کاروانسراهای ایران‌زمین

کاروانسراهای ایران‌زمین تألیف بلال شانواز و راضیه خاقانی؛ این کتاب به بررسی تاریخی و معماری کاروانسراهای ایران از دوران هخامنشی تا صفوی با تأکید ویژه بر دوره صفوی می‌پردازد.

کاروانسراهای ایران‌زمین
کاروانسراهای ایران‌زمین
پدیدآورانشانواز، بلال (نویسنده) خاقانی، راضیه (نویسنده)
ناشرپازینه
مکان نشرتهران
سال نشر1394ش
شابک978-600-180-093-1
موضوعکا‌روانسراها‌ -- ایران‌ -- تا‌ریخ‌,راه‌ها‌ -- ایران‌ -- تا‌ریخ‌,ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- صفویا‌ن‌، ۹۰۷ - ۱۱۴۸ق‌
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
NA ۲۲۵/ش۲ک۲ ۱۳۹۴‏

ساختار

کتاب در پنج فصل اصلی تنظیم شده است: 1) پیشینه کاروانسراها، 2) توسعه در دوره صفوی، 3) کارکردها، 4) معماری، و 5) نقش شاهان و حاکمان صفوی. کتاب با مقدمه‌ای جامع آغاز و با فهرست تصاویر همراه است.

گزارش کتاب

کتاب «کاروانسراهای ایران‌زمین» پژوهشی است جامع درباره یکی از مهم‌ترین عناصر معماری و فرهنگی ایران. نویسندگان با نگاهی تاریخی-تحلیلی به بررسی سیر تحول کاروانسراها از دوره هخامنشی (با اشاره به چاپارخانه‌های هخامنشی که هرودوت به آنها اشاره کرده) تا دوره طلایی ساخت کاروانسراها در عصر صفوی پرداخته‌اند.

در فصل اول، پیشینه تاریخی کاروانسراها بررسی شده است. فصل دوم به اوج شکوفایی این بناها در دوره صفوی اختصاص دارد، دورانی که به گفته منابع تاریخی حدود 999 کاروانسرا در ایران وجود داشته است. نویسندگان در فصل سوم به تحلیل کارکردهای چندگانه کاروانسراها - از جمله کارکردهای مذهبی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی - پرداخته‌اند.

فصل چهارم کتاب به تحلیل معماری کاروانسراها اختصاص یافته و ویژگی‌های ساختاری این بناها را بررسی کرده است. در فصل پایانی نیز نقش شاهان صفوی، حاکمان محلی و حتی زنان دربار در توسعه شبکه کاروانسراسازی تحلیل شده است.

از نقاط قوت این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- پوشش تاریخی گسترده از دوران باستان تا صفویه

- تحلیل چندبعدی (تاریخی، معماری، اجتماعی)

- تأکید ویژه بر دوره صفوی به عنوان اوج کاروانسراسازی

- بررسی نقش عوامل مختلف در توسعه کاروانسراها

- استفاده از منابع تاریخی معتبر مانند مطلع الشمس صنیع‌الدوله

این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ معماری، باستان‌شناسان و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی ایران محسوب می‌شود.[۱]

پانويس

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات

وابسته‌ها