۱۴۷٬۰۲۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین') |
||
| (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00411J1.jpg | |||
| عنوان =مشارق الشموس في شرح الدروس | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| | |||
| | |||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[محقق خوانساری، حسین بن محمد]] (نویسنده) | |||
[[ابن الرضا، جواد]] (محقق) | [[ابن الرضا، جواد]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | |||
|کد کنگره | | موضوع = | ||
|موضوع | |||
|ناشر | |ناشر | ||
| | | ناشر = | ||
[بی نا] | |||
|مکان نشر | | مکان نشر =[بی جا] - | ||
| سال نشر = | |||
|سال نشر | |||
== | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00411AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =4 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00411 | |||
| کتابخوان همراه نور =00411 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مشارق الشموس في شرح الدروس''' تألیف [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|آقا حسين بن جمالالدين محمد خوانسارى]] (م 1099 ق)، معروف به [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]]. | |||
==ارزش و اعتبار== | ==ارزش و اعتبار== | ||
اين كتاب شرح مزجى قسمت عمدهاى از طهارت كتاب الدروس الشرعية [[شهيد اول]] مىباشد. سبک نگارش آن فقه استدلالى است و اكثر نظريات فقهاى قبل از مؤلف مطرح و مورد بررسى و نقد واقع شده است. | |||
اين كتاب شرح مزجى قسمت عمدهاى از طهارت كتاب الدروس الشرعية [[شهيد اول]] مىباشد. | |||
اگر چه در اين كتاب به بهترين نحو مطالب كتاب الدروس توضيح داده شده و حقيقت و روح نظريات [[شهيد اول]] آشكار شده است اما [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]] به صرف توضيح مطالب كتاب اكتفا نكرده بلكه با استقراء تام نظريات فقهاى بزرگ، بررسى و تحليل آنان به دور از تعصبات فقهى و با آزاد انديشى كامل اثر گرانقدرى از خود به يادگار گذاشته است. | اگر چه در اين كتاب به بهترين نحو مطالب كتاب الدروس توضيح داده شده و حقيقت و روح نظريات [[شهيد اول]] آشكار شده است اما [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]] به صرف توضيح مطالب كتاب اكتفا نكرده بلكه با استقراء تام نظريات فقهاى بزرگ، بررسى و تحليل آنان به دور از تعصبات فقهى و با آزاد انديشى كامل اثر گرانقدرى از خود به يادگار گذاشته است. | ||
| خط ۵۶: | خط ۴۱: | ||
- شيخ يوسف بحرانى (م 1186 ق) در حدائق الناضرة | - شيخ يوسف بحرانى (م 1186 ق) در حدائق الناضرة | ||
- [[ | - [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحيد بهبهانى]] (م 1205 ق) در رسائل فقهيه | ||
- [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سيد محمد جواد عاملى]] (م 1226 ق) در [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] | - [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سيد محمد جواد عاملى]] (م 1226 ق) در [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] | ||
- شيخ | - [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] (م 1266) در [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]] | ||
- [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]] (م 1231 ق) در غنائم الأيام | - [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]] (م 1231 ق) در غنائم الأيام | ||
- محقق نراقى (م 1245 ق) در [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعة]] | - [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|محقق نراقى]] (م 1245 ق) در [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعة]] | ||
- [[شيخ انصارى]] (م 1281 ق) در كتابهايش | - [[شيخ انصارى]] (م 1281 ق) در كتابهايش | ||
- آیتالله [[حکیم، محسن|سيد محسن حكيم]] (م 1390 ق) در مستمسك العروة الوثقى | - آیتالله [[حکیم، سید محسن|سيد محسن حكيم]] (م 1390 ق) در مستمسك العروة الوثقى | ||
- [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (م 1409 ق) در كتاب الطهارة | - [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (م 1409 ق) در كتاب الطهارة | ||
| خط ۸۷: | خط ۷۲: | ||
- [[شيخ مفيد]] (413 ق) در المقنعة | - [[شيخ مفيد]] (413 ق) در المقنعة | ||
- [[ | - [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436 ق) در كتابهايش | ||
- [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (460 ق) در المبسوط، النهاية، [[الخلاف]] و غير آن | - [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (460 ق) در المبسوط، النهاية، [[الخلاف]] و غير آن | ||
| خط ۹۳: | خط ۷۸: | ||
- محقق اول (م 676 ق) در شرايع الإسلام، المعتبر | - محقق اول (م 676 ق) در شرايع الإسلام، المعتبر | ||
- علامۀ حلّى (م 726 ق) در المنتهى، التذكرة، القواعد، المختلف و غير آن | - [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق) در المنتهى، التذكرة، القواعد، المختلف و غير آن | ||
- [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]] (م 1231 ق) در | - [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]] (م 1231 ق) در [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]] | ||
- [[شهيد ثانى]] (م 966 ق) در شرح ارشاد و ديگران مطالبى را نقل و بررسى نموده است. | - [[شهيد ثانى]] (م 966 ق) در شرح ارشاد و ديگران مطالبى را نقل و بررسى نموده است. | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۹۱: | ||
اين كتاب داراى حواشى و متممهايى است كه عبارتند از: | اين كتاب داراى حواشى و متممهايى است كه عبارتند از: | ||
#حاشيۀ [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] فرزند مؤلف به نام «تكملة مشارق الشموس» (ذ200/6/، ذ36/21/). | |||
#حاشيۀ [[افندی، عبدالله بن عیسیبیگ|ميرزا عبدالله افندى]] [[افندی، عبدالله بن عیسیبیگ|صاحب رياض العلماء]] (ذ200/6/). | |||
#تتميم مشارق الشموس از شيخ جواد بن نقى ملا كتاب (م 1267 ق) كه شرح حج از الدروس است. | |||
#تتميم مشارق الشموس از فرزند مؤلف آقا رضىالدين محمد بن حسين خوانسارى (ذ343/3/). | |||
از آنجايى كه [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]] موفق به تكميل شرحش بر كتاب الدروس نشده و فقط قسمت طهارت آن را شرح نموده است فرزندش آقا | از آنجايى كه [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]] موفق به تكميل شرحش بر كتاب الدروس نشده و فقط قسمت طهارت آن را شرح نموده است فرزندش آقا رضىالدين محمد به تكميل آن پرداخته است و چون مسائل صوم و اعتكاف را بيشتر مورد نياز مىدانسته است به تأليف آن پرداخته است. | ||
اين كتاب بعدها همراه با مشارق الشموس چاپ شده است. | اين كتاب بعدها همراه با مشارق الشموس چاپ شده است. | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21 آمده است: كتب ولده الآقا | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21 آمده است: كتب ولده الآقا رضيالدين محمد الخوانساري شرح كتاب الصوم من «الدروس» و طبع في آخر المشارق. | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]ج 342/3 نيز با نام تتميم مشارق الشموس ذكر شده است. | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 342/3 نيز با نام تتميم مشارق الشموس ذكر شده است. | ||
==گفتار بزرگان== | ==گفتار بزرگان== | ||
#[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21 به نقل از جامع الروات: إنّه في غاية البسط و كمال الدقّة، مشتمل على جميع أخبار الأئمة(ع) و أقوال الإمامية. | |||
#[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21: و هو لم يتم و لو تمّ لتمّ به الفقه و الحديث، لم يخرج منه إلاّ كتاب الطهارة بغير أحكام الأموات و الدماء الثلاثة. | |||
#أمل الآمل 101/2: إنه فاضل عالم حكيم متكلم محقق مدقق ثقة جليل القدر عظيم الشأن علامة العلماء فريد العصر له مؤلفات منها شرح الدروس حسن لم يتم. | |||
#صاحب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] در ج 352/2 دربارۀ آن مىنويسد: و شرحه المشار إليه على الدروس كبير موسوم ب «مشارق الشموس» لم يصنف مثله في كثرة التحقيق و جودة الاستدلال و حسن البيان و تفصيل المطالب و الاشتمال على أغلب القواعد الأصولية، و الضوابط الاجتهاديّة كتاب على رغم من زعم أنه غير ماهر في الخروج عن عهدة أمثال هذه المراتب و الأبواب إنّما أنه انقطع على بحث نجاسة الفقاء من كتاب الطهارة، و سقطت منه أحكام الدماء الثلاثة بالمرة و بين أوائل و أواخره أيضا بون بعيد، و ذلك لأنه ألف أوّلا شطرا من أوائله ثم تركه زمانا كثيرا إلى أن اشتغل بتميم باقيه. | |||
#فرزندش در مقدمۀ كتاب تتميم مشارق الشموس مىنويسد: و ذاك الشرح الأسى الذي هو على ما رآه مطالع نجوم الدلالة و الهداية و هو كما سماه مشارق الشموس الدراية و الرواية ليس إنّما كضوء نجوم السهى في معرض الشمس و الضحى. | |||
#در الموسوعة الفقهية ج 61/1 آمده است: المحقق الخوانساري (م 1099 ق) الذي أعطى للأصول لونا فلسفيا، فهو و إن لم يكن له كتاب أصولي إلاّ أن أبحاثه الأصولي في كتابه الفقهى مشارق الشموس في شرح الدروس تحكى عن عمق دقته الأصولية. | |||
#[[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانسارى]] در مقدمۀ كتاب دربارۀ آن مىنويسد: أحبنا أن نشرحه شرحا يوضح مقاصد الدقيقة و يحلى مطالبه الأنيقة و يبين حقائق أنظاره و يظهر دقائق أفكاره غير مقتصرين على حل الكتاب و بيان مبانيه و لا مكشفين بكشف الحجاب عن عرايس معانيه بل أوضحنا في كل مسألة مقاصد من تكلم فيها و اشبعنا القول فيما يصح أن يقال لها أو عليها و أوردنا من الأدلة ما أمكن بلوغ الفهم إليها و أطلقنا النظر في متن كل دليل و سنده. | |||
==تاريخ تأليف== | ==تاريخ تأليف== | ||
از تاريخ پايان كتاب اطلاعى در دست نيست امّا با توجه به عبارت [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] 352/2 كه بين اوائل و اواخر كتاب فاصله افتاده و مؤلف نتوانسته است به علت اشتغالات اواخر آن را دقيق شرح بزند | از تاريخ پايان كتاب اطلاعى در دست نيست امّا با توجه به عبارت [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] 352/2 كه بين اوائل و اواخر كتاب فاصله افتاده و مؤلف نتوانسته است به علت اشتغالات اواخر آن را دقيق شرح بزند بنابراین به احتمال زياد در اواخر عمر شريف وى كتاب پايان يافته است. | ||
==نسخهها== | ==نسخهها== | ||
| خط ۱۵۴: | خط ۱۳۰: | ||
در مرآة الكتب تبريز، صفحۀ 306، به چاپهاى سنگى آن در سال 1305 و | در مرآة الكتب تبريز، صفحۀ 306، به چاپهاى سنگى آن در سال 1305 و 1311ق اشاره شده است و در مقدمهاى بر فقه شيعه نيز به چاپ آن در سال 1311ق در تهران اشاره شده است. | ||
كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت | كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت عليهمالسلام لاحياء التراث در سال 1311ق چاپ شده است و در پايان آن نویسندهاش را حاج ميرزا عبدالله تهرانى معرفى نموده كه تاريخ نگارش آن 1310ق است. | ||
==تقسيمبندى مطالب== | ==تقسيمبندى مطالب== | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۴۰: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21 آمده است: لم يخرج منه إلاّ كتاب الطهارة بغير أحكام الأموات و الدماء الثلاثة. | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]36/21 آمده است: لم يخرج منه إلاّ كتاب الطهارة بغير أحكام الأموات و الدماء الثلاثة. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||