ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'راغب اصفهانى' به 'راغب اصفهانى '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'راغب اصفهانى' به 'راغب اصفهانى ')
خط ۳۸: خط ۳۸:




كتاب«ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن»، اثر دكتر غلام‌رضا خسروى حسينى، ترجمه‌اى روان و گويا از كتاب«مفردات الفاظ القرآن»، راغب اصفهانى است.
كتاب«ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن»، اثر دكتر غلام‌رضا خسروى حسينى، ترجمه‌اى روان و گويا از كتاب«مفردات الفاظ القرآن»، [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]]  است.


كتاب، با مقدمه‌اى پرمحتوا و نفيس آغاز مى‌شود كه در آن، مترجم، از تاريخ قرآن، آغاز تفسير قرآن، معانى و تفسير آيات قرآن در قرن اول، دوران تابعين و پايان قرن اول، قرن دوم هجرى، پايان دوره تفسير اسرائيليات و آغاز دوران عقل‌گزينى، سه نكته از استدلال توحيدى روايات از آيات قرآنى، قرن سوم و آغاز عظمت فكرى در معانى قرآن، قرآن و تأسيس علوم، علومى كه در قرآن ريشه دارد، سير تاريخى تفاسير واژه‌هاى قرآنى و علماى آن علم تا عصر راغب و... سخن گفته است.
كتاب، با مقدمه‌اى پرمحتوا و نفيس آغاز مى‌شود كه در آن، مترجم، از تاريخ قرآن، آغاز تفسير قرآن، معانى و تفسير آيات قرآن در قرن اول، دوران تابعين و پايان قرن اول، قرن دوم هجرى، پايان دوره تفسير اسرائيليات و آغاز دوران عقل‌گزينى، سه نكته از استدلال توحيدى روايات از آيات قرآنى، قرن سوم و آغاز عظمت فكرى در معانى قرآن، قرآن و تأسيس علوم، علومى كه در قرآن ريشه دارد، سير تاريخى تفاسير واژه‌هاى قرآنى و علماى آن علم تا عصر راغب و... سخن گفته است.


دكتر خسروى حسينى، در بيان روش راغب اصفهانى، در نوشتن اين اثر، اين‌گونه مى‌نويسد: روش راغب در اين كتاب، بيان مدلول و معانى مفردات و الفاظ است؛ به‌طورى كه هر مفسرى ناگزير از فهم آن است. راغب براى بيان معنى درست الفاظ، ابتدا، قرآن را ميزان قرار مى‌دهد و اگر لازم باشد از اشعار شعرا و اصطلاحات و عبارات متداول زبان، يارى مى‌جويد. معنى ريشه‌اى كلمات، سرآغاز هر واژه‌اى است و بعد از آن، عبارات مربوط به آن معنى اصلى را، به ترتيب تحوّل تدريجى تا جايى كه به معنى اوّلين آيه مورد استشهاد برسد، ذكر مى‌كند و گاهى بيست سطر در تغيير تدريجى واژه با ذكر اصطلاحات و تقسيم‌بندى معانى آنها مى‌نويسد تا به معناى زمان نزول وحى و آن آيه برسد، لغاتى كه معنايى مختلف و متغيّر نيافته‌اند، بلافاصله بعد از واژه ذكر مى‌شوند؛ براى مثال، در ذيل واژه«بيت» مى‌گويد: اصل و ريشه واژه«بيت»، به معنى پناه‌گاه شبانه انسان است؛ چنان‌كه مى‌گويند: «بات»؛ يعنى شب را گذارند؛ همان‌طور كه براى روز مى‌گويند: «ظلّ بالنّهار»: روز را گذراند(در سايه). سپس به مسكن و جاى سكونت، بدون اعتبار و توجّه به شب، «بيت» گفته شده است.
دكتر خسروى حسينى، در بيان روش [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] ، در نوشتن اين اثر، اين‌گونه مى‌نويسد: روش راغب در اين كتاب، بيان مدلول و معانى مفردات و الفاظ است؛ به‌طورى كه هر مفسرى ناگزير از فهم آن است. راغب براى بيان معنى درست الفاظ، ابتدا، قرآن را ميزان قرار مى‌دهد و اگر لازم باشد از اشعار شعرا و اصطلاحات و عبارات متداول زبان، يارى مى‌جويد. معنى ريشه‌اى كلمات، سرآغاز هر واژه‌اى است و بعد از آن، عبارات مربوط به آن معنى اصلى را، به ترتيب تحوّل تدريجى تا جايى كه به معنى اوّلين آيه مورد استشهاد برسد، ذكر مى‌كند و گاهى بيست سطر در تغيير تدريجى واژه با ذكر اصطلاحات و تقسيم‌بندى معانى آنها مى‌نويسد تا به معناى زمان نزول وحى و آن آيه برسد، لغاتى كه معنايى مختلف و متغيّر نيافته‌اند، بلافاصله بعد از واژه ذكر مى‌شوند؛ براى مثال، در ذيل واژه«بيت» مى‌گويد: اصل و ريشه واژه«بيت»، به معنى پناه‌گاه شبانه انسان است؛ چنان‌كه مى‌گويند: «بات»؛ يعنى شب را گذارند؛ همان‌طور كه براى روز مى‌گويند: «ظلّ بالنّهار»: روز را گذراند(در سايه). سپس به مسكن و جاى سكونت، بدون اعتبار و توجّه به شب، «بيت» گفته شده است.


مترجم، در مورد سبب تكرار افعال«قيل» و«يقال» در متن عربى كتاب، اين‌گونه توضيح مى‌دهد: قصد راغب اين بوده كه نظر خود را با اقوال ديگران درنياميزد و حفظ امانت ادبى و علمى كرده باشد و هم اينكه براى ساير نويسندگان چنين روشى سرمشق قرار گيرد و نيز بفهماند كه از نظرات ديگران كاملا غافل نبوده، بلكه كاملا به كتاب‌ها و آراى گذشتگان تا زمان خويش واقف بوده و اشراف داشته است و... تكرار عبارات«قوله تعالى» يا«قال تعالى» يا«قال عزّ و جلّ» كه از اواسط كتاب، به‌صورت«قوله» يا«قال» نوشته شده، براى اين است كه او در برابر كلام خدا و آيات او، نهايت خشيت و خضوع را داشته و اين حالت، در سرآغاز كتابش و استدعايش از اللّه، به‌خوبى روشن است.
مترجم، در مورد سبب تكرار افعال«قيل» و«يقال» در متن عربى كتاب، اين‌گونه توضيح مى‌دهد: قصد راغب اين بوده كه نظر خود را با اقوال ديگران درنياميزد و حفظ امانت ادبى و علمى كرده باشد و هم اينكه براى ساير نويسندگان چنين روشى سرمشق قرار گيرد و نيز بفهماند كه از نظرات ديگران كاملا غافل نبوده، بلكه كاملا به كتاب‌ها و آراى گذشتگان تا زمان خويش واقف بوده و اشراف داشته است و... تكرار عبارات«قوله تعالى» يا«قال تعالى» يا«قال عزّ و جلّ» كه از اواسط كتاب، به‌صورت«قوله» يا«قال» نوشته شده، براى اين است كه او در برابر كلام خدا و آيات او، نهايت خشيت و خضوع را داشته و اين حالت، در سرآغاز كتابش و استدعايش از اللّه، به‌خوبى روشن است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش