کارکرد اجتماعی شعر و مقالههای دیگر
کارکرد اجتماعی شعر و مقالههای دیگر تألیف تی.اس الیوت با ترجمه پیمان چهرازی، مقالههای گردآمده در این کتاب، دربرگیرندۀ هجده عنوان عمدتاً از دل سه مجموعه از مقالههای تی.اس الیوت (1888 ـ 1965) شاعر، نمایشنامهنویس و ناقد ادبی برجستۀ انگلیسی آمریکاییتبار گزیده شدهاند.
کارکرد اجتماعی شعر و مقالههای دیگر | |
---|---|
پدیدآوران | الیوت، تامز استرنز (نویسنده) چهرازی، پیمان (مترجم) |
ناشر | بی گاه |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | 1403 |
شابک | 9ـ5ـ90720ـ622ـ978 |
کد کنگره | |
ساختار
کتاب از هجده عنوان مقاله تشکیل شده است.
گزارش کتاب
مقالههای گردآمده در این کتاب، دربرگیرندۀ هجده عنوان عمدتاً از دل سه مجموعه از مقالههای تی.اس الیوت (1888 ـ 1965) شاعر، نمایشنامهنویس و ناقد ادبی برجستۀ انگلیسی آمریکاییتبار گزیده شدهاند؛ هفت مقاله از کتاب «در باب شعر و شاعران»، شش مقاله از کتاب «گزیدۀ مقالات 1917 ـ 1932»، چهار مقاله از «گزیدۀ آثار منثور ت.س. الیوت» و یک مقاله از کتاب «کاربرد شعر و کاربرد نقد». مقالات در این کتاب بر اساس تاریخ انتشار، ترتیب یافتهاند.
الیوت شاعر برجستۀ انگلیسی، عمدتاً به واسطۀ شعرهای برجستهاش شناخته میشود که بهحق جایگاه رفیعی در ادبیات قرن بیستم دارند؛ اما افزون بر شاعری، او منتقد ادبی بزرگی نیز هست. الیوت در مقالات ادبی خود در شمایل ناقد هوشیار جامعنگر موشکاف و مستقلی ظاهر میشود که میکوشد در ادامۀ کار ناقدان ادبی برجست، پیش از خود و در عین اشراف بر دستاوردهای آنها مبانی، معیارها و چارچوبهای محکمی برای تعریف شعر، رمان، نمایش و نقد آنها عرضه کند و راه را بر نقدی جامع، کاشفانه، راهگشا و تا حد امکان به دور از اغراض شخصی بگشاید. الیوت در بررسی آثار برجستۀ ادبیات غرب آنها را متأثر از وضعیت اجتماعی فرهنگی زمانۀ خودشان و توأمان وامدار ادبیات یونان و روم در مقام منابع لایزال فرهنگی ادبی ادبیات غربی میبیند؛ با این وجود او پیوستار تاریخی فرهنگ و ادبیات غرب را در پیوند با کلیت جغرافیای اروپایی واجد وجه نجاتبخش بالقوهای برای جامعۀ جهانی میداند که به لحاظ سیاسی ـ اجتماعی نیز جای بررسی جدی دارد.
در ادامۀ این معرفی، برخی از مقالات این کتاب را مرور خواهیم کرد. در اولین نوشتار با عنوان «سنت و استعداد فردی»، هدف الیوت آن است که در مرزهای متافیزیک یا عرفان توقف کند و خود را به آن دست نتایج عملی محدود کند که افراد مسئولیتپذیر علاقمند به شعر بتوانند آنها را به کار بگیرند. تغییر کانون توجه از شاعر به شعر هدفی ستودنی است؛ چراکه میتواند به ارزیابی منطقیتر و عادلانهتر شعرهای موجود اعم از خوب یا بد بینجامد.
الیوت در نوشتار «کارکرد اجتماعی شعر» میگوید: «اگر قرار است کارکرد اجتماعی بنیادین شعر را بیابیم، ابتدا باید کارکردهای عیانتر آن را بررسی کنیم؛ کارکردهایی که شعر برای بهاجرادرآوردن هر کارکردی باید ابتدا آنها را به اجرا دربیاورد. به گمانم، اولین موردی که میتوان با اطمینان به عنوان کارکرد شعر مطرح کرد، این است که شعر باید لذت ببخشد. و اگر بپرسند چه نوع لذتی، فقط میتوانم جواب بدهم آن نوع از لذت که شعر میبخشد؛ صرفاً به این خاطر که هر جواب دیگری ما را به قلمرو دوردست زیباییشناسی و پرسش عام ماهیت هنر میکشاند» (ص 228).
در مقالۀ «دین و ادبیات»، الیوت با ادبیات دینی سروکار ندارد، بلکه به بررسی بهکارگیری دین در نقد همۀ گونههای ادبیات میپردازد؛ بنابراین ابتدا سه معنای موردنظر خود از ادبیات دینی را از هم متمایز میکند و سپس به نقد دین در ادبیات میپردازد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات