۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جمهرة خطب العرب في عصور العربية الزاهرة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۵۶
، ۱۳ دسامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو'
جز (جایگزینی متن - 'امام على(ع)' به 'امام على (ع)') |
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
«احمد زكى» تنظيم خطبه‌هاى كتاب را بر اساس اين تقسيم‌بندى تاريخى آورده است؛ با اين نكته كه تاريخ خطب او فقط تا دوره عباسى اول 232ق را شامل شده است و ديگر اينكه دوره دوم را به دو بخش صدر اسلام كه تا پايان خلافت خلفاى راشدين است و ديگر عصر اموى تقسيم نموده است. به همين خاطر، ابواب اثر او به چهار باب تقسيم شده است. | «احمد زكى» تنظيم خطبه‌هاى كتاب را بر اساس اين تقسيم‌بندى تاريخى آورده است؛ با اين نكته كه تاريخ خطب او فقط تا دوره عباسى اول 232ق را شامل شده است و ديگر اينكه دوره دوم را به دو بخش صدر اسلام كه تا پايان خلافت خلفاى راشدين است و ديگر عصر اموى تقسيم نموده است. به همين خاطر، ابواب اثر او به چهار باب تقسيم شده است. | ||
كتاب منتخبى از مراجع و منابع مهمى است كه در رأس آنها چهار موسوعه‌ى ادب الكاتب [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، الكامل [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] و اغانى [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]]|[[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] قرار دارد. مى‌توان عقد الفريد ابن عبد ربّه، امالى | كتاب منتخبى از مراجع و منابع مهمى است كه در رأس آنها چهار موسوعه‌ى ادب الكاتب [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، الكامل [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] و اغانى [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]]|[[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] قرار دارد. مى‌توان عقد الفريد ابن عبد ربّه، امالى ابوعلى قالى و عيون الاخبار [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] را در رديف چهار كتاب بالا قرارد. از ديگر منابعى كه گردآورنده از آنها سود جسته مى‌توان اين كتابها را نام برد: المحاسن و الاضداد [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، صبح الاعشى قلقشندى، نهاية الادب شهاب الدين نويرى، زهر الاداب ابواسحاق حصّرى، امالى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و بسيارى ديگر از چنين كتب و مجموعه‌ها كه احمد زكى بدان دسترسى داشته و همچنين ديوان‌هاى عرب و كتب معاجم و احوال شعراء مانند الشعرو الشعراء [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، طبقات الشعراء ابن معتز را نام برد. | ||
بدون شك از موضوعات مهم خطابه‌هاى جاهلى جنگاورى، شجاعت و ديگر صفات يك انسان ايده آل از نظر اعراب جاهلى مى‌باشد. اين باب با خطبه «مرقد الخير» شروع شده كه براى اصلاح مابين «سبيع بن حارث» و «ميثم بن شوب» ايراد شده است. | بدون شك از موضوعات مهم خطابه‌هاى جاهلى جنگاورى، شجاعت و ديگر صفات يك انسان ايده آل از نظر اعراب جاهلى مى‌باشد. اين باب با خطبه «مرقد الخير» شروع شده كه براى اصلاح مابين «سبيع بن حارث» و «ميثم بن شوب» ايراد شده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
در عصر اموى (40- 132ق) نثر فنى سه نوع مهم داشت: خطابه، توقيع و رساله كه در باب سوم مورد مطالعه قرار گرفته است. اين باب با خطبه‌ى امام حسن(ع) كه بعد از شهادت پدرشان امير المؤمنين(ع) ايراد فرموده‌اند، شروع مى‌شود. پس از آن خطبه‌هايى كه بعد از حركت معاويه به سوى عراق صورت گرفت و آنحضرت مسلمانان را براى مقابله با معاويه فرا مى‌خواند،ذكر شده است. در بخش ديگرى به جريان حركت امام حسين(ع) به سوى كربلا پرداخته مى‌شود. از سخنان محمد بن حنفيّه قبل از خروج امام(ع) از مكه شروع و به خطبه‌ى «حرّ» و سپس شهادت امام حسين(ع) پايان مى‌يابد. | در عصر اموى (40- 132ق) نثر فنى سه نوع مهم داشت: خطابه، توقيع و رساله كه در باب سوم مورد مطالعه قرار گرفته است. اين باب با خطبه‌ى امام حسن(ع) كه بعد از شهادت پدرشان امير المؤمنين(ع) ايراد فرموده‌اند، شروع مى‌شود. پس از آن خطبه‌هايى كه بعد از حركت معاويه به سوى عراق صورت گرفت و آنحضرت مسلمانان را براى مقابله با معاويه فرا مى‌خواند،ذكر شده است. در بخش ديگرى به جريان حركت امام حسين(ع) به سوى كربلا پرداخته مى‌شود. از سخنان محمد بن حنفيّه قبل از خروج امام(ع) از مكه شروع و به خطبه‌ى «حرّ» و سپس شهادت امام حسين(ع) پايان مى‌يابد. | ||
عصر عباسى (132- 656ق) به دو دوره تقسيم مى‌شود: دوره عباسى در شرق (132- 232ق) و دوره عباسى در غرب (اندلس): در قسمت اول خطب دوره عباسى در شرق كه با خطبه‌ى مؤسس خلافت عباسى «ابوالعباس سفاح» (132 -136ق) شروع مى‌شود. در ادامه ديگر خطبى كه او و بعضى از اشخاص از جمله داود بن على، صالح بن على، سديف بن ميمون در حضور او سروده‌اند، آمده است. بخش دوم به خطب خليفه دوم عباسى | عصر عباسى (132- 656ق) به دو دوره تقسيم مى‌شود: دوره عباسى در شرق (132- 232ق) و دوره عباسى در غرب (اندلس): در قسمت اول خطب دوره عباسى در شرق كه با خطبه‌ى مؤسس خلافت عباسى «ابوالعباس سفاح» (132 -136ق) شروع مى‌شود. در ادامه ديگر خطبى كه او و بعضى از اشخاص از جمله داود بن على، صالح بن على، سديف بن ميمون در حضور او سروده‌اند، آمده است. بخش دوم به خطب خليفه دوم عباسى ابوجعفر منصور (متوفاى 158ق) مى‌پردازد. كتاب پس از ذكر تعدادى ديگر از خطبه‌ها با ذكر خطب مأمون خليفه عباسى خاتمه يافته است. | ||
«ذيل جمهره» كه در انتهاى كتاب آمده است مشتمل بر پنج باب است و خطبه‌هايى كه در كتاب ذكر نشده در اين بخش آمده است. خطبه‌هاى اندلسى‌ها و مغربى‌ها، خطبه‌ها و وصايايى كه عصر و قائلش معلوم نيست و خطب نكاح از جمله اين خطب است. | «ذيل جمهره» كه در انتهاى كتاب آمده است مشتمل بر پنج باب است و خطبه‌هايى كه در كتاب ذكر نشده در اين بخش آمده است. خطبه‌هاى اندلسى‌ها و مغربى‌ها، خطبه‌ها و وصايايى كه عصر و قائلش معلوم نيست و خطب نكاح از جمله اين خطب است. | ||