۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد'
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
جلال الدين ابو الفضل | جلال الدين ابو الفضل عبدالرحمن بن ابى بكر سيوطى(849-911 ق)از بزرگترين علماى جامع علوم نقلى،بويژه قرآن‌شناسى و حديث است كه اجدادش ايرانى بوده‌اند و خودش مصرى است(اهل اسيوط-سيوط).او به كثرت و تنوع تأليف معروف است.آثار او را در رشته‌هاى گوناگون،از رساله‌هاى كوچك چند صفحه‌اى گرفته تا كتابهاى چند جلدى بالغ بر 560 اثر شمرده‌اند.زندگينامه‌نويسان از او به عنوان«امام»و«حافظ»ياد مى‌كنند.وى در زندگينامۀ خود نوشت كوتاهش تصريح دارد كه قبل از هشت سالگى قرآن مجيد را از حفظ كرده بوده است.در حديث و حفظ و حمل و روايت و درايت آن نيز يد طولى داشته است و دو اثر معروف او الجامع الصغير من احاديث البشير النذير و الجامع الكبير- [جمع الجوامع]از عمده‌ترين مجموعه‌هاى حديث در ميان آثار طبقۀ متأخر از محدثان است.همچنين تدريب الراوى او از آثار مهم حديث‌شناسى است.اهم و اشهر تأليفات او در زمينۀ علوم قرآنى يا قرآن‌شناسى از اين قرار است: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
اغلب قرآن‌شناسان قديم و جديد بر آنند كه الاتقان فى علوم القرآن،جامعترين كتاب و بلكه دايرة المعارف علوم قرآنى در سراسر تاريخ اسلام است.مراد از«علوم قرآنى»،قرآن‌شناسى يا رشته‌هاى تحقيقى گوناگون مربوط به قرآن مجيد است از جمله:1)تاريخ قرآن(شامل بحث و تحقيق در وحى و نزول قرآن،كتابت و جمع و تدوين آن،شناخت مكى و مدنى و نظاير آن)،2)تجويد و اعراب قرآن،3)علم قراءت،4)شأن نزول يا اسباب النزول و شناخت مبهمات قرآن،5)ناسخ و منسوخ،6)اعجاز قرآن(بويژه پژوهش در جنبه‌هاى بلاغى و ادبى قرآن مجيد)، 7)تفسير،8)آيات الاحكام يا فقه القرآن كه آميخته‌اى از فقه و اصول و تفسير است،9)محكمات و متشابهات(كه شامل بحثهاى كلامى-عرفانى نيز مى‌گردد)، 10)قصص قرآن(از جمله شامل بحث در اسرائيليات). | اغلب قرآن‌شناسان قديم و جديد بر آنند كه الاتقان فى علوم القرآن،جامعترين كتاب و بلكه دايرة المعارف علوم قرآنى در سراسر تاريخ اسلام است.مراد از«علوم قرآنى»،قرآن‌شناسى يا رشته‌هاى تحقيقى گوناگون مربوط به قرآن مجيد است از جمله:1)تاريخ قرآن(شامل بحث و تحقيق در وحى و نزول قرآن،كتابت و جمع و تدوين آن،شناخت مكى و مدنى و نظاير آن)،2)تجويد و اعراب قرآن،3)علم قراءت،4)شأن نزول يا اسباب النزول و شناخت مبهمات قرآن،5)ناسخ و منسوخ،6)اعجاز قرآن(بويژه پژوهش در جنبه‌هاى بلاغى و ادبى قرآن مجيد)، 7)تفسير،8)آيات الاحكام يا فقه القرآن كه آميخته‌اى از فقه و اصول و تفسير است،9)محكمات و متشابهات(كه شامل بحثهاى كلامى-عرفانى نيز مى‌گردد)، 10)قصص قرآن(از جمله شامل بحث در اسرائيليات). | ||
تا پيش از عصر سيوطى،تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال،كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد:فنون الافنان فى علوم القرآن(تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)،المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز(تأليف ابو شامه)،البرهان فى مشكلات القرآن(اثر عزيز بن | تا پيش از عصر سيوطى،تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال،كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد:فنون الافنان فى علوم القرآن(تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)،المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز(تأليف ابو شامه)،البرهان فى مشكلات القرآن(اثر عزيز بن عبدالملك معروف به شيذله). | ||
سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛از جمله به كتابى در علوم تفسير(بدون نام) از ابو عبدالله محيى الدين كافيجى استاد سيوطى،و جامعتر از آن،مواقع العلوم فى مواقع النجوم،از جلال الدين بلقينى،استاد ديگرش،سپس البرهان فى علوم القرآن اثر بدر الدين محمد بن عبدالله زركشى(745-794 ق)كه يكى از منابع اساسى [[سيوطى]] در تأليف اتقان است و ابواب و تبويب اتقان و نيز موضوعات آن به ميزان قابل توجهى مقتبس از آن است. | سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛از جمله به كتابى در علوم تفسير(بدون نام) از ابو عبدالله محيى الدين كافيجى استاد سيوطى،و جامعتر از آن،مواقع العلوم فى مواقع النجوم،از جلال الدين بلقينى،استاد ديگرش،سپس البرهان فى علوم القرآن اثر بدر الدين محمد بن عبدالله زركشى(745-794 ق)كه يكى از منابع اساسى [[سيوطى]] در تأليف اتقان است و ابواب و تبويب اتقان و نيز موضوعات آن به ميزان قابل توجهى مقتبس از آن است. | ||