۱۹٬۶۵۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
حسان بن ثابت (سراينده) | [[حسان بن ثابت]](سراينده) | ||
عرفات، وليد (محقق) | عرفات، وليد (محقق) | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
1.شعر | 1.شعر عربی - قرن 1ق. | ||
2.محمد(ص)، پيامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - مدايح و مناقب | 2.محمد(ص)، پيامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - مدايح و مناقب | ||
3.مديحه و مديحه سرايي | 3.مديحه و مديحه سرايي عربی - قرن 1ق. | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| تعداد جلد = 2 | | تعداد جلد = 2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10166 | ||
| کد کنگره = PJA 3067 /د9 | | کد کنگره = PJA 3067 /د9 | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE70579AUTOMATIONCODE،AUTOMATIONCODE10166AUTOMATIONCODE | ||
| کتابخوان همراه نور =10166 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان حسان بن ثابت'''، مشتمل بر متن اشعار حسان بن ثابت است و توسط ولید عرفات تصحیح، تحقیق و تعلیقهنگاری شده است. | |||
'''دیوان حسان بن ثابت'''، مشتمل بر متن اشعار [[حسان بن ثابت]] است و توسط ولید عرفات تصحیح، تحقیق و تعلیقهنگاری شده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۱: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
حسان اشعار برجسته بسیارى دارد و از بهترین اشعارش در دوره جاهلى، مدح ملوک غسان است<ref>ر.ک: ناظمیان، رضا، ص227-226</ref> | حسان اشعار برجسته بسیارى دارد و از بهترین اشعارش در دوره جاهلى، مدح ملوک غسان است.<ref>ر.ک: ناظمیان، رضا، ص227-226</ref> | ||
حسان زبان گزندهاى داشت و با هجو مشرکان و دفاع از پیامبر، مورد احترام و مایه آرامش آنحضرت بود. نوشتهاند که پیامبر اکرم(ص) او را تأیید میکرد و میفرمود: حسّان از عنایت فرشته وحى برخوردار است. وى در هجو مشرکان قریش، به دستور پیامبر انساب و اخبار آنان را نزد ابوبکر آموخت و بیآنکه به پیامبر و اعقاب ایشان خدشهاى وارد شود چنان اشعارى سرود که تحسین رسول خدا و همگان را برانگیخت و قریش را مبهوت ساخت. هنگامى که بنیتمیم در برابر پیامبر اسلام موضع گرفتند و بر خود فخر و مباهات کردند، دفاع حسّان از رسول خدا چنان بود که همه آنان به اسلام گرویدند<ref>همان، ص226</ref> | حسان زبان گزندهاى داشت و با هجو مشرکان و دفاع از پیامبر، مورد احترام و مایه آرامش آنحضرت بود. نوشتهاند که پیامبر اکرم(ص) او را تأیید میکرد و میفرمود: حسّان از عنایت فرشته وحى برخوردار است. وى در هجو مشرکان قریش، به دستور پیامبر انساب و اخبار آنان را نزد ابوبکر آموخت و بیآنکه به پیامبر و اعقاب ایشان خدشهاى وارد شود چنان اشعارى سرود که تحسین رسول خدا و همگان را برانگیخت و قریش را مبهوت ساخت. هنگامى که بنیتمیم در برابر پیامبر اسلام موضع گرفتند و بر خود فخر و مباهات کردند، دفاع حسّان از رسول خدا چنان بود که همه آنان به اسلام گرویدند<ref>همان، ص226</ref> | ||
حسان بن ثابت در اشعارش به گوشههایی از وقایع و جنگهای صدر اسلام، بهخصوص غزوات پیامبر(ص)، از جمله جنگ بدر، خندق، احد و فتح مکه پرداخته است که از لحاظ تاریخی حائز اهمیت است<ref>فاتحینژاد، عنایتالله، ص485</ref> | حسان بن ثابت در اشعارش به گوشههایی از وقایع و جنگهای صدر اسلام، بهخصوص غزوات پیامبر(ص)، از جمله جنگ بدر، خندق، احد و فتح مکه پرداخته است که از لحاظ تاریخی حائز اهمیت است.<ref>فاتحینژاد، عنایتالله، ص485</ref>سروده او در غدیرخم اولین غدیریه تاریخ اسلام است. او همچنین، با دفاع از پیامبر، طلایهدار شعر سیاسى است و در مدح ایشان از روشى نو در الفاظ و تعبیرات استفاده کرده که پیش از او در شعر جاهلى سابقه نداشته است. به همین دلیل وى در مدح، شاعرى صاحب سبک شناخته میشود. در اشعار او، علاوه بر مدح و فخر و هجا، رثا نیز وجود دارد. به نظر فروخ، حسّان به سبب استفاده از صنایع بدیعى در مدحیات پیامبر، میتواند نخستین بَدیعیهسرا بشمار آید<ref>همان، ص227</ref> | ||
حجم اشعارى که به وى نسبت داده شده براى هیچ شاعرى روایت نشده است و احتمالاً بسیارى از این اشعار را قریشیان به او نسبت دادهاند. همچنین به نظر میرسد که شعر او با اشعار فرزندش عبدالرحمان و برخى شاعران، بهویژه کعب بن مالک انصارى و عبداللّه بن رواحه، درآمیخته است<ref>همان</ref> | حجم اشعارى که به وى نسبت داده شده براى هیچ شاعرى روایت نشده است و احتمالاً بسیارى از این اشعار را قریشیان به او نسبت دادهاند. همچنین به نظر میرسد که شعر او با اشعار فرزندش عبدالرحمان و برخى شاعران، بهویژه کعب بن مالک انصارى و عبداللّه بن رواحه، درآمیخته است.<ref>همان</ref> | ||
راویان بسیارى از جمله | راویان بسیارى از جمله ابن حبیب (متوفى 238ق) اشعار حسّان را روایت کرده و به جمعآورى دیوان وى و شرح آن پرداختهاند<ref>همان</ref>راویان معروفی از هر دو مکتب کوفه و بصره همچون ابوعمرو شیبانی، ابوزید انصاری، ابن اعرابی، سکری و علی بن مغیرة بن اثرم اشعار وی را روایت کردهاند و احمد بن محمد عدوی از راویان سده 3ق روایات آنان را گرد آورده و پس از تهذیب آنها، دیوان حسان را تدوین کرده است.<ref>همان، ص486</ref> | ||
شروح و حواشی که بر اشعار حسان زده شده گاه کوتاه و گاه بلند است؛ بهعنوان مثال در نسخه استانبول مطلب مفصلی درباره تاریخ اوس و خزرج و ساکنین یثرب ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص10، پاورقی 1</ref> | شروح و حواشی که بر اشعار حسان زده شده گاه کوتاه و گاه بلند است؛ بهعنوان مثال در نسخه استانبول مطلب مفصلی درباره تاریخ اوس و خزرج و ساکنین یثرب ذکر شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص10، پاورقی 1</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۲: | ||
نمایه الفاظ به ترتیب حروف الفبا، فهرست اشعار، زیادات، مرفوض، مصنوع و منسوب به غیر حسان، آیات قرآن کریم، مکانها، قبایل، کلماتی که تفسیر یا تعلیقه درباره آنها ذکر شده است و فهرست مراجع در انتهای جلد دوم کتاب ذکر شده است. | نمایه الفاظ به ترتیب حروف الفبا، فهرست اشعار، زیادات، مرفوض، مصنوع و منسوب به غیر حسان، آیات قرآن کریم، مکانها، قبایل، کلماتی که تفسیر یا تعلیقه درباره آنها ذکر شده است و فهرست مراجع در انتهای جلد دوم کتاب ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۰: | ||
# فاتحینژاد، عنایتالله، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج20، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1391. | # فاتحینژاد، عنایتالله، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج20، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1391. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||