدها نفر از اینان در طول قرن‌ها، در زمرۀ برجستگان و عالمان آن بلاد بوده‌اند:
سلسله نسب سادات کتّانى به امام محمد بن ادریس مى‌رسد که از سال 213 تا 221 ه.ق امارت داشت. پدر او ادریس بن عبداللّه بن حسن مثنى بن حسن بن على بن ابى‌طالب علیه‌السلام بود که سلسلۀ ادریسیان مغرب را بنیان‌گذارد.
تحصیلات
عبدالحىّ زیر نظر پدرش، که از بزرگان طریقت کتّانى و از علماى بنام بود پرورش یافت و بسیارى از کتاب‌هاى حدیث و تفسیر را نزد وى خواند. استاد دیگر او دایى وى ابوالمواهب جعفر بن ادریس کتّانى بود. عبدالحى بسیارى از کتاب‌هاى درسى را در حدیث و تاریخ و تصوف نزد او خواند. او که خود از مشاهیر محدّثان زمان بود، از بسیارى محدثان آن دورۀ مغرب بهره برد و اجازۀ روایت گرفت. وى براى درک محضر علما و محدثان بنام به کشورهاى مختلف از جمله مصر و شام و حجاز سفر کرد و از آنان اجازۀ روایت گرفت. در سال 1905م عازم مصر و حجاز شد و در مصر از عالمانى چون عبدالرحمان الشربینى، سلیم البشرى، احمد الرفاعى و در حجاز نزد حسین الحبشى، علباء العلوی و احمد بن اسماعیل البرزنجى و در شام نزد عبداللّه الکسرى، محمد امین البیطار و عبدالرزاق البیطار تحصیل کرده اجازۀ روایت گرفت.
تخصص ویژۀ او در دانش حدیث و شناخت مسائل جرح و تعدیل و صحت و سقم آنهاست. وى در علم تاریخ بسیار پر اطلاع بوده و اشراف جامعى بر متون تاریخى دارد. در زمینۀ تصوف نیز آگاهیهاى در خور و قابل توجهى دارد.
وفات
سید محمد عبدالحىّ کتّانی ادریسى حسینی فاسی در 12 رجب 1382ق برابر با 1962م، در نیس فرانسه بدرود حیات گفت.
آثار
- إتحاف الحفيد بترجمة جده الصنديد
- الإلمام ببعض أحاديث الحمام
- إنارة الأغوار والأنجاد بدليل معتقد ولادة النبي من السبيل المعتاد
- الإنشادات والإفادات
- رسالة في مشروعية الذكر بالرقص و إجماع الطرق الصوفية على ذلك.
- أول من ألف في الإسلام.
- البيان المعرب عن معاني بعض ما ورد في أهل اليمن والمغرب
- تاريخ المكتبات الإسلامية، ومن ألف في الكتب.
- تبليغ الأمانة في مضار الإسراف والتبرج والكهانة.
- التنويه والإشادة بمقام رواية ابن سعادة.
- التراتيب الإدارية.
- حياة الشيخ عبد الكبير الكتاني.
- الرحمة المرسلة بشأن حديث البسملة.
- الردع الوجيز لمن أبى أن يجيز.
- العطايا الإلهية شرح قصيدة ابن فرح اللامية.
- فهرس الفهارس والأثبات.
- كشف اللبس عن حديث وضع اليد على الرأس.
- ماضي جامعة القرويين ومستقبلها.
- المظاهر السامية في النسبة الشريفة الكتانية.
- منية السائل خلاصة الشمائل.
- وسيلة الولد الملهوف إلى جده الرحيم العطوف.
- اليواقيت الثمينة في الأحاديث القاضية بظهور سكة الحديد ووصلها إلى المدينة.